Umorzenie zaległości podatkowej zależy od urzędnika

Z uzasadnienia: Pomimo tego, że interes podatnika przemawia za przyznaniem ulgi podatkowej w postaci umorzenia zaległości podatkowej, Dyrektor Izby Skarbowej pozostając w granicach uznania administracyjnego, wynikającego z art. 67a § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej mógł odmówić przyznania tej ulgi.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący S. WSA Grzegorz Panek / spr./ Sędziowie WSA Jarosław Szaro WSA Tomasz Smoleń Protokolant sekr. sąd. Eliza Kaplita-Wójcik po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 30 września 2014r. sprawy ze skargi J. K. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej z dnia [...] marca 2014r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia zaległości podatkowej w podatku od spadków i darowizn - oddala skargę.

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] marca 2014 r. nr [...], wydaną po rozpatrzeniu odwołania J.K. (dalej zwanego również skarżącym) od decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia [...] stycznia 2014 r. nr [...] odmawiającej udzielenia ulgi podatkowej w formie umorzenia zaległości podatkowej w podatku od spadków i darowizn w kwocie 403 zł, Dyrektor Izby Skarbowej w R. - utrzymał w mocy decyzję organu I instancji. Jako podstawę materialnoprawną rozstrzygnięcia organy wskazały art. 67a § 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r. , poz. 749 ze zm.).

Opisane powyżej decyzje wydane zostały na tle następującego, ustalonego przez organy, stanu faktycznego:

Skarżący J. K. wraz z żoną K. K. dokonali w dniu 12 stycznia 2011 r. darowizny nieruchomości położonych w miejscowości G. na rzecz swojego syna S. K. i jego żony M. K., a obdarowani ustanowili nieodpłatnie na rzecz darczyńców prawo dożywotniego użytkowania niezabudowanych działek o łącznej powierzchni 0,31 ha, stanowiących grunty orne oraz grunty zadrzewione i zakrzewione oraz dożywotnią służebność osobistą mieszkania, polegającą na prawie korzystania z budynku mieszkalnego położonego w G. nr 101 (akt notarialny Rep. A Nr [..]). Ponieważ J.K. nie złożył zeznania podatkowego o nabyciu praw majątkowych tytułem nieodpłatnego użytkowania i nieodpłatnej służebności od M.K., będącej jego synową, Naczelnik Urzędu Skarbowego w M. decyzją z dnia [...]października 2013 r. nr [...] ustalił skarżącemu zobowiązanie podatkowe w podatku od spadków i darowizn w wysokości 403 zł z tytułu nabycia nieodpłatnej służebności od osoby zaliczanej do I grupy podatkowej, tj. M. K.

Pismem z dnia 18 listopada 2013 r. J. K. zwrócił się do organu podatkowego z prośbą o umorzenie zobowiązania podatkowego w podatku od spadków i darowizn we wskazanej w przedmiotowej decyzji kwocie, argumentując wniosek brakiem możliwości finansowych związanych ze swoim stanem zdrowia i koniecznością ponoszenia wysokich kosztów na jego poprawę i ratowanie. Podał we wniosku, że z pobieranej renty w wysokości 1013 zł nie jest w stanie uiścić powyższego zobowiązania. Do wniosku załączył dokumenty związane ze swoim leczeniem.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w M., po przeprowadzeniu postępowania w zakresie oceny sytuacji materialnej podatnika i po uzyskaniu stanowiska Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy, odmówił J. K. udzielenia ulgi w postaci umorzenia zobowiązania w podatku od spadków i darowizn. Oceniając żądanie w aspekcie wystąpienia przesłanek ważnego interesu podatnika i interesu publicznego organ I instancji stwierdził, że zachodzą obie te przesłanki. Decyzję odmowną Naczelnik Urzędu Skarbowego uzasadnił stanowiskiem Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy, który w postanowieniu z dnia [...] grudnia 2013 r, nr [...], nie wyraził zgody na umorzenie zobowiązania w podatku od spadków i darowizn, kierując się interesem publicznym, który wiąże się z powszechnym obowiązkiem ponoszenia ciężarów publicznych, w tym płacenia podatków. Podatnik zaś nie wykazał, że jego sytuacja związana z trudnościami natury ekonomicznej, powstała z przyczyn nadzwyczajnych. Jak wyjaśnił Naczelnik Urzędu Skarbowego, stanowisko to w tej sprawie było konieczne z uwagi na to, że podatek od spadków i darowizn jest dochodem własnym gminy. Decyzje o przyznaniu ulgi w jego spłacie mogą być podejmowane tylko za zgodą przewodniczącego zarządu jednostki samorządu terytorialnego, stosownie do art. 18 ust. 2 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2010 r., Nr 80, poz. 526 ze zm.).

Odwołując się od powyższej decyzji, J. K. zarzucił, że nie pytano go o przyczyny jego trudnej sytuacji, jedynie o majątek, co nie było, jak się okazało wyczerpujące dla postępowania o udzielenie ulgi. Jako okoliczności wyjątkowe wskazał powódź w 1997 r., w wyniku której stracił dom mieszkalny. Po powodzi, do czasu odbudowy, mieszkał wraz z rodziną w kontenerze. Podniósł także, że kolejne powodzie w latach 2010 i 2011, niszcząc uprawy polowe, przyczyniły się do pogorszenia sytuacji jego rodziny.

Dyrektor Izby Skarbowej, utrzymując w mocy rozstrzygniecie Naczelnika Urzędu Skarbowego w M. wyjaśnił, że konstrukcja prawna art. 67a § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej umożliwia mu działanie na zasadzie uznania administracyjnego, co nie oznacza dowolności w podejmowanych rozstrzygnięciach. Organ podkreślił, że nawet w sytuacjach wystąpienia okoliczności uzasadniających ważny interes podatnika lub interes publiczny, nie jest bezwzględnie zobowiązany umorzyć zaległość podatkową. Powołał się na brzmienie art. 209 Ordynacji podatkowej, który uzależnia wydanie decyzji od zajęcia stanowiska przez inny organ, w tym wyrażenia opinii lub zgody albo wyrażenia stanowiska w innej formie, przywołując w tym miejscu ww. art. 18 ust. 2 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.

Organ odwoławczy rozpatrując wniosek J. K. w kontekście wystąpienia przesłanki ważnego interesu podatnika i interesu publicznego dokonał oceny jego sytuacji finansowej m.in. poprzez analizę dochodów i wydatków jego rodziny. Uznał jednak, że w analizowanej sprawie pomimo wystąpienia obydwu z przewidzianych w art. 67a § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowe...