Uprawnienia pracowników przejmowanych firm do weryfikacji?

Interpelacja nr 6510 w sprawie uprawnień pracowników przejmowanych firm

W obecnym stanie prawnym częstokroć występują sytuacje likwidacji podmiotów zatrudniających dotychczasowych pracowników, a także sytuacje, gdzie nowy podmiot przejmuje tychże pracowników.

Nie zawsze i nie w każdym przypadku pracownicy w opisanych powyżej sytuacjach, i to przy pewnego rodzaju stresie, mają pełną wiedzę o przysługujących im uprawnieniach.
Zdarzają się nierzadko sytuacje, gdzie po upływie pewnego okresu czasu pracownicy przejmowani przez nowy podmiot zatrudniający zgłaszają swoje roszczenia, na co jednakże jest już za późno.

W tej sytuacji zwracam się do Pani Minister o skonkretyzowanie uprawnień pracowniczych i odpowiedź na poniżej przedstawione kwestie:

• czy nowy pracodawca w wyniku tzw. transferu przejmuje wszystkich zatrudnionych dotychczas pracowników u podmiotu dotychczasowego oraz czy dotyczy to także osób będących w chwili transferu na zwolnieniach lekarskich lub urlopach;
• czy otrzymane u dotychczasowego pracodawcy wypowiedzenie stosunku pracy zachowuje moc u pracodawcy przejmującego;
• czy zmiana właściciela firmy automatycznie likwiduje skutki rozwiązującego wypowiedzenia umowy o pracę dokonanego przed tym przejściem przez dotychczasowego pracodawcę;
• jak w przypadku dokonania zwolnienia dyscyplinarnego u poprzedniego pracodawcy kształtuje się status prawny pracownika, który w wyniku wygranej sprawy przed sądem pracy winien zostać przywrócony do pracy;
• czy nowa firma może przejąć spółdzielnię;
• czy u nowego pracodawcy nadal obowiązywać będzie dotychczasowy regulamin wynagrodzeń;
• czy pracownik przebywający na zwolnieniu lekarskim musi zgłosić akces nowemu pracodawcy o chęci dalszego zatrudnienia;
• czy zwalniający się pracownik, który nie chce być zatrudniony u nowego właściciela firmy zawsze otrzyma odprawę?

Zbigniew Sosnowski

Zagadnienie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę jest uregulowane w art. 23¹ Kodeksu pracy. Przepis ten stanowi wdrożenie do polskiego porządku prawnego postanowień dyrektywy Rady 2001/23/WE z dnia 12 marca 2001 r. w sprawie zbliżania ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do ochrony praw pracowniczych w przypadku przejęcia przedsiębiorstw, zakładów lub części przedsiębiorstw lub zakładów. Przedmiotem dyrektywy jest zagwarantowanie ciągłości umów lub stosunków pracy z przejmującym, bez ich zmiany w celu zapobieżenia pogorszeniu sytuacji pracowników, których dotyczy przejęcie, z samego tylko powodu przejęcia. W orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej podkreśla się, że dyrektywa Rady 2001/23/WE zapewnia ciągłość stosunków pracy istniejących w ramach jednostki gospodarczej niezależnie od zmiany własności.

Zgodnie z art. 23¹ § 1 k.p. w razie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę staje się on z mocy prawa stroną w dotychczasowych stosunkach pracy. Oznacza to, że z chwilą przejścia zakładu pracy lub jego części, nowy pracodawca staje się „automatycznie” stroną w istniejących stosunkach pracy. Z mocy tego przepisu stosunki pracy z pracownikami zatrudnionymi w zakładzie pracy lub jego części w chwili przejęcia przez innego pracodawcę trwają nadal, z tą różnicą, że w miejsce dotychczasowego pracodawcy wstępuje jako strona nowy podmiot posiadający zdolność zatrudniania pracowników jako pracodawca.

Jak przyjął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 lutego 2014 r. (II PK 130/13, Lex nr 1460978) nowy pracodawca może wstąpić w stosunek pracy (wejść w miejsce dotychczasowego pracodawcy) tylko wtedy, gdy w chwili przejęcia zakładu, będącej jednocześnie chwilą zmiany pracodawcy, dana osoba jest pracownikiem zakładu. Dotyczy to wszystkich pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę w przejmowanym zakładzie pracy lub jego części w dniu wystąpienia przejścia zakładu pracy, w tym także pracowników, którzy nie świadczą pracy z powodu niezdolności do pracy spowodowanej chorobą lub korzystania z urlopu (np. wypoczynkowego, bezpłatnego, macierzyńskiego, rodzicielskiego, wychowawczego). Potwierdza to wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 2014 r. (II PK 250/13, OSNP z 2016 r., nr 1, poz. 2), w którym Sąd stwierdził że: 1) do wystąpienia skutku z art. 23¹ § 1 k.p. (którego strony nie mogą wyłączyć) nie jest wymagane podjęcie żad...