Tarcza antykryzysowa: Czy pomoc dla firm jest opodatkowana?

Rząd zapewnił pomoc dla przedsiębiorców w związku z epidemią koronawirusa w Polsce. Przedsiębiorcy, którzy otrzymali pomoc finansową, zastanawiają się teraz, czy otrzymane środki będą podlegać opodatkowaniu, czy będą one przychodem, od którego należy odprowadzić podatek. Sprawa ta jest bardzo istotna z punktu widzenia prowadzenia działalności i poprawności rozliczeń z urzędem skarbowym. Czy środki wypłacane na rzecz pomocy dla firm i przedsiębiorców w postaci pożyczek są opodatkowane? Czy traktowane są one jako przychód? - pyta posłanka w interpelacji do Ministra Finansów.

Interpelacja nr 6297 do ministra finansów w sprawie podatku od środków pomocowych dla przedsiębiorców, otrzymanych w związku z pandemią COVID-19

Szanowny Panie Ministrze!

Rząd zapewnił pomoc dla przedsiębiorców w związku z epidemią koronawirusa w Polsce. Przedsiębiorcy, którzy otrzymali pomoc finansową, zastanawiają się teraz, czy otrzymane środki będą podlegać opodatkowaniu, czy będą one przychodem, od którego należy odprowadzić podatek. Sprawa ta jest bardzo istotna z punktu widzenia prowadzenia działalności i poprawności rozliczeń z urzędem skarbowym.

W związku z tym zwracam się do Pana Ministra z uprzejmą prośbą o pilną odpowiedź na następujące pytania:

1. Czy środki wypłacane na rzecz pomocy dla firm i przedsiębiorców w postaci pożyczek są opodatkowane? Czy traktowane są one jako przychód?
2. Czy umorzona część pożyczki będzie przychodem podlegającym opodatkowaniu?
3. Czy jednorazowa pożyczka w wysokości 5000 zł jest przychodem i będzie opodatkowana?
4. Czy zwolnienie z ZUS będzie powodowało wyższy podatek z uwagi na fakt, że umorzona składka nie będzie kosztem uzyskania przychodu?
5. Dlaczego brakuje informacji na temat formy rozliczenia i opodatkowania wypłacanych przedsiębiorcom środków pomocowych? Kiedy planowane jest jasne określenie warunków tej pomocy?
6. Jeśli prawdą jest, że umorzone kwoty będą przychodem, a co za tym idzie, będą podlegać opodatkowaniu, czy ministerstwo zamierza wprowadzić zwolnienia od podatku dla tych osób, tak aby otrzymana pomoc była rzeczywistą pomocą?

Posłanka Urszula Nowogórska

18 maja 2020 r.

Odpowiedź na interpelację nr 6297 w sprawie podatku od środków pomocowych dla przedsiębiorców, otrzymanych w związku z pandemią COVID-19

Szanowna Pani Marszałek,

odpowiadając na interpelację nr 6297 Pani Poseł Urszuli Nowogórskiej w sprawie podatku od środków pomocowych dla przedsiębiorców, otrzymanych w związku z pandemią COVID-19, uprzejmie informuję.

W celu przeciwdziałania negatywnym skutkom gospodarczym i społecznym związanym z epidemią koronawirusa wprowadzono szereg rozwiązań, z których mogą korzystać przedsiębiorcy borykający się ze skutkami epidemii. Wśród tych rozwiązań jest pomoc finansowa udzielana przedsiębiorcom.

Jedną z form wsparcia finansowego dla przedsiębiorców jest pomoc realizowana w ramach Tarczy Finansowej przez Polski Fundusz Rozwoju (PFR). Wsparcie finansowe otrzymywane w ramach Tarczy Finansowej określane jest jako subwencja finansowa. Subwencja ta podlega zwrotowi, przy czym w określonych przypadkach może zostać umorzona w części nieprzekraczającej 75%. Dla celów podatku dochodowego pomoc finansowa z PFR jest traktowana jak pożyczka.

Inną formą wsparcia finansowego dla firm jest udzielana przez starostę niskooprocentowana pożyczka dla mikroprzedsiębiorców do 5 tys. zł, z możliwością jej umorzenia. Pożyczka przyznawana jest na podstawie art. 15zzd ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych¹, zwana dalej „ustawą o COVID-19”.

W podatku dochodowym, otrzymana przez przedsiębiorcę pożyczka, w tym również jednorazowa pożyczka dla mikroprzedsiębiorców do 5 tys. zł przyznana na podstawie art. 15zzd ustawy o COVID-19, jest neutralna podatkowo. Pożyczka ma charakter zwrotny i dlatego jej otrzymanie przez przedsiębiorcę nie generuje przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Dopiero umorzenie pożyczki lub częściowe umorzenie pożyczki wywołuje skutek w podatku dochodowym w postaci powstania przychodu. Wynika to z faktu, że na gruncie przepisów o podatku dochodowym przychodem jest również wartość umorzonych zobowiązań, w tym z tytułu zaciągniętych pożyczek (kredytów)².

Ustawa o COVID-19, wprowadzając możliwość umorzenia jednorazowej pożyczki do 5 tys. zł, jednocześnie wyłączyła z opodatkowania podatkiem dochodowym wartość przychodu uzyskanego z tytułu jej umorzenia. Na podstawie art. 15zzd ust. 10 ustawy o COVID-19, przychód z tytułu umorzenia takiej pożyczki nie stanowi przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych.

W celu wyeliminowania wątpliwości w zakresie prawnopodatkowego kwalifikowania na gruncie przepisów o podatku dochodowym pożyczki otrzymanej z PFR i jej częściowego umorzenia, Ministerstwo Finansów 18 maja 2020 r. wydało w tej sprawie komunikat³. W komunikacie potwierdzono, że podatnicy nie zaliczają do przychodów podatkowych kwoty otrzymanej pożyczki, a wypłata środków przez PFR jest dla przedsiębiorcy neutralna podatkowo. W komunikacie wskazano również, że umorzenie kwoty pożyczki stanowi przysporzenie dla przedsiębiorcy, zasady prawa podatkowego wiążą z tym zdarzeniem powstanie zobowiązania podatkowego. Jednocześnie podkreślono, że możliwość dokonania w 2021 r. częściowego zwolnienia z podatku dokonanych umorzeń będzie analizowana przez Ministerstwo Finansów we współpracy z PFR.

Odnosząc się do pytania dotyczącego możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów składek ZUS, od opłacenia których przedsiębiorca został zwolniony, uprzejmie informuję, że wartości tych składek przedsiębiorca nie może rozliczyć w kosztach podatkowych. Wynika to z faktu, że kosztem podatkowym mogą być wyłącznie składki na ubezpieczenia społeczne, które przedsiębiorca poniósł i odpowiednio udokumentował. Jeżeli zatem przedsiębiorca został zwolniony z opłacania należnych składek na ubezpieczenia społeczne, na podstawie art. 31zo ustawy o COVID-19, tj. składki te zapłaciło za niego państwo, to wartości tych składek nie może uwzględnić przy rozliczaniu podatku dochodowego.

Warto podkreślić, że oprócz pomocy w postaci zwolnienia z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, przedsiębiorca, w związku z tym zwolnieniem, uzyskuje dodatkową pomoc w podatku dochodowym. Pomoc ta polega na zwolnieniu przedsiębiorcy z obowiązku zapłacenia podatku dochodowego od przychodu z tytułu wartości składek zapłaconych za przedsiębiorcę przez państwo. Jak bowiem wynika z art. 31zx ustawy o COVID-19, przychody z tytułu zwolnienia z obowiązku opłacania należności z tytułu składek, o których mowa w art. 31zo, nie stanowią przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych.

Podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów
Jan Sarnowski

Warszawa, 12 czerwca 2020 r.

¹ Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. (Dz. U. poz. 374, z późn. zm.).

² Art. 14 ust. 2 pkt 6 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387, z późn. zm.) i art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 865, z późn. zm.).

³ Komunikat jest dostępny na stronie Ministerstwa Finansów pod adresem: https://www.gov.pl/web/finanse/wsparcie-finansowe-dla-firm-w-ramach-tarczy-finansowej