Trwała zabudowa wnękowa a stawka VAT

Wydaje się, że wątpliwości dotyczące opodatkowania świadczenia tzw. usług zabudowy wnękowej, wykonywanych w obiektach budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym, powoli się kończą. Po uznaniu, że usługi wykonywania tej trwałej zabudowy w ogóle mogą być uznane za usługi, problem pojawił się gdzie indziej. Bo co znaczy, że zabudowa jest trwała? Zagadnienie to jest również przedmiotem orzeczeń sądów administracyjnych.

Na dziś wiemy, że w stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2011 r. czynności składające się na świadczenie kompleksowe polegające na trwałej zabudowie meblowej z uprzednio nabytych komponentów, które polega na montażu elementów mebli do zabudowy kuchennej, wnękowej, łazienkowej itp., przygotowanych na konkretny wymiar i wbudowanych w budynku mieszkalnym lub lokalu mieszkalnym w sposób trwały, jeśli czynności te polegają na zaprojektowaniu, dopasowaniu oraz montażu komponentów w sposób tworzący wraz z elementami konstrukcyjnymi obiektu budowlanego bądź jego części trwałą zabudowę meblową, mają charakter usługi. Takie stanowisko zostało uchwalone (nie jednogłośnie) przez Naczelny Sąd Administracyjny (uchwała z 24 czerwca 2013 r., sygn. akt I FPS 2/13).

Zatem wspomniana usługa, po spełnieniu reszty warunków, o których mowa w przepisach podatkowych, podlegać będzie opodatkowaniu stawką w wysokości 8%. W przypadku uznania, że omawianą transakcję należałoby uznać za dostawę towarów, zastosowanie miałaby stawka 23%. Różnic nie trzeba omawiać. Są spore i oczywiste zarówno z punktu widzenia podatku naliczonego, jak i należnego.

Kwestia „trwałości” budzi liczne wątpliwości interpretacyjne.

Wydawało się, że sytuacja jest jasna. Było tak do momentu, gdy w obiegu prawnym zaczęły się pojawiać interpretacje indywidualne oraz decyzje wymiarowe odmawiające podatnikom świadczącym usługi trwałej, w mniemaniu podatników, zabudowy wnękowej prawa do zastosowania stawki w wysokości preferencyjnej.

Przyczyny tego są dwie. Pierwsza to taka, że organy podatkowe, wydając interpretacje podatkowe, uznają, że czynności wykonywane przez podatników nie są usługami, o których mowa w uchwale NSA. Druga natomiast jest taka, że NSA w rzeczonej uchwale nie dokonał szczegółowego sprecyzowania, co tak naprawdę należy uważać za montaż komponentów meblowych niezależnie od stopnia ich przetworzenia, do którego zostają wykorzystane w sposób istotny elementy konstrukcyjne obiektu budowlanego, które następnie zostają trwale związane z tym obiektem.

I tak, przykładowo, gdy podatnik w składanym wniosku o udzielenie interpretacji stwierdza, że dokonuje wykonania zabudowy pod konkretny wymiar z materiałów zakupionych od innych podmiotów, które wbudowane zostają w sposób trwały w lokal mieszkalny, a świadczenie polega na kompleksowej usłudze polegającej na zaprojektowaniu, dopasowaniu oraz trwałym zainstalowaniu (montażu) ww. zabudów, organy podatkowe, opierając się na literalnej wykładni słowa „trwały” (tj. niezmienny, nieulegający zmianom, ponadczasowy), uznają, że zabudowa i rodzaj robót wykonywanych przez podatnika nie mają charakteru stałego, z uwagi na fakt, że do montażu przedmiotowej zabudowy meblowej (kuchennej, wnękowej, łazienkowej) nie są wykorzystane elementy konstrukcyjne budynku/lokalu w taki sposób, aby ich demontaż spowodował uszkodzenie konstrukcji budynku.

Ponadto organy podatkowe twierdzą, że co prawda w zabudowie meblowej wykorzystywane są ściany, to jednak zaistniały związek nie jest na tyle istotny, aby uzasadniać stwierdzenie, że wykonywane prace mają charakter modernizacji obiektu budowlanego.

Obecnie z interpretacją przedstawianą przez organy podatkowe nie zgadzają się sądy administracyjne (w tym NSA). Warto jednak przypomnieć, że to właśnie w zdaniu odrębnym do wspomnianej wcześniej uchwały NSA jeden z sędziów stwierdził, że zabudowa wnękowa w ogromnej części sytuacji sprowadza się do prostego połączenia komponentów meblowych ze ścianami, podłogami czy sufitami obiektu budowlanego lub jego części za pomocą kołków, wkrętów czy też listw mocujących i że nie są to zabiegi nadmiernie skomplikowane technicznie, zwykle mają charakter odwracalny, a w rezultacie nie mogą one być elementem decydującym o podatkowym charakterze świadczenia. Stwierdził on również, zupełnie przewidując przyszłą linię interpretacyjną organów podatkowych, a może nawet ją kształtując, że kwestia „trwałości” budzić będzie liczne wątpliwości interpretacyjne dotyczące tego, która to zabudowa ma charakter trwały, a która nie.

Organy podatkowe zaczęły wydawać interpretacje indywidualne, w których kwestionowały, na podstawie stanu faktycznego przedstawianego przez podatnika, ową „trwałość” zabudowy wnękowej. Stanowisko sądów w tej kwestii jest jasne. Jeśli we wniosku o wydanie interpretacji podatnik wskazał, że demontaż zabudowy meblowej oraz kuchennej wykonanej i dostosowanej pod konkretny wymiar będzie skutkować uszkodzeniem elementów meblowych oraz uszkodzeniem elementów budynków, w szczególności ścian, i nie jest także praktycznie możliwe przeniesienie zdemontowanej zabudowy do innego pomieszczenia, to organy interpretacyjne powinny uznać, że mają do czynienia z trwałą zabudową wnękową.

W sprawach dotyczących indywidualnych interpretacji stan faktyczny wynika z wniosku podmiotu, który o jej wydanie się ubiega, a organy podatkowe nie są uprawnione do jego modyfikacji, rekonstrukcji czy też jakichkolwiek domniemań, zarówno w zakresie stanu faktycznego, jak i zdarzenia przyszłego.

Stanowisko sądów wydaje się jasne i zasadne, ale trzeba pamiętać o jeszcze jednej kwestii. Dokładne przestawienie stanu faktycznego w omawianej problematyce w oparciu o omawianą uchwałę ma zasadnicze znaczenie. W jednym ze swoich wyroków NSA stwierdził, że jeśli strona wskaże wyłącznie, że montuje szafy „na stałe” bez możliwości przeniesienia ich na inne miejsce i nie sprecyzuje przy tym, czy taka zabudowa następuje z wykorzystaniem w sposób istotny elementów konstrukcyjnych obiektu budowlanego (lokalu) oraz dlaczego nie jest możliwe przeniesienia zabudowy meblowej na inne miejsce, to trudno będzie uznać, że mamy do czynienia z sytuacją (usługami), o której mowa w ww. uchwale NSA.

Natomiast w wydawanych decyzjach wymiarowych organy podatkowe dokonują oceny umów zawartych przez podatników (na podstawie np. przedłożonego wzoru umowy).

Nie tylko uszkodzenia konstrukcji budynku świadczą o trwałości.

W zapadających wyrokach sądy stwierdzają, że nie można zaakceptować stanowiska organów podatkowych zmierzającego do powiązania pojęcia trwałej zabudowy jedynie z elementem uszkodzenia konstrukcji budynku w razie demontażu zabudowy. Ich zdaniem z trwałym charakterem zabudowy mamy do czynienia również wówczas, gdy demontaż powoduje uszkodzenie elementów tej zabudowy.

Stanowisko takie potwierdzają również ostatnie orzeczenia NSA (np. wyrok z 2 marca 2016 r., sygn. akt I FSK 1983/14), w którym sąd ten wyraźnie stwierdza, że jeżeli o użytkowych walorach wykonywanej zabudowy meblowej decyduje trwałe połączenie wykonanych na zlecenie części zabudowy z elementami konstrukcyjnymi budynku (ściany, podłoga, sufit) w sposób uniemożliwiający jej przesunięcie w inne miejsce (trwała zabudowa spełniającą jako całość określoną funkcję użytkową), a same te części, bez trwałego ich przymocowania do elementów konstrukcyjnych budynku (ścian, podłogi, sufitu), nie spełniają pod względem użytkowym przymiotu mebla – nie ma podstaw do twierdzenia, że przedmiotem powyższych czynności nie jest usługa podlegająca opodatkowaniu obniżoną stawką VAT (8%).

Krzysztof Kaźmierski

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...