Użyczenie mieszkania osobie bliskiej

Mam zamiar użyczyć mieszkania bratankowi. Mieszkanie stanowi moją własność, i poprzednio wynajmowałam je komercyjnie, uzyskując przychody z tzw. najmu prywatnego. Czy takie użyczenie spowoduje u bratanka konieczność zapłaty podatku dochodowego?

Główną cechą charakteryzującą umowę użyczenia jest jej nieodpłatność. Nic dziwnego więc, że w momencie pojawienia się takiej umowy fiskus może zainteresować się, czy nie należy ustalić przychodu ze świadczeń nieodpłatnych, który co do zasady jest objęty podatkiem dochodowym na zasadach określonych w ustawach o podatku dochodowym - od osób fizycznych i od osób prawnych.

Zwolnienie dla bliskich

W przypadku użyczenia następującego pomiędzy osobami fizycznymi należącymi do kręgu osób bliskich znajdzie jednak zastosowanie specjalne zwolnienie, określone w art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tam właśnie zawarty jest katalog zwolnień z podatku dochodowego).

Zgodnie z tym przepisem wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn wolna jest od podatku dochodowego. Należy jednak pamiętać, że przepis ten nie ma zastosowania do żadnych świadczeń otrzymywanych na podstawie stosunku pracy, pracy nakładczej lub na podstawie umów będących podstawą uzyskiwania przychodów zaliczonych do przychodów z działalności świadczonej osobiście.

Kto jest bliskim?

Ustawa o podatku od spadków i darowizn przyporządkowuje poszczególne kategorie osób do 3 grup podatkowych:

1. do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
2. do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
3. do grupy III – innych nabywców.

Uwaga: Za rodziców uważa się również przysposabiających, a za zstępnych także przysposobionych i ich zstępnych.

Bratanek należy do grupy zstępnych rodzeństwa, tak więc objęty jest zwolnieniem.

Jaka forma umowy użyczenia?

Umowa użyczenia nie wymaga formy pisemnej - jednak ze względów dowodowych warto poświęcić chwilę i sporządzić umowę na piśmie, określając strony umowy i parametry lokalu (nieruchomości) podlegającej użyczeniu. Bardzo istotnym elementem umowy będzie określenie czasu, na jaki użyczony zostaje lokal. To pozwoli uniknąć ewentualnych przykrych niespodzianek w przyszłości.

Redakcja podatki.biz