Ubezpieczenie zdrowotne przy kontrakcie menedżerskim

Z uzasadnienia: Nie ma podstaw prawnych do przyjęcia, że wnioskodawca uzyskując jeden przychód podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu i opłaca składki, zarówno z tytułu wykonywania obowiązków menedżera na podstawie umowy o świadczenie usług w zakresie zarządzania zawartej w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, jak z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności w ramach której wykonuje obowiązki menedżera na podstawie umowy o świadczenie usług w zakresie zarządzania.

TEZY

Zbieg dwóch lub większej liczby tytułów do objęcia danej osoby ubezpieczeniem zdrowotnym na podstawie art. 82 ust. 1 i ust. 2 w zw. z art. 66 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 ze zm. - dalej: ustawa o świadczeniach) występuje wówczas, gdy ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego lub z tytułów tego samego rodzaju uzyskuje więcej niż jeden przychód. Tylko wówczas składka na ubezpieczenie zdrowotne może być opłacana z kilku tytułów odrębnie.

Natomiast w rozpoznawanej sprawie wnioskodawca uzyskuje przychód wyłącznie z tytułu umowy o świadczenie usług w zakresie zarządzania, tj. z kontraktu menadżerskiego zawartego z Katowickim Holdingiem Węglowym S.A. Zatem wnioskodawca uzyskuje tylko jeden przychód z obu tytułów do objęcia danej osoby obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym, wymienionych w art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c i lit. e ustawy o świadczeniach, świadcząc usługę w zakresie zarządzania przedsiębiorstwem w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Oznacza to, że nie mają w tym przypadku zastosowania przepisy art. 82 ust. 1 i ust. 2 ustawy o świadczeniach.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Wojciech Kręcisz Sędzia NSA Joanna Sieńczyło-Chlabicz (spr.) Sędzia del. WSA Piotr Kraczowski Protokolant Anna Fyda-Kawula po rozpoznaniu w dniu 12 lipca 2017 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 marca 2015 r., sygn. akt VI SA/Wa 2446/14 w sprawie ze skargi T. S. na decyzję Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia [...] czerwca 2014 r., nr [...] w przedmiocie wydania indywidualnej interpretacji w sprawie podlegania obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia na rzecz T. S. 120 (słownie: sto dwadzieścia) złotych tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 26 marca 2015 r., sygn. akt VI SA/Wa 2446/14, po rozpoznaniu sprawy ze skargi T.S. na decyzję Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia [...] czerwca 2014 r., nr [...] w przedmiocie wydania indywidualnej interpretacji w sprawie podlegania obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego: uchylił zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję Dyrektora Ś. Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia [...] sierpnia 2013 r. (pkt 1); stwierdził, że uchylone decyzje nie podlegają wykonaniu (pkt 2); zasądził od Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia na rzecz T. S. kwotę 457 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania (pkt 3).

Z uzasadnienia wyroku Sądu I instancji wynika, że za podstawę rozstrzygnięcia przyjął on następujące ustalenia:

T. S. (dalej: wnioskodawca lub skarżący) pismem z dnia [...] sierpnia 2013 r. zwrócił się do Dyrektora Ś. Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia (dalej: Dyrektor OW NFZ) z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r., poz. 672, ze zm. – dalej: u.s.d.g.), a mianowicie: czy prowadząc działalność gospodarczą w zakresie usług zarządzania, w ramach której zawarł umowę o świadczenie usług w zakresie zarządzania (tzw. kontrakt menadżerski), podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu wyłącznie z tytułu prowadzenia działalności pozarolniczej, a tym samym czy jest zobowiązany do samodzielnego zgłoszenia do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych faktu rozpoczęcia działalności gospodarczej oraz obliczania i przekazywania składek na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności.

We wniosku wskazał, że K. H. W. S.A. z siedzibą w K. zawarł z nim umowę o świadczenie usług w zakresie zarządzania -kontrakt menadżerski, która jest wykonywana od [...] czerwca 2013 r. Przedmiotem ww. umowy jest kierowanie spółką, zarządzanie jej majątkiem oraz reprezentowanie spółki wobec organów państwowych, organów samorządu terytorialnego i innych podmiotów oraz osób trzecich. Wnioskodawca wskazał, że prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie działalności, której przedmiotem jest w szczególności wykonywanie usług zarządzania przedsiębiorstwem. Ponadto, zaznaczył, że z uwagi na pełne zaangażowanie w czynności zarządzania na rzecz K. H. W. S.A. z siedzibą w K., wnioskodawca uzyskuje przychody wyłącznie z tytułu umowy o świadczenie usług w zakresie zarządzania – kontrakt menadżerski – zawartej z KHW S.A,

Dyrektor OW NFZ decyzją z dnia [...] sierpnia 2013 r. stwierdził, że stanowisko przedstawione przez wnioskodawcę w zakresie obowiązku podlegania przez niego ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu prowadzonej działalności pozarolniczej, kiedy w ramach tej działalności wykonywana jest umowa o świadczenie usług - kontrakt menadżerski - jest nieprawidłowe.

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] czerwca 2014 r., Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia (dalej: Prezes NFZ) po rozpatrzeniu odwołania skarżącego - na podstawie art. 102 ust. 5 pkt 24 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 ze zm. - dalej: ustawa o świadczeniach), art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267 ze zm. - dalej: k.p.a). oraz art. 10 ust. 1 i 5 u.s.d.g. - utrzymał w mocy decyzję organu I instancji.

Organ stanął na stanowisku, że z przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1442 ze zm., dalej: u.s.u.s.) wynika, że osoba świadcząca pracę na podstawie umowy zlecenia albo umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm. - dalej: k.c.) stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, prowadząca jednocześnie pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, spełnia warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi z obydwu ww. tytułów, czyli zarówno z tytułu świadczenia pracy na podstawie umowy zlecenia albo umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z k.c. stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, jak i z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Skoro natomiast wspomniana osoba spełnia warunki do podlegania ubezpieczeniom społecznym z obydwu ww. tytułów, to w konsekwencji podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu z każdego ze wskazanych powyżej tytułów.

Zdaniem organu, umowę o świadczenie usług w zakresie zarządzania - kontrakt menedżerski należy zaliczyć do kategorii umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, dlatego też, stosownie do art. 750 k.c., stosuje się do nich przepisy dotyczące zlecenia.

Organ podkreślił również, że, stosownie do przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012, poz. 361 ze zm.) dla menedżera posiadającego wpis do ewidencji działalności gospodarczej w zakresie zarządzania i jednocześnie mającego zawartą umowę kontraktu menedżerskiego, przychód uzyskiwany z tej umowy dla potrzeby opłacenia podatku dochodowego jest traktowany jako przychód z działalności wykonywanej osobiście, a nie przychód z działalności gospodarczej. Oznacza to, że wykonywanie umowy o zarządzanie powoduje powstanie przychodu z działalności wykonywanej osobiście i nie jest wykonywaniem działalności gospodarczej.

Tym samym zdaniem organu należało uznać, że T. S. wykonujący pracę na podstawie umowy o zarządzanie przedsiębiorstwem, tj. umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami k.c. stosuje się przepisy dotyczące zlecenia - podlega z tego tytułu ubezpieczeniu zdrowotnemu. Organ przyjął, że na gruncie ubezpieczenia społecznego w rozpoznawanej sprawie chodzi o wykonywanie umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami k.c. stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zatem skarżący podlega obowiązkowi ubezpieczenia społecznego na podstawie art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. e ustawy o świadczeniach, dla którego podstawę wymiaru składki stanowi przychód zaliczany z punktu widzenia przepisów podatkowych do działalności wykonywanej osobiście.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 26 marca 2015 r. uwzględnił skargę wnioskodawcy uznając ją za zasadną.

Sąd I instancji stwierdził, że w niniejszej sprawie rozstrzygnięcia wymaga, czy organy obu instancji prawidłowo uznały, że w przypadku gdy dana osoba prowadząca działalność pozarolniczą i jednocześnie wykonująca umowę o świadczenie usług w zakresie zarządzania zawartą w ramach tej pozarolniczej działalności, podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu zarówno z tytułu wykonywania obowiązków menedżera na podstawie umowy o świadczenie usług w zakresie zarządzania zawartej w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, jak z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności, w ramach której osoba ta wykonuje obowiązki menedżera na podstawie umowy o świadczenie usług w zakresie zarządzania.

Sąd I instancji zgodził się ze stanowiskiem organów, że prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej, a także świadczenie usług w zakresie zarządzania w związku z zawartym kontraktem menedżerskim, stanowią odrębne tytuły objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego. Powyższe jednoznacznie wynika z art. 66 ust. 1 pkt 1 lit c i lit. e ustawy o świadczeniach, zgodnie z którym obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby spełniające...