Usługi szkoleniowe i edukacyjne a podatek u źródła 

Przedsiębiorcy bardzo często biorą udział w różnego rodzaju kursach, szkoleniach i konferencjach organizowanych przez zagraniczne podmioty. W zajęciach uczestniczą wirtualnie, online. Czy w przypadku tego rodzaju zakupów polski przedsiębiorca powinien zapłacić tzw. podatek u źródła? Zobaczmy. 

Odpowiedź na takie pytanie była przedmiotem interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 15 września 2016 r., nr 2461-IBPB-1-2.4510.782.2016.1.BG.

Wnioskodawca zamierzał wykupić od zagranicznego kontrahenta m.in.: usługi uczestnictwa w szkoleniach stacjonarnych i konferencjach; dostęp do platform online zawierających np. treści o charakterze edukacyjnym, w tym szkolenia realizowane w formie tzw. e-learning oraz zapewniających dostęp do materiałów, ćwiczeń, e-booków, testów; dostęp do platform online umożliwiających przeprowadzanie ankiet lub głosowań; dostęp do platform umożliwiających oglądanie prac zamieszczonych przez uczestników konkursów organizowanych przez spółkę; udział w zawodach branżowych online. Zdaniem spółki tego rodzaju usługi nie są objęte treścią art. 21 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2014 r., poz. 851, z późn. zm., dalej: ustawa o CIT).

Organ podatkowy zgodził się z tymi argumentami. Potwierdził, że podatku u źródła w tej sytuacji płacić nie trzeba.

Podatek u źródła

Zwróćmy uwagę, że wskazany przepis art. 21 ust. 1 ustawy o CIT stanowi, że podatek dochodowy z tytułu uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez zagranicznych podatników przychodów m.in.:

• z odsetek, z praw autorskich lub praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw, z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego, za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how) (art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT),
• z tytułu świadczeń: doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze (art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT)

– ustala się w wysokości 20% przychodów.

Jednostki, które dokonują wypłat z powyższych tytułów, zobowiązane są co do zasady – jako płatnicy – pobierać w dniu dokonania wypłaty zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat. Jest to tzw. podatek u źródła. Zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo niepobranie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby podatnika dla celów podatkowych uzyskanym od podatnika certyfikatem rezydencji.

Istotna kwalifikacja usług

Organ podatkowy zgodził się ze stanowiskiem spółki, która twierdziła, że w odniesieniu do przepisu art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT należy uznać, że katalog usług w nim wymienionych jest katalogiem otwartym, na co wskazuje sformułowanie „oraz świadczeń o podobnym charakterze”. Niemniej jednak za „świadczenia o podobnym charakterze” w rozumieniu tego przepisu należy uznać wyłącznie świadczenia równorzędne do wskazanych w ustawie.

Zdaniem spółki nabywane usługi nie są usługami wymienionymi w tym przepisie (tj. nie stanowią usług doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń), jak również nie można ich uznać za usługi o charakterze podobnym do usług wskazanych w tym katalogu.

Usługi szkoleniowe i edukacyjne bez podatku u źródła

W ocenie spółki argumentacja ta analogicznie powinna być zastosowana do wszelkich form szkoleń/usług o walorze edukacyjnym, w tym także realizowanych w ramach dostępu do platform internetowych/elektronicznych, gdyż celem korzystania z takich usług jest poszerzanie wiedzy i umiejętności uczestników takich szkoleń/kursów czy też subskrybentów korzystających z informacji, do których dostęp został wykupiony (np. poprzez dostęp do tzw. książek/opracowań elektronicznych (e-booków). Organ podatkowy uznał ten argument za zasadny.

Spółka przypomniała, że tożsame stanowisko w odniesieniu do usług szkoleniowych i konferencyjnych zajęli też:

• Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z 14 grudnia 2015 r., nr ILPB4/4510-1-491/15-2/DS.,
• Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 18 września 2014 r., nr IPPB5/423-676/14-2/AJ.

Dodatkowo, spółka zauważyła, że analogicznie za brakiem możliwości zaliczenia usług w obszarze dostępu do platform online do zakresu przedmiotowego art. 21 ust. 1 ustawy o CIT opowiedział się Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacjach:

• nr IBPB-1-3/4510-390/15/PC z 1 października 2015 r.,
• nr IBPB1/2/423-1206/11/AK z 23 grudnia 2011 r.

Zakup kursu to nie należność licencyjna

Organ podatkowy przyznał także rację wnioskodawcy, uznając, że uzyskiwane przez zagranicznych kontrahentów przychody z tytułu usług świadczonych na rzecz spółki nie mieszczą się w katalogu należności licencyjnych, zdefiniowanych w art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT, jako że – jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego – w związku z nabyciem powyższych usług nie następuje przeniesienie na spółkę praw autorskich, a dostępy do platform elektronicznych, szkoleń online, e-booków itp. są wykorzystywane wyłącznie na użytek własny bez możliwości udostępniania ich podmiotom trzecim, jak również bez prawa do ich modyfikacji, sporządzania kopii czy dystrybucji.

W konsekwencji spółka, dokonując płatności na rzecz dostawców, nie będzie zobowiązana do poboru i odprowadzenia w Polsce zryczałtowanego podatku dochodowego oraz nie będzie zobowiązana do posiadania certyfikatu rezydencji danego kontrahenta.

Krzysztof Koślicki