TAX FREE. Kontrole celne zniechęcają podróżnych do zakupów

Interpelacja nr 11634 do ministra finansów w sprawie przepisów budzących wątpliwości interpretacyjne dotyczących systemu zwrotu VAT dla podróżnych

Szanowny Panie Ministrze,
zgodnie z przepisami art. 126-130 ustawy o podatku od towarów i usług z dnia z dnia 11 marca 2004 r., dalej ustawą o VAT, (Dz. U. 2004 Nr 54 poz. 535), regulującymi zasady systemu zwrotu VAT dla podróżnych (dalej TAX FREE), osoby fizyczne niemające stałego miejsca zamieszkania na terytorium Unii Europejskiej mają prawo do otrzymania zwrotu podatku zapłaconego przy nabyciu towarów na terytorium kraju, które w stanie nienaruszonym zostały wywiezione przez nie poza terytorium Unii Europejskiej w bagażu osobistym podróżnego. Ze stanowiska, jakie prezentuje Krajowa Administracja Skarbowa wynika, iż, aby wywóz towarów podlegał systemowi TAX FREE, musi się odbywać w ilościach wskazujących na ich konsumpcyjne, a nie handlowe przeznaczenie, a zatem nie może być traktowany jako zastępujący eksport towarów, który podlega odrębnym uregulowaniom prawnym. Ponadto do wywozu o charakterze detalicznym stosowane są dokumenty wskazane w przepisach celnych, w tym Jednolity Dokument Administracyjny SAD, a zatem wywóz taki nie może być poświadczony na dokumencie TAX FREE.

System TAX FREE niewątpliwie zachęca obcokrajowców do robienia zakupów na terytorium Polski, a co za tym idzie przyczynia się do zwiększenia polskiego PKB, zmniejszenia bezrobocia, większych zysków po stronie firm i wyższych podatków wpływających do budżetu państwa. Dodatkowo wskazać należy, iż odciąża pracowników celnych i przejść granicznych, zajmujących się stosowaniem procedury SAD, bowiem ta procedura nie musi być stosowana wobec osób fizycznych przewożących towar na własne potrzeby.

Na kanwie wskazanych powyżej przepisów rodzą się jednak liczne problemy interpretacyjne po stronie służb celnych, które przekładają się na utrudnienia w uzyskaniu zwrotu VAT przez obcokrajowców, a tym samym uderzają w polskich małych i średnich przedsiębiorców, u których obcokrajowcy robią zakupy. Na przejściach granicznych odbywają się różnego rodzaju kontrole dokumentów TAX FREE w odniesieniu do kwestii ilości i częstotliwości sprzedaży towarów, które zajmują dużo czasu, a nie są wymagane przez przepisy prawa dotyczącego tego systemu. Niepotrzebne czynności podejmowane przez służby powodują rezygnację obcokrajowców z przyjazdów na zakupy do RP, a tym samym straty po stronie polskich przedsiębiorców.

Przykładem tego typu jest sprawdzanie, czy podróżny w momencie zakupu towaru był w Polsce, pomimo iż przepisy dotyczące TAX FREE nie nakazują osobistego dokonania zakupu. Przepisy określają jedynie, iż wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej winien nastąpić w przeciągu trzech miesięcy od daty zakupu. Służby celne występują jednak do Straży Granicznej z zapytaniem, czy podróżny był w Polsce w momencie zakupu, co niepotrzebnie generuje dodatkowy czas kontroli i koszty. Tymczasem zgodnie z obowiązującymi przepisami podróżny może dokonać czynności nabycia towarów oraz odebrania zwrotu VAT u sprzedawcy, działając przez pełnomocnika – zgodnie z Kodeksem cywilnym pełnomocnictwo może być przecież skutecznie udzielone ustnie i w sposób dorozumiany.

Zgodnie z art. 128 ust. 2 ustawy o VAT podstawą do dokonania zwrotu podatku jest przedstawienie przez podróżnego dokumentu wystawionego przez sprzedawcę, na którym urząd celno-skarbowy potwierdził stemplem zaopatrzonym w numerator wywóz towarów. Do dokumentu powinien być przymocowany wystawiony przez sprzedawcę paragon z kasy rejestrującej. Dla legalnego wywozu towaru istotne jest to, aby w przypadku kontroli, tożsamość osoby wywożącej towar poza terytorium Unii Europejskiej, ustalona na podstawie dokumentu tożsamości, była zgodna z danymi osobowymi wskazanymi w dokumencie TAX FREE. Ustawodawca nie wprowadził prawnego wymogu, aby zakupy były dokonane osobiście przez osobę wymienioną w dokumencie TAX FREE – w imieniu i na rzecz tej osoby zakupu może legalnie dokonać upoważniona, chociażby ustnie i w sposób dorozumiany, dowolna osoba.

Tymczasem służby celne twierdzą, iż zakup towaru winien być dokonany osobiście przez osobę wymienioną w dokumencie TAX FREE i poświęcają czas kontroli na ustalenie obecności takiej osoby na terytorium Polski w dniu zakupu. W przypadku braku obecności podróżnego w dniu zakupu, stwierdzają, iż nie może on skorzystać z systemu TAX FREE, co powoduje co raz większą niechęć obcokrajowców do dokonywania zakupów na terytorium RP i straty po stronie polskich przedsiębiorców. Częstokroć zdarza się tak, iż podróżny nie może osobiście dokonać zakupu w Polsce w danym terminie, w którym np. obowiązuje promocja, obniżka cen albo są korzystne różnice kursowe walut, dlatego danego zakupu dokonuje przez pełnomocnika, a towar odbiera przy najbliższej możliwej wizycie osobiście i osobiście dokonuje wywozu poza terytorium UE.

Organy podatkowe doszukują się w powyższych przypadkach również prób wyłudzenia podatku VAT przez polskich przedsiębiorców. Tymczasem sprzedawca nie ma prawnej możliwości weryfikowania, w jakim celu podróżny nabywa dany towar i czy na pewno nabywa go na potrzeby własne. Ustawodawca nie określił, czy wystarczające jest ku temu ustne albo pisemne oświadczenie nabywcy; nie wskazał, jaka ilość i częstotliwość zakupów świadczy o możliwości prowadzenia profesjonalnego obrotu, np. czy 1 kg, czy może 10 kg danego produktu świadczy o sprowadzaniu towaru na handel detaliczny. W powyższym zakresie interpretacja leży po stronie organów celnych.

Biorąc zaś pod uwagę wprowadzoną w ostatnim czasie do ordynacji podatkowej klauzulę, organy podatkowe wszelkie wątpliwości powinny rozstrzygać na korzyść podatnika. We wskazanej powyższej sytuacji, w której organy celne uporczywie doszukują się łamania przepisów o TAX FREE, klauzula ta wydaje się nie być stosowana. Tymczasem ...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »