Ustawa o sygnalistach nałoży na firmy nowe obowiązki

Do 16 grudnia br. Polska i inne kraje członkowskie Unii Europejskiej muszą zaimplementować do krajowych przepisów regulacje dyrektywy o ochronie sygnalistów w firmach. Jak podkreślają eksperci, projektu ustawy w tej sprawie jeszcze nie ma, ale przedsiębiorcy powinni już rozpocząć przygotowania do dostosowania się do nowych obowiązków.

Do tej pory rząd nie opublikował jeszcze założeń do projektu ustawy o sygnalistach, która ma dostosować polskie prawo do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 ws. ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa.

Od 17 grudnia br. obowiązek wdrożenia procedur ochrony sygnalistów obejmować ma firmy zatrudniające ponad 250 osób. Po dwóch latach obowiązek ten będzie dotyczyć również podmiotów, w których  pracuje od 50 do 249 osób. Co ważne, w wybranych branżach (m.in. sektor finansowy, transport morski i lotnictwo cywilne) limity zatrudnienia nie będą obowiązywać.

Nowy system ma składać się z trzech kanałów dokonywania zgłoszeń: – wewnętrznie w ramach firmy; – zewnętrznie do właściwego organu publicznego; – tzw. ujawnienie publiczne (zgłoszenia nieprawidłowości do mediów). W każdym przypadku sygnaliści będą w założeniu chronieni przed działaniami odwetowymi.

– Przygotowanie do wdrożenia nowych regulacji o ochronie sygnalistów to działanie wieloetapowe zarówno dla podmiotów z sektora prywatnego, jak i publicznego. Powinno obejmować opracowanie odpowiednich regulacji wewnętrznych, które będą regulowały kwestie whistleblowingu w danej organizacji – wskazała w rozmowie z agencją informacyjną Newseria Biznes partner w Kancelarii Baran Książek Bigaj, dr Beata Baran.

Jak tłumaczy dr Baran, poszczególne podmioty powinny wdrożyć u siebie odpowiednie kanały zgłaszania nieprawidłowości, a w tym przypadku duże znaczenie mieć może wytypowanie właściwej osoby do obsługi zgłoszeń albo przekazanie tej funkcji do wyspecjalizowanego podmiotu zewnętrznego.

– Największym wyzwaniem dla wdrażających przepisy o ochronie sygnalistów jest przede wszystkim sprawnie i efektywnie działający system. Same regulacje prawne czy wdrożone kanały zgłaszania nieprawidłowości to dopiero początek drogi do efektywnego działania systemu. W tym zakresie warto zwrócić szczególną uwagę na przedstawienie pracownikom, współpracownikom, kontrahentom, jaki jest cel wdrożenia nowych rozwiązań, a także w jaki sposób z nich korzystać – dodaje dr Baran.

mp