Ustawa ograniczająca wzrost cen energii elektrycznej weszła w życie

Ustawa z dnia 27 października 2022 o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku ma zwiększyć ochronę gospodarstw domowych, wprowadza również ochronę dla podmiotów użyteczności publicznej, jednostek samorządu terytorialnego oraz mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw (MiŚP) przed drastycznym wzrostem rachunków za energię elektryczną poprzez wprowadzenie mechanizmu ceny energii elektrycznej „maksymalnej” do rozliczeń z odbiorcami uprawnionymi przez sprzedawców energii.

Jednocześnie przedsiębiorstwa obrotu energią elektryczną zostaną objęte rekompensatami. Wysokość rekompensaty co do zasady będzie stanowiła iloczyn ilości energii elektrycznej zużytej w danym miesiącu i różnicy pomiędzy ceną referencyjną obliczaną na każdy miesiąc okresu wsparcia na podstawie danych z Raportów Miesięcznych publikowanych przez Towarową Giełdę Energii S.A., a ceną maksymalną określoną w ustawie.

Ustawodawca w celu ochrony odbiorców w grupie taryfowej G, jak również niektórych podmiotów użyteczności publicznej wykonujących kluczowe role władz publicznych w szczególności z zakresu polityki zdrowotnej, edukacyjnej i rodzinno-opiekuńczej oraz sektora małych i średnich przedsiębiorstw, przed drastycznym wzrostem cen energii elektrycznej zdecydował się na wprowadzenia mechanizmu ceny maksymalnej stosowanej w rozliczeniach z tymi odbiorcami.

Przyjęte rozwiązania w zakresie ochrony ww. grupy odbiorców zakładają, że niezależnie od wzrostu cen energii elektrycznej na rynku hurtowym w roku 2023 w rozliczeniach z odbiorcami stosuje się ceny za obrót energią elektryczną tzw. cenę maksymalną na poziomie:

• 785 zł/MWh - w przypadku odbiorców użyteczności publicznej oraz małych i średnich przedsiębiorstw,
• 693 zł/MWh - w przypadku odbiorców w gospodarstwach domowych.

Ponadto uregulowano wszystkie przypadki związane z rozliczeniami z odbiorcami uprawnionymi oraz rekompensatami dla sprzedawców energii w szczególności:

• obowiązek stosowania w rozliczeniach z odbiorcami uprawnionymi (z wyjątkiem odbiorców w gospodarstwach domowych) ceny maksymalnej w okresie od dnia 1 grudnia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2023 r. za całkowite zużycie energii elektrycznej w punkcie poboru energii,
• w przypadku odbiorców użyteczności publicznej, w tym odbiorców podległych jednostkom samorządu terytorialnego oraz odbiorców z sektora małych i średnich przedsiębiorstw, z którymi zawarto umowy po dniu 23 lutego 2022 r. wprowadza się obowiązek stosowania w rozliczeniach z tymi odbiorcami ceny maksymalnej również w okresie dostaw energii od dnia 24 lutego 2022 r. do dnia wejścia w życie przedmiotowej regulacji, tj. do 4 listopada 2022 r.
• obowiązek stosowania ceny maksymalnej w rozliczeniach z odbiorcami uprawnionymi wymienionymi w ustawie, w przypadku, gdy ceny wynikające z zawartych przez nich umów są wyższe od ceny maksymalnej,
• w przypadku odbiorców w gospodarstwach domowych ceny maksymalnej obowiązywać będą w okresie od dnia 1 stycznia 2023 r. do dnia 31 grudnia 2023 r. w odniesieniu do całego zużycia energii elektrycznej powyżej limitu przyznanego odpowiednio tym odbiorcom zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 października 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej,
• w odniesieniu do odbiorców z sektora małych i średnich przedsiębiorstw w przypadku zużycia przez tych odbiorców w okresie od dnia 1 stycznia 2023 r. do dnia 31 grudnia 2023 r. w punkcie poboru energii nie więcej niż 90% średniego rocznego zużycia energii elektrycznej tego odbiorcy z okresu od dnia 1 stycznia 2018 r. do dnia 31 grudnia 2022 r., podmiot uprawniony w rozliczeniach z tym odbiorcą w 2024 r. stosuje upust. Kwotę upustu stanowi równowartość 10% łącznej kwoty rozliczenia sprzedaży energii elektrycznej poniesionej przez odbiorcę uprawnionego w okresie od dnia 1 stycznia 2023 r. do dnia 31 grudnia 2023 r.,
• wprowadzenie systemu rekompensat dla przedsiębiorstw obrotu, gdzie podmiotem odpowiedzialnym za wypłatę rekompensat będzie Zarządca Rozliczeń S.A.,
• obowiązek stosowania przez Zarządcę Rozliczeń S.A. w rozliczeniach ze sprzedawcami rekompensaty w wysokości stanowiącej iloczyn ilości energii elektrycznej zużytej w danym miesiącu i różnicy pomiędzy ceną referencyjną miesięczną, a ceną maksymalną dla każdego punktu poboru energii elektrycznej (w przypadku, gdy cena referencyjna miesięczna jest w danym miesiącu wyższa od ceny maksymalnej i jednocześnie niższa od ceny zawartej w umowie sprzedaży),
• obowiązek stosowania przez Zarządcę Rozliczeń S.A. w rozliczeniach ze sprzedawcami rekompensaty w wysokości stanowiącej iloczyn ilości energii elektrycznej zużytej w danym miesiącu i różnicy pomiędzy ceną wynikającą z zawartej umowy sprzedaży a ceną maksymalną dla każdego punktu poboru energii elektrycznej - w przypadku gdy cena wynikająca z umowy sprzedaży jest wyższa niż cena maksymalna i niższa niż cena referencyjna miesięczna,
• w odniesieniu do odbiorców w gospodarstwach domowych - obowiązek stosowania przez Zarządcę Rozliczeń S.A. w rozliczeniach ze sprzedawcami rekompensaty w wysokości stanowiącej iloczyn ilości energii elektrycznej zużytej w danym miesiącu i różnicy pomiędzy tzw. ceną odniesienia tj. ceną wynikającą z taryf zatwierdzonych przez Prezesa URE do stosowania na rok 2023, a ceną maksymalną dla każdego punktu poboru energii elektrycznej (w przypadku, gdy cena z taryfy jest wyższa od ceny maksymalnej). W przypadku braku zatwierdzonej taryfy przez przedsiębiorstwo obrotu energią elektryczną (braku ceny odniesienia) zastosowanie będą miały mechanizmy określone w ustawie z dnia 7 października 2023 roku o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej.

Na Towarową Giełdę Energii nakłada się obowiązek publikacji wartości ceny referencyjnej w terminie 5 dni po zakończeniu miesiąca.

Cena maksymalna za obrót energią elektryczną będzie przysługiwała odbiorcom uprawnionym w odniesieniu do ich zużycia w okresie 1 grudnia 2022 r. - 31 grudnia 2023 r. Wyjątkiem od tej reguły będzie zużycie wobec odbiorców w gospodarstwach domowych, w odniesieniu do których cena maksymalna obowiązywać będzie w okresie od 1 stycznia 2023 r. - 31 grudnia 2023 r. dla wolumenu powyżej limitu przyznanego im zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 października 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej.

W zakresie ingerencji na rynku hurtowym energii elektrycznej, w ustawie wprowadzono mechanizm polegający na ograniczeniu przychodów niektórych wytwórców energii elektrycznej i przedsiębiorstw obrotu - rozwiązanie to, w myśl uzasadnienia do projektu ustawy, jest spójne z rozporządzeniem Rady (UE) 2022/1854 z dnia 6 października 2022 r. w sprawie interwencji w sytuacji nadzwyczajnej w celu rozwiązania problemu wysokich cen energii (Dz. Urz. UE LI 261 z 7.10.2022). Dla wytwórców energii elektrycznej wykorzystujących do wytwarzania energii elektrycznej: energię wiatru, energię promieniowania słonecznego, energię geotermalną, hydroenergię, biomasę oraz biopłyny, odpady, węgiel brunatny, paliwa ciekłe, węgiel kamienny, paliwa gazowe z wyłączeniem biogazu i biogazu rolniczego, a także dla przedsiębiorstw energetycznych wykonujących działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną nakłada się obowiązek przekazania odpisu na Funduszu Wypłaty Różnicy Ceny, będącego nadmiarowym przychodem, zgodnie z przyjętym w ustawie sposobem obliczania. Wyłączeni z powyższego obowiązku zostają wytwórcy wytwarzający w jednostce wytwórczej: o mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 1 MW, będącej projektem demonstracyjnym, będącej instalacją odnawialnego źródła energii, w odniesieniu do której wytwórca energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w tej instalacji korzysta z systemu wsparcia albo z systemu aukcyjnego.

Ustawa wprowadziła również istotne zmiany do w ustawie z dnia 15 września 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw. W myśl przepisów wprowadzających zmiany w przypadku gdy pod jednym adresem miejsca zamieszkania zamieszkuje więcej niż jedno gospodarstwo domowe, i w terminie do dnia 30 listopada 2022 r. nie jest możliwe ustalenie odrębnego adresu miejsca zamieszkania dla poszczególnych gospodarstw domowych zamieszkujących pod tym adresem w odrębnych lokalach, nie będzie miała zastosowania reguła jeden dodatek dla gospodarstw domowych na jeden adres do gospodarstwa domowego, którego źródłem ogrzewania jest oddzielne lub współdzielone źródło ciepła zgłoszone lub wpisane do centralnej ewidencji emisyjności budynków.

Zmiana wywołująca podobne konsekwencje, co wskazane powyżej została wprowadzona również do ustawy z dnia 7 października 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej.

Ustawa wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, tj. 4 listopada 2022 r. Wyjątkiem jest art. 35 wprowadzający zmianę terminologiczną w ustawie z dnia 20 maja 2021 r. o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw, który wejdzie w życie z dniem 1 lipca 2024 r.

Ustawa zmienia:

• ustawę z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne,
• ustawę z dnia 8 grudnia 2017 r. o rynku mocy,
• ustawę z dnia 28 grudnia 2018 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw,
• ustawę z dnia 20 maja 2021 r. o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw,
• ustawę z dnia 15 września 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw,
• ustawę z dnia 7 października 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej,
• ustawę z dnia 7 października 2022 r. o zmianie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz niektórych innych ustaw.

źródło: www.prezydent.pl

(Image by www.slon.pics on Freepik.com)