Usunięcie mienia spod egzekucji jako przestępstwo

Wierzyciel może złożyć wniosek ościganie, jeżeli dłużnik specjalnie usuwa mienie spod egzekucji. Usuwanie mienia spod egzekucji może być przestępstwem.

Sytuacja, o której mowa w artykule, jest niestety dość częsta. Dłużnik nie płaci, a próby odzyskania należności okazują się bezskuteczne – czasami ze względu na zachowanie dłużnika, który usuwa mienie spod egzekucji. Zobaczmy, jakie warunki muszą być spełnione, by tak zachowujący się dłużnik mógł odpowiadać za przestępstwo. Jest ono określone w art. 300 ustawy z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (tekst jedn. Dz.U. z 1997 r., nr 88, poz. 553, z póżn. zm., dalej: K.k.).

Przytoczmy jego treść:
Art. 300. § 1. Kto, w razie grożącej mu niewypłacalności lub upadłości, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo uszkadza składniki swojego majątku, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Kto, w celu udaremnienia wykonania orzeczenia sądu lub innego organu państwowego, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo uszkadza składniki swojego majątku zajęte lub zagrożone zajęciem, bądź usuwa znaki zajęcia, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 3. Jeżeli czyn określony w § 1 wyrządził szkodę wielu wierzycielom, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§ 4. Jeżeli pokrzywdzonym nie jest Skarb Państwa, ściganie przestępstwa określonego w § 1 następuje na wniosek pokrzywdzonego.

Kto może być sprawcą tego przestępstwa?

Sprawcą może być każdy, kto jest dłużnikiem, a więc osobą, która powinna spełnić określone świadczenie na rzecz wierzyciela.

Na gruncie omawianego przepisu powstała wątpliwość, czy przypadkiem nie chodzi tu tylko o dłużnika przedsiębiorcę, czyli osobę prowadzącą działalność gospodarczą. Wątpliwości pojawiły się ze względu na umieszczenie art. 300 K.k. w rozdziale