Tarcza antykryzysowa 4.0: Świadczenie postojowego dla nowej grupy przedsiębiorców

Jak wyjaśniło Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na interpelację poselską, ustawą z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-192 wprowadzono zmiany polegające m.in. na umożliwieniu otrzymania świadczenia postojowego przedsiębiorcom, którzy podlegają ubezpieczeniu z innego tytułu i jednocześnie opłacają składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wykonywania działalności gospodarczej.

Interpelacja nr 7675 do ministra finansów, ministra rodziny, pracy i polityki społecznej w sprawie przyznawania świadczeń postojowych osobom podlegającym ubezpieczeniu społecznemu

Przyznawanie w ramach ustawy świadczeń postojowych i bezzwrotnych kredytów mających na celu niwelowanie skutków epidemii, tak silnie oddziaływającej na gospodarkę kraju, jest działaniem koniecznym, wymagającym szerokiego spektrum rozeznania w ocenie osób uprawnionych do ich uzyskania.

Ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, nazywana tarczą antykryzysową 1.0, pokazuje szereg niedociągnięć wobec osób, które pomocy potrzebują. Przepisy dotyczące świadczeń postojowych w istocie mają charakter oceny, generalizujący i klasyfikacyjny, co w wielu wypadkach szkodzi, a nie pomaga. Opieszały system przyznawania świadczeń to jeden problem, drugim są niesprawiedliwe zapisy wykluczające przedsiębiorców, posiadających zatrudnienie na etacie. Ustawa nie weryfikuje, jakie zabezpieczenie finansowe zapewnia umowa o pracę, lecz zamyka drogę do jego pozyskania każdemu, kto podlega ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu. Zapis ten jest niestety nacechowany brakiem weryfikacji szczególnych okoliczności zatrudnienia osób potrzebujących. Ustawa ta krzywdzi i wyłącza osoby będące zatrudnione na etatach w wymiarze niepełnym, często poniżej 1/8 etatu, a będące jednak beneficjentami systemu ubezpieczeń społecznych z tego tytułu. Efektem takiego zatrudnienia jest bazowa płaca o znikomym wymiarze. Osoba taka generuje zarobek w miejscu pracy w formie umowy cywilnoprawnej podchodzącej pod zapisy ustawy o świadczeniach postojowych.

Okoliczności te zostały przez ustawodawcę w całości pominięte i dały podstawy do skierowania następujących pytań:

• Czy wobec osób, które faktycznie wykazują niski dochód z zatrudnienia o pracę, a wykazują znaczny spadek dochodu w umowach cywilnoprawnych, ministerstwo przewiduje rozwiązania postojowe?
• Czy problem weryfikacji osób uprawnionych uwzględniać będzie indywidualną sytuacje obywatela, którą można zweryfikować za pomocą działań administracji publicznej?
• Czy ministerstwo planuje wydanie interpretacji przepisów uprawniającej ludzi, których cząstkowe zatrudnienie na umowie o pracę nie dostarcza im środków potrzebnych do przeżycia w Polsce, do pobierania świadczenia postojowego? Jeśli tak, to jaka będzie wysokość zarobków poniżej, której można będzie ubiegać się o świadczenie?

Poseł Adam Cyrański

12 czerwca 2020 r.

Odpowiedź na interpelację nr 7675 w sprawie przyznawania świadczeń postojowych osobom podlegającym ubezpieczeniu społecznemu

Szanowna Pani Marszałek,

w odpowiedzi na interpelację poselską nr 7675 Posła na Sejm RP - Pana Adama Cyrańskiego w sprawie przyznawania świadczeń postojowych osobom podlegającym ubezpieczeniu społecznemu, przedstawiam poniższe wyjaśnienia.

W interpelacji poselskiej zostały postawione następujące pytania:

• Czy wobec osób, które faktycznie wykazują niski dochód z zatrudnienia o pracę, a wykazują znaczny spadek dochodu w umowach cywilnoprawnych, ministerstwo przewiduje rozwiązania postojowe?
• Czy problem weryfikacji osób uprawnionych uwzględniać będzie indywidualną sytuacje obywatela, którą można zweryfikować za pomocą działań administracji publicznej?
• Czy ministerstwo planuje wydanie interpretacji przepisów uprawniającą ludzi, których cząstkowe zatrudnienie na umowie o pracę nie dostarcza im środków potrzebnych do przeżycia w Polsce, do pobierania świadczenia postojowego? Jeśli tak, to jaka będzie wysokość zarobków poniżej, której można będzie ubiegać się o świadczenie?

Kwestie dotyczące zasad i warunków przyznawania świadczenia postojowego regulują przepisy art. 15zq - 15zza ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych¹.

Świadczenie postojowe przysługuje osobie:

• prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych,
• wykonującej umowę agencyjną, umowę zlecenia, inną umowę o świadczenie usług, do której zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowę o dzieło.

Ustalenie prawa do świadczenia postojowego następuje na wniosek osoby uprawnionej do złożenia wniosku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (art. 15zs, art. 15zsa ustawy), który wypłaca świadczenie postojowe niezwłocznie po wyjaśnieniu ostatniej okoliczności niezbędnej do jego przyznania (art. 15zu ust. 1 ustawy). Zgodnie z ustalonymi zasadami świadczenie postojowe oraz koszty obsługi wypłaty tego świadczenia są finansowane z Funduszu Pracy.

W planie po zmianach Funduszu Pracy na rok 2020 na finansowanie świadczenia postojowego ujęta jest kwota 5,6 mld zł.

Natomiast ustawą z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19² wprowadzono zmiany polegające m.in. na umożliwieniu otrzymania świadczenia postojowego przedsiębiorcom, którzy podlegają ubezpieczeniu z innego tytułu i jednocześnie opłacają składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wykonywania działalności gospodarczej (art. 75 pkt 32-36 ustawy).

Jednocześnie informuję, że sprawy dotyczące uprawnień do świadczenia postojowego należą do właściwości Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów
Piotr Patkowski

Warszawa, 1 lipca 2020 r.

¹ Dz.U.2020, poz. 374, z późn. zm.

² Dz.U. 2020, poz. 1086