Umowa pożyczki. Z VAT czy PCC?

Pytanie podatnika: Czy zawarcie umowy pożyczki nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych w związku z faktem, iż otrzymana przez Wnioskodawcę od Pożyczkodawcy pożyczka będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz jednocześnie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku od towarów i usług?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 30 czerwca 2014 r. (data wpływu 4 lipca 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 3 września 2014 r. (data wpływu 8 września 2014 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 lipca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawcą jest osobą fizyczną mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (dalej: Wnioskodawca lub Pożyczkobiorca).

Planowane jest, że Wnioskodawca zawrze ze spółką kapitałową, której będzie wspólnikiem (dalej: Spółka lub Pożyczkodawca) umowę pożyczki. Umowa pożyczki pomiędzy Wnioskodawcą a Pożyczkodawcą zostanie zawarta na terytorium Polski. Pożyczka będzie miała charakter odpłatny, tj. Spółce przysługiwać będzie wynagrodzenie w formie odsetek. Oprocentowanie pożyczki zostanie ustalone na warunkach rynkowych.

Zgodnie z wpisem w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego przedmiotem działalności Pożyczkodawcy jest między innymi:

1. pozostałe pośrednictwo pieniężne (PKD 64.19.Z);
2. pozostałą finansowa działalność usługowa, gdzie indziej niesklasyfikowana, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych (PKD 64.99.Z).

Spółka planuje uzupełnić przedmiot prowadzonej działalności o PKD 64.92.Z pozostałe formy udzielana kredytów.

W toku działalności, Spółka nabędzie wierzytelność względem Wnioskodawcy (Wierzytelność). Jeżeli Wnioskodawca nie będzie dysponował wystarczającymi środkami finansowymi, aby spełnić zobowiązanie skorelowane ze wskazaną Wierzytelnością, wówczas Wnioskodawca zawrze ze Spółką umowę pożyczki, a Spółka potrąci swoje roszczenie o zapłatę Wierzytelności z roszczeniem Wnioskodawcy o wydanie kwoty głównej pożyczki.

Wnioskodawca jednocześnie informuje, że Spółka wystąpi z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącym analizy skutków podatkowych przedstawionego powyżej zdarzenia przyszłego w zakresie podatku od towarów i usług, tj. Spółka zapyta czy czynność udzielenia pożyczki przez Spółkę będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz jednocześnie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej jako Ustawa o VAT).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy zawarcie umowy pożyczki nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy z dnia 9 września o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej jako Ustawa o PCC) w związku z faktem, iż otrzymana przez Wnioskodawcę od Pożyczkodawcy pożyczka będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz jednocześnie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy o VAT?
 
Zdaniem Wnioskodawcy zawarcie umowy pożyczki nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b) Ustawy o PCC w związku z faktem, że otrzymana przez Wnioskodawcę od Pożyczkodawcy pożyczka będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz jednocześnie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy o VAT.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) Ustawy o PCC, podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Czynność cywilnoprawna zawarcia umowy pożyczki podlega Ustawie o PCC wyłącznie wtedy, gdy spełnia przesłanki wskazane w art. 1 ust. 4 Ustawy o PCC. Oznacza to, że umowa pożyczki podlega przepisom Ustawy o PCC gdy jej przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, umowa pożyczki zostanie zawarta przez Pożyczkobiorcę ze Spółką na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Na tej podstawie należy uznać, że zawarcie umowy pożyczki będzie podlegać przepisom Ustawy o PCC.

Ustawa o PCC wyłącza jednak niektóre czynności z zakresu czynności opodatkowanych. Zgodnie bowiem z art. 2 pkt 4 Ustawy o PCC, podatkowi od czynności cywilnoprawnych nie podlegają czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów usług,
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
   • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
   • umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Wyłączenie wskazane w art. 2 pkt 4 Ustawy o PCC dotyczy m.in. podmiotów zwolnionych z podatku od towarów i usług. Zaznaczyć jednak należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług, lecz to, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

W przypadku otrzymania pożyczki od Pożyczkodawcy, zauważyć należy, że jest to czynność, która należy do zakresu Ustawy o VAT. Na podstawie art. 5 ust. 1 Ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie zaś z art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT przez odpłatne świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 Ustawy o VAT. Udzielanie pożyczek stanowi zaś świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Odpłatnością z tytułu udzielonej pożyczki są odsetki. Aby dana czynność została opodatkowana nie tylko musi być zakwalifikowana jako odpłatna dostawa towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju. Istotne jest także, aby została wykonana przez podmiot, który z tytułu jej dokonania będzie rozpoznany jako podatnik podatku od towarów i usług.

W świetle art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fi...