Ustawa antylichwiarska zmieni nie tylko limity

Ustawa o zmianie ustaw w celu przeciwdziałania lichwie ma na celu zapobieganie udzielaniu pożyczek o charakterze lichwiarskim. Ustawa wprowadza w obowiązujących ustawach zmiany mające na celu zwiększenie ochrony osób fizycznych, zawierających umowy o pożyczkę pieniężną, niepozostające w bezpośrednim związku z prowadzoną przez te osoby działalnością gospodarczą lub zawodową.

Ustawa wprowadza zmiany w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny polegające na dodaniu przepisów art 720¹-720⁵ i art 724¹ określających:

• definicję pozaodsetkowych kosztów związanych z zawarciem umowy pożyczki;
• wzór pozwalający określić maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów ponoszonych przez biorącego pożyczkę pieniężną;
• górną granicę pozaodsetkowych kosztów w całym okresie spłaty pożyczki w wysokości do 25% całkowitej kwoty pożyczki;
• obowiązek informacyjny względem biorącego pożyczkę;
• warunki ustanowienia zabezpieczenia zwrotu pożyczki;
• skutki przedterminowej spłaty pożyczki.

Zgodnie z wprowadzanymi regulacjami przez pozaodsetkowe koszty związane z zawarciem umowy pożyczki pieniężnej należy rozumieć wynikające z tej lub innej umowy lub z innej czynności prawnej:

1. marże, prowizje lub opłaty związane z przygotowaniem umowy pożyczki, udzieleniem pożyczki lub jej obsługą, albo koszty o podobnym charakterze,
2. opłaty związane z odroczeniem terminu spłaty pożyczki, jej nieterminową spłatą albo koszty o podobnym charakterze,
3. koszty usług dodatkowych, w szczególności koszty ubezpieczeń, koszty związane z ustanowieniem zabezpieczenia pożyczki, koszty pozyskiwania informacji dotyczących biorącego pożyczkę, w przypadku gdy ich poniesienie jest niezbędne do zawarcia umowy - z wyłączeniem opłat notarialnych oraz danin o charakterze publicznoprawnym, które strony są zobowiązane ponieść w związku z zawarciem umowy.

Ponadto jeżeli dającego pożyczkę reprezentuje przy zawarciu umowy agent lub inna osoba, za której pośrednictwem dający pożyczkę zawiera umowę lub przy której pomocy wykonuje swoje zobowiązanie, do pozaodsetkowych kosztów związanych z zawarciem umowy pożyczki wlicza się również wynagrodzenie agenta lub tej osoby, o ile ponosi je biorący pożyczkę.

Jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, w umowie pożyczki pieniężnej zawieranej z osobą fizyczną i niezwiązanej bezpośrednio z działalnością gospodarczą lub zawodową tej osoby łączna wysokość pozaodsetkowych kosztów nie może przekraczać maksymalnej wysokości pozaodsetkowych kosztów określonej wzorem:

MPK = K × n/R × 20%

w którym poszczególne symbole oznaczają:

MPK - maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów,

K - całkowitą kwotę pożyczki, rozumianą jako suma wszystkich środków pieniężnych nieobejmujących współfinansowanych kosztów pożyczki, które dający pożyczkę wydaje biorącemu pożyczkę na podstawie umowy,

n - okres spłaty wyrażony w dniach, licząc od dnia wydania przedmiotu pożyczki,

R - liczbę dni w roku.

Pozaodsetkowe koszty, w całym okresie spłaty pożyczki nie mogą być wyższe od 25% całkowitej kwoty pożyczki. Jeżeli pozaodsetkowe koszty przekraczają maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów określoną we wprowadzanych regulacjach, należą się pozaodsetkowe koszty w maksymalnej wysokości. Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o maksymalnej wysokości pozaodsetkowych kosztów, także w razie dokonania wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje się przepisy ustawy.

Jeżeli w związku z zawarciem umowy pożyczki pieniężnej jest udzielane zabezpieczenie zwrotu pożyczki, zobowiązanie takie powinno być określone w umowie, a suma zabezpieczenia roszczeń z tytułu umowy nie może być wyższa od sumy kwoty pożyczki powiększonej o wysokość odsetek maksymalnych obliczonych bezpośrednio od tej kwoty za okres, na który została udzielona pożyczka, wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie obliczonych od kwoty pożyczki za okres do 6 miesięcy oraz maksymalnej wysokości pozaodsetkowych kosztów, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Przepisów powyższych nie stosuje się do zabezpieczenia przyjmującego postać hipoteki lub zastawu rejestrowego.

Przed zawarciem umowy dający pożyczkę informuje biorącego pożyczkę w sposób jednoznaczny i zrozumiały o łącznej wysokości pozaodsetkowych kosztów, wysokości odsetek oraz kwocie należnej z tytułu odsetek, którą jest on zobowiązany zapłacić w związku z zawarciem umowy. W przypadku spłaty pożyczki przed terminem określonym w umowie nie można żądać odsetek za okres pozostały do zakończenia okresu, na który zgodnie z umową została udzielona pożyc...