15.12.2015

Coraz więcej przedsiębiorców sprzedaje swoje towary przez internet. Nabywcy powinni jednak pamiętać, że w pewnych sytuacjach będą zobowiązani do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r., nr 101, poz. 649 z późn. zm.) opodatkowaniu tym podatkiem podlegają m.in. umowy sprzedaży rzeczy i praw majątkowych. Przepisy ustawy nie rozróżniają w sposób szczególny czy umowa sprzedaży została zawarta przez internet czy też w wyniku bezpośredniego spotkania sprzedawcy z klientem. Dlatego też sprzedaż rzeczy za pośrednictwem Internetu będzie podlegała opodatkowaniu PCC.
W konsekwencji kupujący będzie zobowiązany do zapłaty PCC według stawki 2% (w przypadku rzeczy ruchomych) lub 1% (w przypadku praw majątkowych). Podstawą opodatkowania będzie wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego.
Przepisy ustawy określają jednak sytuacje, w których dana transakcja nie będzie opodatkowana PCC.

Transakcje o małej wartości

Przepisy ustawy zawierają regulacje zgodnie z którymi transakcje o niewielkiej wartości będą wyłączone z opodatkowania tym podatkiem. Zgodnie z art. 9 pkt 6 tejże ustawy zwalnia się od podatku sprzedaż rzeczy ruchomych, jeżeli podstawa opodatkowania nie przekracza tysiąca złotych. Powyższy przepis oznacza w praktyce, że możliwe są dwie sytuacje:

• sprzedaż rzeczy ruchomych o wartości poniżej 1000 złotych – nie podlega opodatkowaniu PCC,
• sprzedaż rzeczy ruchomych o wartości powyżej 1000 złotych – podlega opodatkowaniu PCC.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy podstawą opodatkowania przy umowie sprzedaży rzeczy jest ich wartość rynkowa. Wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Sprzedaż rzeczy w ramach działalności gospodarczej

W wielu transakcjach internetowych występują, jako sprzedawcy, podmioty prowadzące działalność gospodarczą. W takiej sytuacji istotne jest czy transakcja sprzedaży podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy, opodatkowaniu PCC nie podlegają czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest (a) opodatkowana podatkiem od towarów i usług; (b) zwolniona z podatku od towarów i usług (z pewnymi wyjątkami dotyczącymi transakcji nieruchomościowym lub dotyczących udziałów lub akcji).

Powyższy przepis oznacza, że opodatkowanie sprzedaży podatkiem PCC będzie bezpośrednio zależne od opodatkowanie danej transakcji podatkiem VAT. I tak:

• sprzedaż niepodlegająca VAT – będzie opodatkowana PCC; 
• sprzedaż zwolniona z VAT – nie będzie, co do zasady, opodatkowana PCC;
• sprzedaż podlegająca VAT – nie będzie opodatkowana PCC.

Aukcje zagraniczne a PCC

Ciekawym problemem praktycznym jest kwestia czy zakup towaru na zagranicznej aukcji internetowej podlega PCC w Polsce. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a oraz art. 1 ust. 4 ustawy umowy sprzedaży rzeczy podlegają podatkowi, jeżeli ich przedmiotem są:

• rzeczy znajdujące się na terytorium RP;
• rzeczy znajdujące się za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium RP i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium RP.

W wydawanych interpretacjach organy podatkowe uznają, że w tym przypadku należy wziąć pod uwagę przepisy Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 70 § 2 Kodeksu cywilnego, jeżeli oferta jest składana w postaci elektronicznej, umowę uważa się za zawartą w miejscu zamieszkania albo w siedzibie składającego ofertę w chwili zawarcia umowy. Powyższe oznacza, że kryterium decydującym o miejscu zawarcia umowy sprzedaży w postaci elektronicznej jest miejsce zamieszkania albo siedziba składającego ofertę zakupu w chwili zawarcia umowy. W związku z tym, jeżeli kupującym na zagranicznej aukcji internetowej jest osoba fizyczna zamieszkała na terytorium Polski, umowę uważa się za zawartą w Polsce. W konsekwencji jeżeli kupujący ma miejsce zamieszkania na terytorium Polski i w świetle powołanych przepisów umowy sprzedaży rzeczy na zagranicznych aukcjach internetowych zawierane były w Polsce, wówczas podlegały PCC, gdyż spełnione były łącznie warunki określone w przepisie art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy. Stanowisko takie zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 20 czerwca 2012 r. (nr PL/LM/830/15/BNJ/12/79).

Konsekwencje niezapłacenia PCC

Należy podkreślić, że zgodnie z przepisami ustawy obowiązek zapłaty PCC leży po stronie kupującego, który bez wezwania organu podatkowego powinien złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC-3) oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, tj. co do zasady z chwilą zawarcia umowy sprzedaży.

W przypadku gdy kupujący nie wypełni swojego obowiązku o którym mowa powyżej, w przypadku ewentualnej kontroli, organy podatkowe oprócz obowiązku zapłaty zaległego podatku wraz z odsetkami mogą wymierzyć konsekwencje karnoskarbowe. Zgodnie z art. 54 Kodeksu karnego skarbowego, uchylanie się od opodatkowania przez nieujawnianie urzędowi skarbowemu przedmiotu lub podstawy opodatkowania rodzi odpowiedzialność karnoskarbową i może grozić grzywną, a nawet karą pozbawienia wolności.

Michał Wójcik