„Ukryta dywidenda” – czy przedsiębiorcy mają się czego obawiać?

Jednym z rozwiązań w ramach Polskiego Ładu mającym wpłynąć na uszczelnienie systemu podatkowego, jest wykluczenie możliwości rozliczania kosztów uzyskania przychodu z określonych tytułów w przypadku transakcji dotyczących podmiotów powiązanych. Twórcy nowych przepisów nazwali takie świadczenia „ukrytymi dywidendami” i uwzględnili jako nową kategorię podatkową. Wprowadzone zmiany znalazły także swoje odzwierciedlenie w rozszerzonym katalogu kosztów niestanowiących kosztów podatkowych zawartym w art. 16 ustawy o PDOP.

Podmioty powiązane

Zakres kryteriów decydujących o zakwalifikowaniu podmiotu jako powiązanego jest bardzo szeroki. Powiązania mogą występować zarówno pomiędzy podmiotami krajowymi jak i krajowymi i zagranicznymi, najczęściej dotyczą kapitału bądź osób.

Podmioty powiązane zostały zdefiniowane w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych i są to:

• podmioty, z których jeden podmiot wywiera znaczący wpływ na co najmniej jeden inny podmiot,
• podmioty, na które wywiera znaczący wpływ ten sam inny podmiot lub małżonek lub krewny do drugiego stopnia osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot,
• spółkę niemającą osobowości prawnej i jej wspólników
• podatnika i jego zagraniczny zakład.

Współpraca gospodarcza pomiędzy podmiotami powiązanymi jest zjawiskiem bardzo powszechnym i w większości przypadków uzasadnionym zarówno organizacyjnie, jak i ekonomicznie. Wzajemne świadczenie usług jest bardzo popularne, szczególnie wśród firm rodzinnych, które wzmacniają w ten sposób swój potencjał rynkowy. Dodatkowo, znacznie ułatwia działanie, optymalizuje ryzyko oraz buduje konkurencyjność na rynku. Transakcje pomiędzy podmiotami powiązanymi podlegają przepisom o cenach transferowych - oznacza to w uproszczeniu, że nie mogą one w znaczny sposób odbiegać od cen transakcji rynkowych.

Zdarzają się jednak sytuacje, gdy podmioty powiązane przeprowadzają między sobą sztuczne transfery nakierowane z założenia na transfer zysków. Zmiany prawne dotyczące „ukrytych dywidend” mają za zadanie wyeliminować tego typu transakcje.

Czym jest „ukryta dywidenda”?

Dywidenda wypłacana na rzecz wspólników podlega opodatkowaniu oraz nie może być uznana za koszty spółki. W związku z tym zdarza się, że wspólnicy próbują uzyskiwać faktyczne wynagrodzenie od zysków spółki innymi sposobami, np. z tytułu określonych świadczeń na jej rzecz, które formalnie można potraktować jako koszty uzyskania przychodu. Zmiana w przepisach ma za zadanie likwidację tego typu transakcji pomiędzy podatnikami, co dla wielu firm oznacza konieczność zweryfikowania modelu rozliczeń ze swoimi wspólnikami i innymi podmiotami powiązanymi.

Wprowadzone zapisy dotyczące „ukrytych dywidend” zaczną obowiązywać od 2023 r., a więc wejdą w życie z rocznym opóźnieniem w stosunku do pierwotnych planów. Nowe restrykcje kosztowe pojawiają się w art. 16 ust. 1 pkt 15b, a także ust. 1d i 1e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z jego brzmie...