Ulga dla niepełnosprawnych. Czy można odliczyć suplementy diety?

Przepisy ustawy o PIT umożliwiają niepełnosprawnym odliczenie wydatków na leki. Odliczenia dokonuje się w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Zobaczmy, czy odliczyć można również wydatki związane z zakupem suplementów diety.

Zaznaczmy na początek, że zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) podstawę obliczenia podatku stanowi dochód po odliczeniu kwot wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne. Rodzaje wydatków na cele rehabilitacyjne uprawniające do odliczeń od dochodu przed opodatkowaniem zawiera art. 26 ust. 7a ww. ustawy, zaś zasady i warunki dokonywania tych odliczeń określone zostały w ust. 7b – 7g tego artykułu. Jednym z wydatków, które można odliczyć są właśnie koszty zakupu lekarstw.
 
Kto może skorzystać z ulgi?

Zgodnie z art. 26 ust. 7d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych warunkiem odliczenia wydatków związanych z niepełnosprawnością jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek:

1. orzeczenia o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub
2. decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
3. orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.

Odliczenie wydatków na leki

Możliwość skorzystania z odliczeń kosztów leków w ramach tzw. ulgi rehabilitacyjnej unormowana jest w rt. 26 ust. 7a pkt 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie z tym przepisem za wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwianiem wykonywania czynności życiowych, uważa się wydatki poniesione na leki – w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł (patrz przykład niżej), jeśli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować określone leki (stale lub czasowo).

Co jest lekiem?

Warto zwrócić uwagę, że w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych brak jest definicji leku. Jak podkreśla Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji z 26 lipca 2013 r., nr IPTPB2/415-351/13-4/AK, posiłkowo należy opierać się na definicjach zawartych w ustawie z 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne (tekst jedn. Dz.U. z 2008 r. nr 45 poz. 271 ze zm.). Z definicji tych wynika, że lekiem aptecznym jest produkt leczniczy sporządzony w aptece zgodnie z recepturą farmakopealną, przeznaczony do wydawania bezpośrednio w aptece; lekiem gotowym jest produkt leczniczy wprowadzony do obrotu pod określoną nazwą i w określonym opakowaniu; lekiem recepturowym jest produkt leczniczy sporządzony w aptece na podstawie recepty lekarskiej; produkt leczniczy to substancja lub mieszanina substancji, której przypisuje się właściwości zapobiegania lub leczenia chorób występujących u ludzi lub zwierząt, lub podawana człowiekowi lub zwierzęciu w celu postawienia diagnozy lub w celu przywrócenia, poprawienia czy modyfikacji fizjologicznych funkcji organizmu ludzkiego lub zwierzęcego. Wykaz produktów spełniających cechy „leku” na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej został zamieszczony w Urzędowym Wykazie Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Jak wskazuje organ podatkowy, przepisy prawa podatkowego w tym ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierają również definicji suplementu diety. Pomocniczo należy stosować definicję zawartą w art. 3 pkt 39 ustawy z 25 października 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U. z 2006 r. Nr 171 poz. 1225 ze zm.) zgodnie, z którą suplementem diety jest środek spożywczy, którego celem jest uzupełnienie normalnej diety, będący skoncentrowanym źródłem witamin lub składników mineralnych lub innych substancji wykazujących efekt odżywczy lub inny fizjologiczny, pojedynczych lub złożonych, wprowadzany do obrotu w formie umożliwiającej dawkowanie, w postaci: kapsułek, tabletek, drażetek i w innych podobnych postaciach, saszetek z proszkiem, ampułek z płynem, butelek z kroplomierzem i w innych podobnych postaciach płynów i proszków przeznaczonych do spożywania w małych, odmierzonych ilościach jednostkowych, z wyłączeniem produktów posiadających właściwości produktu leczniczego w rozumieniu przepisów prawa farmaceutycznego.

Suplementy z ulgą czy nie?

Dyrektor Izby Skarbowej we wskazanej wyżej interpretacji zwraca uwagę, że z treści art. 26 ust. 7a pkt 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że odliczeniu podlegają wydatki na leki. Ustawa nie wymienia wprost możliwości odliczenia wydatków na zakup suplementów diety. Oznacza to, że wydatek poniesiony na nabycie suplementu diety może podlegać odliczeniu wyłącznie jeśli suplement diety spełnia cechy leku i jest dopuszczony do obrotu. Podatnik ma zatem prawo odliczyć wydatki poniesione na nabycie suplementów diety zaleconych przez lekarza specjalistę tylko wtedy gdy suplementy te spełniają cechy leku na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub w państwach członkowskich Unii Europejskiej i są dopuszczone do obrotu.

Organ podatkowy podkreśla dodatkowo, że wysokość wydatków na zakup leków i suplementów ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie. Dokumentem w rozumieniu tego przepisu jest dokument, który zawiera dane personalne osoby niepełnosprawnej ponoszącej wydatek na ten cel. Wydatki poniesione na leki i suplementy – w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł, należy zsumować i ująć w załączniku PIT/O do rozliczenia rocznego, jako wydatki na cele rehabilitacyjne.

Na koniec dodajmy, że wydatki związane z niepełnosprawnością podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W przypadku gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie.

Przykład
Pan Andrzej - podatnik, będący osobą niepełnosprawną, wydaje co miesiąc 450 złotych na leki. Posiada zaświadczenie od lekarza specjalisty o konieczności ich przyjmowania. Czy może skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej?

Tak, będzie mógł on skorzystać z ulgi. W jego przypadku odliczeniu będzie podlegała kwota 350 złotych za miesiąc. Przepisy stanowią bowiem, że odliczyć można kwotę wydaną na leki pomniejszoną o 100 złotych. W naszym przykładzie podatnik wydaje 450 złotych miesięcznie, oznacza to zatem, że może on odliczyć właśnie 350 złotych za miesiąc.

Aby odliczenie zakupu leków było możliwe, poza zaświadczeniem lekarskim, nasz podatnik powinien również posiadać fakturę z apteki, która będzie potwierdzeniem poniesienia wydatku.

Krzysztof Koślicki