Ubranie przedsiębiorcy a koszty uzyskania przychodów

W wielu branżach standardem jest to, by podczas spotkań przedsiębiorca był w stroju reprezentacyjnym, np. w garniturze. Niestety, pomimo iż często jest to wymóg biznesowy, organy podatkowe nie zgadzają, aby wydatek na taką odzież można było zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm., dalej: ustawa o PIT) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Jak podkreślają organy podatkowe, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
• został właściwie udokumentowany,
• nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy o PIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Nie ulega wątpliwości, że w zależności od rodzaju prowadzonej działalności do kosztów podatkowych mogą zostać zaliczone wydatki na odzież wymaganą na podstawie przepisów prawa pracy lub innych przepisów branżowych, np. fartuchy czy rękawiczki noszone w przypadku świadczenia usług lekarskich czy pielęgniarskich.

Kwestią problematyczną jest zaliczenie do kosztów podatkowych wydatków na odzież, która może być również wykorzystywana w życiu codziennym, jak np. garnitury, koszule, krawaty, spódnice, kurtki, itp.

Artykuł 23 ustawy o PIT nie wskazuje wprost wydatku na taką odzież jako wydatku niestanowiącego kosztu uzyskania przychodów. Jednakże, jak podkreślają organy podatkowe, zwrot „w celu” oznacza, że nie każdy wydatek poniesiony przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą podlega odliczeniu od podstawy opodatkowania, lecz tylko ten wydatek, który pozostaje w takim związku przyczynowo-skutkowym, że poniesienie go ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodów. A zatem przy kwalifikowaniu kosztów uzyskania przychodów każdy wydatek, poza wyraźnie wskazanymi w ustawie, wymaga nie tylko oceny pod kątem, czy jego poniesienie miało związek z konkretnym przychodem, ale także z punktu widzenia racjonalności określonego działania dla osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu.

Zakup odzieży jako koszt uzyskania przychodów

Organy podatkowe od wielu lat nie akceptują zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z garniturami i koszulami, bez względy na rodzaj prowadzonej działalności. Podstawowym argumentem organów jest to, że wydatki związane z odpowiednim strojem mają charakter wydatków osobistych związanych z poprawą wizerunku i w konsekwencji nie można ich uznać za ściśle związane z działalnością gospodarczą.

Przykładowo, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 7 sierpnia 2014 r., nr IPPB1/415-763/14-2/AM, uznał, że dbałość o wygląd zewnętrzny jest bardzo istotna, jednakże nie można tu mówić o sytuacji znacząco odbiegającej od ogólnie przyjętych norm społecznych. Wydatki związane z odpowiednim strojem mają charakter wydatków osobistych związanych z poprawą wizerunku i w konsekwencji nie można ich uznać za ściśle związane z działalnością gospodarczą.

Również w przypadku wydatków na zakup kurtek, płaszczy przeciwdeszczowych, spodni czy czapek organy zajmują stanowisko niekorzystne dla podatników i odmawiają prawa do obniżenia przychodu (np. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 27 lutego 2015 r., nr IBPBI/1/415-1426/14/ŚS).

Powyższe podejście potwierdzają też sądy administracyjne, które wskazują, że tego rodzaju wydatki nie mają ani bezpośredniego, ani pośredniego związku z osiągnięciem przychodów bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów gdyż uzyskiwanie przychodów nie jest uzależnione od rodzaju noszonej odzieży (np. garniturów, marynarek, spodni, koszul, spinek, krawatów, obuwia, płaszczy), oraz wskazują, że schludny wygląd niezbędny jest do funkcjonowania społecznego i wykonywania wszystkich zawodów (tak np. w prawomocnym wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 10 grudnia 2013 r., sygn. akt III SA/Wa 1551/13).

Odzież z logo

Organy podatkowe jednak inaczej podchodzą do wydatków na garnitur (oraz inne elementy garderoby przedsiębiorcy), jeżeli zawierają one elementy charakterystyczne dla prowadzonej działalności, np. logo firmy.

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji z 19 sierpnia 2014 r., nr IPTPB1/415-285/14-2/AP, wskazał, że wydatki na odzież wykorzystywaną w działalności gospodarczej mogą stanowić koszt uzyskania przychodów tylko i wyłącznie w przypadku, jeśli utraci ona na trwałe charakter odzieży osobistej – np. w przypadku wyszycia na niej na stałe logo firmy, której strukturę sprzedaży buduje przedsiębiorca w ramach działalności gospodarczej.

Michał Wójcik