Termin wystawienia faktury na żądanie

Ustawa o podatku od towarów i usług nakazuje podatnikom VAT dokonującym sprzedaży wystawiać faktury. Podatnikami VAT są zaś co do zasady podmioty wykonujące działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ustawy. Ta zasada stosowana bez wyjątków oznaczałaby, że wszystkie podmioty wykonujące działalność gospodarczą zobowiązane są do wystawienia faktury. Istnieje jednak art. 106b ust. 2 ustawy, zgodnie z którym podatnik nie będzie obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do określonych rodzajów sprzedaży zwolnionej.

Brak obowiązku wystawienia faktury odnosi się mianowicie do sprzedaży zwolnionej z podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych zgodnie z art. 82 ust. 3 ustawy.

Brzmienie przepisu nie wskazuje na absolutny zakaz wystawiania faktur przez tych podatników. Nie posługuje się bowiem zwrotem „nie wystawia”, ale „nie będzie obowiązany do wystawienia”. Zatem fakt udokumentowania sprzedaży zwolnionej z podatku fakturą pozostawia się woli podatnika.

Pamiętać musimy tylko o pewnych zasadach obowiązujących przy wystawianiu takich faktur (przede wszystkim chodzi o ich treść).

Z wyjaśnień Ministerstwa Finansów:

„Zgodnie z art. 106b ust. 2 ustawy o VAT podatnik nie jest zobowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku od towarów i usług, o której mowa w art. 43, art. 113 ustawy oraz w przepisach wykonawczych do ustawy. Jednak na żądanie nabywcy podatnik ten ma obowiązek wystawienia faktury, jeżeli żądanie zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę (art. 106b ust. 3 pkt 2 ww. ustawy). W świetle przepisu art. 2 pkt 31 ww. ustawy faktura to dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie. W rozporządzeniu Ministra Finansów z 3 grudnia 2013 r. w sprawie wystawiania faktur określono dla faktury dokumentującej czynności zwolnione zakres danych, które powinna zawierać (§ 3 pkt 1–3 rozporządzenia). W związku z tym, że obecne przepisy nie nakładają obowiązku oznaczania wystawianego dokumentu nazwą „faktura”, podatnik zwolniony od podatku od towarów i usług jest zobowiązany wystawić dokument, który zgodnie z ww. przepisami zawiera dane wymagane dla faktury. Dokument taki będzie również uznawany za fakturę w rozumieniu ww. ustawy, niezależnie od tego, czy zostanie nazwany „rachunkiem” czy „fakturą”. Wskazane byłoby jednak nazywać wystawiany dokument „fakturą”. Podatnik dokumentujący czynność zwolnioną podlega przepisom ustawy o VAT dotyczącym faktur i nie mają do niego zastosowania przepisy ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, dotyczące wystawiania rachunków. Przepisy ustawy o VAT mają też zastosowanie, jeśli podatnik dobrowolnie (bez żądania nabywcy) zdecyduje się wystawić fakturę dokumentującą czynność zwolnioną od podatku od towarów i usług.”

Żadanie wystawienia faktury

Ustawa o VAT wyraźnie wskazuje, które z transakcji muszą zostać udokumentowane fakturą. Tam jednak, gdzie podatnik nie posiada obowiązku wystawienia faktury, obowiązek ten będzie istniał tylko wtedy, gdy wystawienia faktury zażąda nabywca towaru lub usługi.

Sprzedawca jest zobowiązany do wystawienia faktury, jeżeli żądanie jej wystawienia zostanie zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym zostanie dostarczony towar lub wykonana usługa bądź otrzymana całość lub część zapłaty.

Jeżeli żądanie wystawienia faktury zostanie zgłoszone do końca miesiąca, w którym zostaną dostarczone towary lub zostanie wykonana usługa bądź podatnik otrzyma całość lub część zapłaty, fakturę należy wystawić nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu wydania towaru, wykonania usługi bądź otrzymania całości lub części zapłaty.

Jeśli podatnik, przykładowo, dokonał sprzedaży 15 stycznia i był to ten rodzaj sprzedaży, który nie rodził u niego obowiązku wystawienia faktury, to gdy żądanie wystawienia tej faktury zostało zgłoszone nie później niż 31 stycznia – faktura musiała zostać wystawiona nie później niż 15 lutego (zrównanie terminów z zasadami ogólnymi).

Natomiast w przypadku, gdy żądanie wystawienia faktury zostanie zgłoszone po upływie miesiąca, w którym zostanie dokonana dostawa towarów, wykonana usługa bądź otrzymana całość lub część zapłaty, obowiązek wystawienia faktury powstanie nie później niż 15. dnia od dnia zgłoszenia żądania.

Zatem w razie wydania towaru 15 stycznia, gdy sprzedawca otrzymał żądanie wystawienia faktury 2 lutego, oznacza to obowiązek wystawienia faktury nie później niż 17 lutego.

Krzysztof Kaźmierski

Opracowano na podstawie fragmentu lekcji e-kursu: E-szkoła VAT.