Ulga prorodzinna. Podział ulgi pomiędzy rodzicami

Teza: Są dwa sposoby podziału ulgi prorodzinnej zależne od tego, czy pomiędzy rodzicami dziecka doszło do ustalenia dowolnej proporcji podziału tej ulgi. W przypadku porozumienia podatników ulga przysługuje w ustalonej proporcji. Może być to podział równy i nierówny. Ten ostatni obejmuje możliwość ustalenia, że ulga w całości zostanie uwzględniona tylko przez jednego z rodziców.

W sytuacji braku porozumienia w zakresie podziału ulgi jej podział nastąpi po połowie. Ten sposób rozumienia omawianego przepisu determinowany jest twierdzeniem, że gdyby porozumienie co do podziału ulgi miało dotoczyć zarówno „dowolnej proporcji” oraz „w częściach równych”, to zwrot „w częściach równych” byłby zbędny bowiem w pojęciu „dowolnej proporcji przez nich ustalonej” mieści się także równy podział.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Urszula Wiśniewska Sędziowie Sędzia WSA Ewa Kruppik-Świetlicka Sędzia WSA Dariusz Dudra (spr.) Protokolant St. sekretarz sądowy Agnieszka Liberda-Koczorowska po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 22 października 2013 r. sprawy ze skargi P. G. na interpretację indywidualną Ministra Finansów z dnia [...] nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych 1. uchyla zaskarżoną interpretację indywidualną 2. określa, że zaskarżona interpretacja indywidualna nie może być wykonana w całości.

UZASADNIENIE

We wniosku o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie P. G. (skarżący) podał, że wyrokiem z dnia [...]. Sąd Okręgowy orzekł o rozwiązaniu małżeństwa G. oraz o sposobie wychowywania małoletniego dziecka w ten sposób, że rodzice wspólnie mają go wychowywać z prawem zamieszkiwania dziecka przy matce.

Postanowieniem z dnia [...]. Sąd Rejonowy uregulował kontakty małoletniego dziecka z ojcem dziecka – skarżącym. Zgodnie z tym postanowieniem dziecko przebywało z ojcem: dwa dni w tygodniu; wtorek i czwartek od godz. 15.30 do 19.30, w co drugi weekend od piątku od 15.30 do poniedziałku do 7.45, całe święta Bożego Narodzenia i Wielkanocne naprzemiennie z matką dziecka, jeden tydzień ferii zimowych, połowę lipca i połowę sierpnia każdego roku – wakacje letnie.

Zgodnie z ugodą z dnia [...]. zawartą przed Sądem Rejonowym skarżący ma prawo spędzać z małoletnim dzieckiem: każdy drugi weekend miesiąca od piątku do niedzieli, całe święta Bożego Narodzenia i Wielkanocne naprzemiennie z matką dziecka, jeden tydzień ferii zimowych, połowę lipca i połowę sierpnia każdego roku – wakacje letnie.

Wnioskujący podał, że w 2012r. realizował swoje kontakty z dzieckiem zgodnie z powyższą ugodą, tj: jeden weekend w miesiącu od piątku do niedzieli, święta Wielkanocne, jeden tydzień ferii zimowych, połowę lipca i połowę sierpnia –wakacje letnie.

Jednocześnie wnioskujący wskazał, że nie ma ograniczonych praw rodzicielskich, ani nie jest ich pozbawiony. Sąd Okręgowy w wyroku rozwodowym powierzył obojgu rodzicom wychowywanie dziecka. Nie ustalił z matką dziecka nie proporcji odliczenia ulgi na dziecko przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego zadał pytanie, czy i w jakiej części (proporcji) przysługuje mu, jako ojcu wychowującemu dziecko i wykonującemu władzę rodzicielską prawo do odliczenia ulgi przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zeznaniu rocznym za rok 2012.

Zdaniem wnioskującego, biorąc pod uwagę treść art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz przedstawiony stan faktyczny, jako ojcu dziecka wychowującemu dziecko i wykonującemu władzę rodzicielską przysługuje prawo do odliczenia 50% ulgi na dziecko za 2012 r.

Interpretacją indywidualna z dnia [...]. Minister Finansów uznał stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe.

Organ powołał przepis art. 27f ust. 1, ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.) – dalej: u.p.d.o.f. i podał, że separacja bądź rozwód rodziców nie są równoznaczne z utratą przez rodzica prawa do wykonywania władzy rodzicielskiej. Sąd rodzinny, ogłaszając separację bądź rozwiązując związek małżeński określa także prawa rodzicielskie. Jeżeli zatem nie pozbawia tego prawa jednego z rodziców, to uznaje, że rodzice są zdolni do porozumienia w sprawach dotyczących dziecka.

Organ uznał, w świetle powyższych przepisów, że w sytuacji, gdy oboje rodzice dysponują prawem wykonywania władzy rodzicielskiej w stosunku do dziecka są uprawnieni do korzystania z ulgi wynikającej z art. 27f ust. 1 u.p.d.o.f. Zatem, zdaniem organu – przy spełnieniu pozostałych przesłanek – skarżącemu przysługuje prawo do dokonywania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej na małoletnie dziecko.

Organ wskazał również, że w powołanym art. 27f ust. 4 u.p.d.o.f. - zdanie drugie – ustawodawca poprzez użycie łącznika "lub" dał rodzicom możliwość wyboru, w jaki sposób dokonują odliczeń kwoty przysługującej im ulgi prorodzinnej. Rodzice mogą ją odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnie ustalonej przez nich proporcji. Istotne jest jednak to, aby odliczona kwota przez oboje rodziców nie przekroczyła rocznego limitu ulgi określonego ustawą. To w ich gestii leży ustalenie kto i w jakiej części (proporcji) dokona odliczenia przysługującej im ulgi. W związku z tym, zarówno w celu skorzystania z odliczenia od podatku w częściach równych, jak i w innej proporcji konieczne jest w tym zakresie uzyskanie porozumienia pomiędzy osobami uprawnionymi, gdyż to im ustawodawca pozostawił decyzję w tym względzie.

Wobec powyższego organ nie zgodził się ze stanowiskiem wnioskującego, zgodnie z którym – w sytuacji wychowywania małoletniego dziecka i wykonywania władzy rodzicielskiej - ma prawo do odliczenia ulgi w wysokości 50%, bowiem spełnienie przesłanek określonych w art. 27f uprawnia go do dokonania odliczeń w wysokości ustalonej z byłą małżonką, a brak stosownego porozumienia nie oznacza prawa do skorzystania z ulgi w częściach równych.

W wyniku wezwania do usunięcia naruszenia prawa organ stwierdził brak podstaw do zmiany w.wym. interpretacji indywidualnej.

W złożonej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy skardze strona wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji, zarzucając naruszenie art. 27f u.p.d.o.f. polegające na uznaniu, że w wypadku braku porozumienia z matką dziecka co do wysokości ulgi nie ma prawa do odliczenia ulgi w wysokości 50%.

Skarżący zarzucił organowi, że nie wskazał w jakiej wysokości i według jakiego wzoru powinien obliczyć wysokość ulgi, jaka przysługuje do odliczenia w związku z wychowywaniem dziecka.
W ocenie skarżącego, jeżeli rodzice dziecka nie ustalili pomiędzy sobą takiej proporcji, zgodnie z art. 27f u.p.d.o.f. należy odliczyć ulgę w częściach równych.

W ocenie skarżącego, stanowisko takie, co do podziału ulgi pomiędzy rozwiedzionych rodziców zostało potwierdzone w piśmie Ministerstwa Finansów z dnia 8 czerwca 2011r. Nr DD3/0602/32/KDJ/11/BMI9-7376, w którym wskazano, że "w sytuacji, gdy obydwoje rodzice dysponują prawem do wykonywania władzy rodzicielskiej w stosunku do dziecka, to są uprawnieni do korzystania z ulgi. Do nich należy także uzgodnienie sposobu obliczenia przysługującej im kwoty ulgi. Organy podatkowe nie są bowiem uprawnione do ingerowania w osobiste sprawy podatników, rozwiązywania konfliktów pomiędzy rodzicami, a zatem także nie mogą ingerować w sposób podziału kwoty ulgi".

Zdaniem skarżącego, organ, kwestionując prawo do odliczenia kwoty ulgi w wysokości 50% - przy braku porozumienia pomiędzy rodzicami co do wysokości podziału takiej ulgi pomiędzy nimi, naruszył przepisy prawa oraz nie zastosował się do oficjalnej "wykładni" przepisu dokonanej przez Ministerstwo Finansów.

Skarżący podkreślił, że jego stanowisko znajduje oparcie w interpretacjach indywidualnych Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 14 kwietnia 2009r. Nr ILPB2/415-69/09-2/ES, z dnia 18 lutego 2009r. Nr ILPB2/415744/08-2/MK oraz Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 21 kwietnia 2010r. Nr IBPBIIIl/415-20/10/HK. Jak podał, analiza powyższych interpretacji prowadzi do wniosku, że kwestia wysokości odliczeń jest uzależniona od zgodnej woli wyrażonej przez rodziców. W jego ocenie organy podatkowe nie są władne do ingerowania w wysokość takich odliczeń w wypadku zgodnej woli rodziców. W wypadku braku takich uzgodnień należy zastosować możliwość odliczenia ulgi w wysokości 50% c...