Umorzenie zaległych składek i podatków

Teza: Każda zmiana okoliczności faktycznych, w szczególności sytuacji majątkowej, rodzinnej lub zdrowotnej osoby zobowiązanej, może być zawsze podstawą do wystąpienia z ponownym wnioskiem o umorzenie zaległość (…)Zobowiązany do uiszczenia zaległości może występować o jej umorzenie tak długo, jak długo zaległość ta istnieje zwłaszcza, jeśli jego sytuacja ulegnie zmianie.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, w składzie następującym:, Przewodniczący Sędzia: WSA Piotr Głowacki, Sędzia: WSA Grażyna Firek, Sędzia: WSA Stanisław Grzeszek (spr.), Protokolant: Justyna Owczarek, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 września 2013 r., sprawy ze skargi S.B., na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, z dnia 21 grudnia 2012 r. Nr [...], w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu nieopłaconych składek, na ubezpieczenie społeczne, - skargę oddala.

UZASADNIENIE

W dniu 7 października 2011r. do Oddziału ZUS wpłynął wniosek S.B. o umorzenie odsetek od zaległych składek ubezpieczeniowych. Wnioskodawczyni wyjaśniła w uzasadnieniu, że założyła działalność gospodarczą, gdyż była pewna, że będzie podlegać ubezpieczeniu społecznemu rolników. Głównym źródłem utrzymania było wtedy dla niej gospodarstwo rolne, a założona działalność nie przynosiła żadnych dochodów. Po otrzymaniu decyzji KRUS o wykluczeniu, złożyła deklarację w ZUS i od tej chwili regularnie opłaca składki.

Decyzją z dnia 29 listopada 2011r. nr [...] ZUS odmówił wnioskodawczyni umorzenia odsetek za zwłokę w zapłacie należności składkowych za prowadzącego działalność gospodarczą, w łącznej kwocie 21.445,00 zł.

Organ ustalił, że wnioskodawczyni prowadzi jednoosobową działalność związaną z ubezpieczeniami i funduszami emerytalno-rentowymi na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej i z tego tytułu od dnia 1 stycznia 1999r. jest zgłoszona jako płatnik składek na ubezpieczenia. Dochody męża zobowiązanej i jej samej w poszczególnych latach wynosiły odpowiednio: za 2008r. 29.424,17 zł i 22.553,30 zł, za 2009r. 28.400,38 zł i 23.293,38 zł, a za 2010r. 30.143,96 zł i 31.287,75 zł. Małżonkowie spłacają hipoteczny kredyt konsumpcyjny w kwocie 150.000,00 zł, spłacany w 61 ratach z datą spłaty ostatniej raty do 27 marca 2026r. oraz kredyt na kwotę 60.000,00 zł, spłacanego w 40 ratach, z terminem zapłaty ostatniej raty do 20 września 2015r. Stałe wydatki związane z utrzymaniem z tytułu miesięcznych opłat gospodarstwa domowego zostały określone na kwotę 700,00 zł do czego należy dodać koszty związane z leczeniem w kwocie 100,00 zł oraz koszty dojazdów na rehabilitację. Małżonkowie są właścicielami gruntów rolnych położonych w G., które wydzierżawiają w zamian za czynsz równy wysokości podatku rolnego do zapłaty.

Mając na uwadze te okoliczności organ stwierdził w pierwszej kolejności, że sytuacja zobowiązanej nie wyczerpuje w całości kryteriów niezbędnych do pozytywnego załatwienia wniosku na podstawie art. 28 ust. 3 pkt. 1-6 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz. U. z 2009r. Nr 205 poz. 1585 ze zm., powoływanej dalej jako "u.s.u.s."). Co istotne w tym kontekście, należności składkowe figurujące na koncie nie zostały dotychczas objęte przymusowym dochodzeniem. Organ ma zaś przede wszystkim możliwość dokonania zabezpieczenia dochodzonych należności przez wpis hipoteki w księdze wieczystej wspomnianych działek.

Dodatkowo, wnioskodawczyni kontynuuje obecnie prowadzenie działalności gospodarczej i osiąga z tego tytułu dochody, jej mąż uzyskuje natomiast stały dochód z pracy na stanowisku strażnika.

W związku z tym organ nie stwierdził również spełnienia przesłanki umorzenia, o jakiej mowa w przepisie § 3 pkt 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 lipca 2003r. w sprawie szczegółowych zasad umarzania należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne (Dz. U. Nr 141, poz. 1365). Tym bardziej, że po odliczeniu ponoszonych wydatków, kwota dochodu brutto pozostająca do dyspozycji małżonków wynosi 4.740,22 zł. Biorąc pod uwagę, że kwota minimum socjalnego ustalona przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych w grudniu 2010r. dla dwuosobowego gospodarstwa domowego wynosi 780.50 zł na osobę, wyliczone dochody przewyższają przyjęte minimum.

Kwestionując takie rozstrzygnięcie strona zaskarżyła je w drodze wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy zarzucając organowi, że decyzja poprzez rozbudowaną treść jedynie pozornie posiada znamiona decyzji wszechstronnie oceniającej stan faktyczny. Tymczasem brak jest w niej nawiązania pomiędzy ustalonymi zaległościami, należnością główną, a środkami, które wnioskodawczyni może faktycznie poświęcić na spłatę istniejącego zadłużenia. Dodatkowo, z decyzji wynika, że odsetki są naliczone od listopada 2011r., niemniej jednak nie jest podane od jakich składek dokonano naliczenia i za jaki okres zakład ustalił odpowiedzialność zobowiązanej, tzn. za jaki okres przyjął jej ubezpieczenie. Strona kwestionuje dokonane wyliczenie, gdyż nie opiera się ono na ustaleniu należności głównej i granic czasowych tego zadłużenia. Według strony trudno jest twierdzić, że naliczone odsetki zostały naliczone prawidłowo skoro nie ustalono należności głównej. W jej ocenie decyzja sprawia wrażenie wydanej jedynie po to, żeby przerwać ewentualne przedawnienia każdej kolejnej comiesięcznej składki. Trudno jest jej zgodzić się z twierdzeniem organu, iż odsetki od składek ustalono w jakiejś wysokości, skoro w ogóle nie ustalono należnych składek.

Decyzją z dnia 20 lutego 2012r. nr [...] ZUS utrzymał w mocy zakwestionowane rozstrzygnięcie.

W wyniku wniesionej przez S.B. skargi prawomocnym wyrokiem z dnia 9 sierpnia 2012r., sygn. akt I SA/Kr 613/12, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie uchylił decyzję [...]. W ocenie Sądu w warunkach sprawy nastąpiło naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego zgodnie z art. 145 § 1 pkt 3 Kodeksu postępowania administracyjnego, gdyż ten sam pracownik ZUS brał udział w postępowaniu z wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, mimo że wcześniej brał w tej sprawie udział w niższej instancji w wydaniu decyzji.

Po ponownym rozpoznaniu sprawy decyzją z dnia 21 grudnia 2012r. nr [...] Zakład Ubezpieczeń Społecznych utrzymał w mocy decyzję z dnia 29 listopada 2011r.

Organ wyszczególnił w pierwszej kolejności zaległości figurujące na koncie wnioskodawczyni na dzień 7 października 2011r., a następnie przypomniawszy, że spłaca ona zaległość w układzie ratalnym zawartym w dniu 5 grudnia 2011r., dodatkowo określił jej aktualne zadłużenie.

Odnosząc się do sytuacji materialnej wnioskodawczyni wskazano, że w świetle dodatkowych wyjaśnień strony razem z małżonkami wspólne gospodarstwo domowe prowadzi również ich córka – R. B., która od 28 kwietnia 2011r. do 16 września 2011r. była zarejestrowana w urzędzie pracy i od 12 października 2011r. pobierała zasiłek w kwocie 480,00 zł. Organ ustalił, że R. B. od 16 stycznia 2012r. do 21 lipca 2012r. była zgłoszona jako pracownik podlegający ubezpieczeniu, natomiast od 21 lipca 2012r. zgłoszona jest jako osoba pobierająca zasiłek macierzyński, który w miesiącu październiku 2012r. wyniósł 1.471,26 zł brutto.

Z kolei z treści zaświadczenia lekarskiego z dnia 30 września 2011r., z którego wynika, że pozostaje w stały leczeniu z powodu nadciśnienia tętniczego, otyłości, choroby zwyrodnieniowej stawów kręgosłupa szyjnego i lędźwiowo - krzyżowego oraz nerwicy depresyjnej. Ponadto ustalono, że S.B. jest właścicielem samochodu osobowego marki Peugeot 106, wyprodukowanego w 1996r.

Analizując owe okoliczności organ przypomniał, że całkowita nieściągalność, o której mowa w przepisie art. 28 ust. 2 u.s.u.s. musi mieć charakter trwały, nieprzemijający, gdy z okoliczności sprawy niezbicie wynika, iż nie ma żadnych szans na poprawę sytuacji finansowej dłużnika w przyszłości, co nie ma jednak miejsca w warunkach tej sprawy. Opierając się na kwotach dochodów uzyskiwanych przez małżonków z wynagrodzenia za pracę oraz dochodów uzyskiwanych z prowadzonej działalności gospodarczej, jak również zasiłku macierzyńskiego pobieranego przez córkę małżonków organ ustalił, że średni miesięczny dochód gospodarstwa domowego wynosi ok. 5.800,00 zł, co w przeliczeniu na członka rodziny w gospodarstwie domowym daje dochód w wysokości ok. 1.933,33 zł, co stanowi kwotę znacznie przewyższającą wysokość minimum socjalnego (864,98 zł na osobę dla trzyosobowego gospodarstwa domowego pracowniczego według informacji Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych o wysokości minimum socjalnego w 2011 r.).

Jak podkreślono, wnioskodawczyni w dniu 5 grudnia 2011r. zawarła układ ratalny, który systematycznie jest spłacany. Nie został on zerwany, co pozwala stwierdzić, że S. B. ma możliwości dalszej regulacji istniejących zobowiązań, mimo deklarowanych problemów finansowych.

Wypowiadając się w przedmiocie przesłanek o jakich mowa w przepisach rozporządzenia wykonawczego organ uwypuklił w pierwszej kolejności fakt, że koszty utrzymania rodziny w przeważającej mierze nie zostały przez zobowiązaną udokumentowane. W konsekwencji Zakład nie ma możliwości rzetelnej oceny sytuacji materialnej zobowiązanej, w szczególności zaś odnośnie obciążających ją wydatków koniecznych.

Pomimo okazanego zaświadczenia lekarskiego strona nie wykazała jednak, aby sytuacja zdrowotna uniemożliwiła jej dokonanie zapłaty składek wraz z należnymi odsetkami, a zapłata należności z tytułu składek spowodowała zagrożenie dla jej egzystencji.

W skardze skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie pełnomocnik zobowiązanej zarzucił organowi przede wszystkim naruszenie przepisów o właściwości. W konsekwencji wydana decyzja ma być nieważna, gdyż została wydana przez organ nieuprawniony. Pełnomocnik nie rozumie w oparciu o jaką podstawę prawną organ był uprawniony do przeniesienia uprawnienia do ponownego rozpoznania sprawy. Wątpliwości jego budzi również fakt wydania pierwotnej decyzji przez Oddział ZUS, który nie będąc organem, w ogóle nie jest uprawniony powydawania jakichkolwiek rozstrzygnięć administracyjnych. Dodatkowo jeszcze z uwagi na siedzibę Prezesa ZUS właściwy do rozpoznania skargi na kwestionowaną decyzję winien byś WSA w Warszawie.

Zdziwienie pełnomocnika wywołuje fakt wysunięcia na plan pierwszy braku udokumentowania przez stronę okoliczności faktycznych w sprawie, skoro w toku pierwotnego postępowania uznano za wystarczające same tylko oświadczenia strony, a ponadto organ na żadnym etapie postępowania nie wzywał jej do uzupełnienia jakichkolwiek brakujących dokumentów.

W ocenie pełnomocnika organ dopuścił się manipulacji kwotami dochodów rodziny przyjmując za podstawę swych ustaleń kwoty brutto, które nie mają przecież żądnego przełożenia na możliwości płatnicze. Co jeszcze bardziej zadziwiające organ podzielił dochody rodziny na trzy osoby zapominając całkowicie o dziecku córki zobowiązanej, którego byt również wymaga przecież znacznych wydatków. Przekładało się to natomiast bezpośrednio na przyjmowane progi minimum socjalnego.

Dokonywane przez organ zestawienia sugerują ponadto, że poró...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »