22.07.2020

Biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia niezbędnych środków finansowych dla przedsiębiorców i osób wykonujących umowy cywilnoprawne, przyjęto konstrukcję przepisów, która umożliwi wypłatę świadczenia postojowego jak najszerszej grupie osób, które wymagają tego wsparcia oraz skróci czas przyznania tej pomocy. Dlatego też ponowna wypłata świadczenia ma formę uproszczoną i odbywa się wyłącznie na podstawie oświadczenia osoby ubiegającej się o przyznanie świadczenia - wyjaśniło Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Interpelacja nr 8202 do ministra rodziny, pracy i polityki społecznej w sprawie wyjaśnienia zasad dotyczących przyznawania kolejnych świadczeń postojowych oraz sposobu weryfikacji sytuacji materialnej przedsiębiorcy

Szanowna Pani Minister,

świadczenie postojowe wypłacane jest przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych na podstawie złożonego wniosku. Kryteria przyznania świadczenia postojowego w pierwszym miesiącu są precyzyjnie wskazane w przepisie art. 15 zq ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Zgodnie ze wskazanym przepisem, kryterium dochodowe w przypadku przyznania świadczenia postojowego jest spełnione, jeżeli osoba prowadząca działalność gospodarczą nie zawiesiła prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz jeżeli przychód z prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku o świadczenie postojowe był o co najmniej 15% niższy od przychodu uzyskanego w miesiącu poprzedzającym ten miesiąc. Zgodnie z regulacjami wprowadzonymi w związku z przeciwdziałaniem skutkom ekonomicznym związanym z zapobieganiem i zwalczaniem COVID-19, przedsiębiorca może korzystać z tego świadczenia nie więcej niż trzykrotnie (art. 15 zr ustawy).

Niestety, kryteria związane ze złożeniem kolejnego wniosku o wypłatę tzw. świadczenia postojowego są nieprecyzyjne oraz rodzą szereg wątpliwości interpretacyjnych, co do intencji ustawodawcy oraz sposobu weryfikacji sytuacji gospodarczej, a także finansowej przedsiębiorcy składającego kolejny wniosek o wypłatę świadczenia postojowego. Przepis art. 15 zua ust. 3 ustawy wskazuje, że warunkiem przyznania kolejnego świadczenia postojowego jest wykazanie w oświadczeniu, że sytuacja materialna zadeklarowana we wniosku, o którym mowa w art. 15zs, nie uległa poprawie. Jakie jest jednak legalne znaczenie zwrotu „sytuacja materialna nie uległa poprawie”; jakie będą kryteria weryfikacji opisanego stanu; w oparciu o jakie dokumenty przedsiębiorcy odbywać się będzie kontrola sytuacji materialnej? Na wyżej opisany problem zwróciła m.in. uwagę Gazeta Prawna (https://praca.gazetaprawna.pl/artykuly/1475679,zus-swiadczenie-postojowe-umowy cywilnoprawne-przedsiebiorcy-kryterium.html).

Przedstawienie wytycznych związanych z weryfikacją wniosków w sposób oczywisty wpłynie na realizację konstytucyjnej zasady demokratycznego państwa prawnego oraz zasadę zaufania obywateli do prawa, ponadto ograniczy liczbę ewentualnych postępowań sądowych prowadzonych w związku z - być może - niewłaściwymi interpretacjami ww. przepisu, zarówno przez przedsiębiorców, jak i organy administracji państwowej.

W związku z powyższym pilnie proszę Panią Minister o wyjaśnienie zasad dotyczących przyznawania kolejnych świadczeń postojowych oraz sposobu weryfikacji sytuacji materialnej przedsiębiorcy i odpowiedź na następujące pytania:

1. Jak będzie interpretowane znaczenie zwrotu „sytuacja materialna nie uległa poprawie”?
2. Jakie będą kryteria weryfikacji opisanego stanu?
3. W oparciu o jakie dokumenty przedsiębiorcy odbywać się będzie kontrola sytuacji materialnej?

Poseł Tomasz Głogowski

18 czerwca 2020 r.

Odpowiedź na interpelację nr 8202 w sprawie wyjaśnienia zasad dotyczących przyznawania kolejnych świadczeń postojowych oraz sposobu weryfikacji sytuacji materialnej przedsiębiorcy

Szanowna Pani Marszałek,

w odpowiedzi na interpelację nr 8202 Pana Posła Tomasza Głogowskiego w sprawie wyjaśnienia zasad dotyczących przyznawania kolejnych świadczeń postojowych oraz sposobu weryfikacji sytuacji materialnej przedsiębiorcy, uprzejmie wyjaśniam.

Świadczenie postojowe jest jedną z wielu form wsparcia przedsiębiorców w trudnym okresie pandemii związanej z COVID-19. Świadczenie to przysługuje osobom prowadzącym działalność gospodarczą na podstawie prawa przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych, w tym również korzystającym z „Ulgi na start” i opłacających składki w ramach Małego ZUS, jeżeli miały one przestój w następstwie COVID-19. Świadczenie to przysługuje również osobom wykonującym umowy cywilnoprawne. Świadczenie postojowe jest świadczeniem nieopodatkowanym i nieoskładkowanym, ponieważ świadczenie ma charakter socjalny - stanowi wsparcie finansowe dla osób, których sytuacja uległa pogorszeniu. Świadczenie postojowe może być wypłacane ponownie, ale nie więcej niż trzykrotnie. Ponowne przyznanie świadczenia postojowego będzie mogło nastąpić nie wcześniej niż w miesiącu następującym po miesiącu wypłaty świadczenia postojowego.

Zgodnie z art. 15zua ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374, z późn. zm.) świadczenie postojowe może zostać przyznane ponownie, na podstawie oświadczenia osoby uprawnionej, której wypłacono świadczenie postojowe. Warunkiem przyznania kolejnego świadczenia postojowego jest wykazanie w oświadczeniu, że sytuacja materialna wykazana we wniosku o świadczenie postojowe, nie uległa poprawie. Z uwagi, że świadczenie przyznawane jest na wniosek osoby uprawnionej, ocena poprawy sytuacji materialnej leży w gestii osoby uprawnionej. Jednocześnie należy podkreślić, że osoba ubiegająca się o ponowną wypłatę świadczenia nie jest zobowiązana do dokumentowania swojej sytuacji materialnej - nie jest wymagane udowodnienie spadku przychodów o kolejne 15%.

Biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia niezbędnych środków finansowych dla przedsiębiorców i osób wykonujących umowy cywilnoprawne, przyjęto konstrukcję przepisów, która umożliwi wypłatę świadczenia postojowego jak najszerszej grupie osób, które wymagają tego wsparcia oraz skróci czas przyznania tej pomocy. Dlatego też ponowna wypłata świadczenia ma formę uproszczoną i odbywa się wyłącznie na podstawie oświadczenia osoby ubiegającej się o przyznanie świadczenia, co znacznie upraszcza i skraca postępowanie zarówno po stronie przedsiębiorcy, jak i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Bezprzedmiotowe jest składanie jeszcze raz całego wniosku o świadczenie postojowe, w przypadku, gdy Zakład Ubezpieczeń Społecznych już dysponuje dokumentacją niezbędną do przyznania świadczenia postojowego, jak również określanie w ustawie szczegółowo dodatkowych kryteriów.

Mając na uwadze konieczność zapewnienia ochrony zatrudnienia, zmniejszenia obciążeń oraz zachowania płynności finansowej przedsiębiorstw, na bieżąco dokonywane są analizy dotychczasowo zaproponowanych rozwiązań pomocowych. W zależności od rozwoju sytuacji epidemicznej w Polsce, będą podejmowane dalsze działania - zarówno o charakterze korygującym, jak i nowatorskim - ukierunkowane na realną pomoc dla pracowników i pracodawców.

Sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej
Stanisław Szwed

Warszawa, 14 lipca 2020 r.