Szkolenia na wyjeździe w kosztach firmy

Z uzasadnienia: Za koszt uzyskania przychodu co do zasady należy uznać wydatki na szkoleniową i reklamową część konferencji wraz z niezbędnymi kosztami wyżywienia i zakwaterowania osób uczestniczących, kosztami wynajęcia sal konferencyjnych, a także kosztami upominków zawierających logo firmy organizatora. Nie dotyczy to oczywiście wydatków poniesionych na tzw. "osoby towarzyszące", które w sensie podatkowym nie mogą kreować przychodu podmiotu gospodarczego. Kosztem nie może również być wydatek na przygotowanie członków zarządu do wystąpień przez osobę z dużym doświadczeniem w wystąpieniach publicznych.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi - Wydział I w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Bogusław Klimowicz Sędziowie: Sędzia WSA Joanna Tarno (spr.) Sędzia WSA Ewa Cisowska - Sakrajda Protokolant: Szymon Chrostek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 czerwca 2012 r. sprawy ze skargi A Spółki Akcyjnej z siedzibą w R. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie określenia zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych za 2008 r.:

1. uchyla zaskarżoną decyzję;
2. określa, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się wyroku; 3. zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. na rzecz A Spółki Akcyjnej z siedzibą w R. kwotę 5.117 (pięć tysięcy sto siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

UZASADNIENIE

Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. zaskarżoną decyzją z [...] r. nr [...] utrzymał w mocy decyzję Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w Ł. z [...] r. [...], którą określono A. zobowiązanie podatkowe w podatku dochodowym od osób prawnych za 2008 r. w wysokości 426.550 zł.

W uzasadnieniu organ odwoławczy wyjaśnił, że w wyniku przeprowadzonego postępowania kontrolnego stwierdzono, że w 2008 r. spółka zawyżyła koszty uzyskania przychodów o 286.253,46 zł na skutek bezzasadnego zaliczenia do nich wydatków poniesionych w związku z organizacją:

1) spotkania dla kluczowych partnerów handlowych w okresie 28-30 listopada 2008 r. w hotelu w K. w wysokości 143.598,08 zł;

2) szkolenia na Węgrzech w okresie 1-3 sierpnia 2008 r. o wartości 256.983 zł.

Spółka działając na podstawie art. 14c ust. 2-3 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 41, poz. 214 ze zm.) złożyła korektę zeznania CIT-8. W przypadku spotkania w K., w związku z uczestnictwem w tym spotkaniu również osób towarzyszących przedstawicieli kontrahentów, spółka wyłączyła z kosztów uzyskania przychodów część kosztów przypadających proporcjonalnie na te osoby, uznając, że nie miały one związku z przychodami. W przypadku wyjazdu szkoleniowego na Węgry strona wyłączyła z kosztów uzyskania przychodów wydatek na zakup biletu wstępu na wyścig Formuły I, traktując ten udział jako działanie o charakterze reprezentacyjnym oraz koszty wyjazdu, zakwaterowania i wyżywienia osób, które nie były pracownikami spółki, ani partnerami handlowymi.

Ponieważ złożona korekta obejmowała tylko część nieprawidłowości stwierdzonych w toku postępowania kontrolnego, decyzją z dnia [...] r. Dyrektor UKS w Ł. określił stronie zobowiązanie podatkowe w podatku dochodowym od osób prawnych za 2008 r. w wysokości 426.550 zł, tj. wyższe od zadeklarowanego o 54.389 zł.

W odwołaniu pełnomocnik strony wniósł o uchylenie decyzji pierwszej instancji, zarzucając organowi naruszenie:

1) przepisów proceduralnych poprzez wydanie decyzji z naruszeniem:

a) obowiązku zebrania i rozpatrzenia w sposób wyczerpujący całego materiału dowodowego poprzez oparcie się o dowody, które wybiórczo i instrumentalnie zostały powołane przez organ I instancji (art. 187 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.),

b) zasady swobodnej, lecz nie dowolnej oceny materiału dowodowego (art. 191 Ordynacji podatkowej) poprzez błędną interpretację zgromadzonego materiału dowodowego,

c) obowiązku uzasadnienia prawnego decyzji i wskazania w uzasadnieniu faktycznym przyczyn dla których niektórym dowodom organ odmówił wiarygodności (art. 210 § 4 Ordynacji podatkowej) poprzez brak uzasadnienia i wyjaśnienia z jakich przyczyn organ nie dał wiary wyjaśnieniom strony mającym istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy,

2) art. 16 ust. 1 pkt 28 i art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.; dalej "u.p.d.o.p.")

Zdaniem odwołującej się spółki całość wydatków związanych z organizacją ww. wyjazdów (z wyjątkiem kosztów wyłączonych w korekcie), stanowiła koszty uzyskania przychodów.

Utrzymując w mocy decyzję organu pierwszej instancji Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. wskazał, że istotą sporu w rozpatrywanej sprawie była kwestia ustalenia czy zakwestionowane wydatki zostały przeznaczone na reprezentację, a tym samym - czy podatnik miał prawo te wydatki zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu. Stosownie bowiem do treści art. 15 ust. 1 i art. 16 ust. 1 pkt 28 u.p.d.o.p. z kosztów uzyskania przychodów ustawodawca wyłączył koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.

W przedmiocie zawyżenia przez spółkę kosztów uzyskania przychodów o wydatki dotyczące spotkania zorganizowanego w hotelu w K., organ odwoławczy po pierwsze zakwestionował wydatki potwierdzone fakturą VAT nr [...] r. o wartości netto 138.586,11 zł, wystawionej przez B. za obsługę szkolenia. Wskazał, że w programie szkolenia przewidziano m.in. uroczystą kolację i zabawę - muzyczne show w wykonaniu zespołu [...], dyskotekę z karaoke, góralskie ognisko, a także ponadstandardowe atrakcje w postaci "akcji SPA, jacuzzi, sauna sucha i mokra", pokazu kosmetyków oraz poszukiwania "skarbów H.". Zdaniem organu odwoławczego opisane sposoby podejmowania klientów oraz warunki w jakich odbywały się spotkania z kontrahentami, kreowały wizerunek firmy organizującej spotkanie, tj. wpływały na postrzeganie jej jako partnera biznesowego. Opisane świadczenia miały służyć podnoszeniu prestiżu spółki w oczach uczestników spotkania, a zatem miały znamiona reprezentacji.

Po drugie zakwestionowano usługi przygotowania i prowadzenia konferencji firmowej (fakturą VAT nr [...] wystawiona przez [...] o wartości netto 2.000 zł). Wydatek ten poniesiono na przygotowanie konferencji, a więc przygotowanie przemówień, przygotowanie członków zarządu do wystąpień. Zdaniem organu były to działania o charakterze reprezentacyjnym. Wynajęcie w tym celu osoby z dużym doświadczeniem w wystąpieniach publicznych, jak i w działaniach związanych z dbaniem o wizerunek spółki, miało charakter nadzwyczajnego, niestandardowego działania reprezentacyjnego. Działania te były nakierowane na wykreowanie pozytywnego wizerunku spółki i stwarzanie jej dobrego obrazu w oczach kluczowych partnerów handlowych, co mieściło się w pojęciu reprezentacji.

Po trzecie organ odwoławczy zakwestionował wydatek stwierdzony fakturą VAT nr [...] o wartości netto 2.741,97 zł, wystawioną przez [...], potwierdzającą sprzedaż grawerowanych gadżetów oraz usługę grawerską. Zdaniem organu wręczanie gadżetów w związku z odbywającym się spotkaniem zorganizowanym wyłącznie dla kluczowych partnerów spółki, a więc wyselekcjonowanej grupy osób, miało charakter wydatku poniesionego na reprezentację. Organ odwoławczy zauważył, że upominki te przekazywano nie w celu zareklamowania produktów przedsiębiorcy, a celem uhonorowania wybranych kontrahentów. Nie miało przy tym znaczenia czy umieszczono na tych gadżetach logo firmy, czy nie.

Po czwarte organ odwoławczy, podobnie jak podatnik składając korektę deklaracji CIT-8, wyłączył z kosztów uzyskania przychodu wydatek poniesiony na rzecz [...], o wartości netto 8.000 zł, potwierdzony fakturą VAT nr [...], poniesiony na nabycie usługi PR, polegającej na przygotowaniu materiałów dotyczących zmian w składzie Zarządu Spółki i strategii sprzedaży na lata przyszłe, prezentacji marek handlowych Grupy Kapitałowej A. i przedstawieniu strategii dystrybucyjnej, produkcyjnej oraz promocyjnej w kontekście nowości asortymentowych w zderzeniu z debiutem rynkowym marki U.

Z kolei odnośnie do wydatku poniesionego na organizację szkolenia zorganizowanego na Węgrzech, udokumentowanego fakturą VAT nr [...] wystawioną przez [...] o wartości netto 256.983 zł, organ odwoławczy wskazał, że możliwość uczestniczenia w szkoleniu miała tylko wyselekcjonowana grupa klientów spółki (o określonym "potencjale, co do pomyślnej współpracy"), a spotkanie zostało przygotowywane z myślą o budowaniu relacji z tymi kontrahentami. Świadczył o tym również program imprezy obejmujący m.in. zwiedzanie okolic jeziora Balaton, Wiednia, Budapesztu, Morawskiego Krasu oraz możliwość obserwowania zawodów Formuły I. Wydatki na organizację tego szkolenia miały zatem charakter reprezentacyjny i nie mogły stanowić kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej.

Decyzja Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. została zaskarżona do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi przez spółkę A., która wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz zasądzenie kosztów postępowania, zarzucając:

1) naruszenie przepisów proceduralnych poprzez wydanie decyzji z naruszeniem:

a) obowiązku zebrania i rozpatrzenia w sposób wyczerpujący całego materiału dowodowego (art. 187 § 1 Ordynacji podatkowej) poprzez oparcie się o dowody, które zostały w decyzji powołane w sposób wybiórczy,

b) zasady swobodnej oceny materiału dowodowego (art. 191 Ordynacji podatkowej) poprzez błędną interpretację zgromadzonego materiału dowodowego,

c) art. 127 Ordynacji podatkowej poprzez niedokonanie ponownego rozstrzygnięcia, co spowodowało naruszenie art. 233 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej,

d) obowiązku uzasadnienia prawnego decyzji i wskazania w uzasadnieniu faktycznym przyczyn, dla których niektórym dowodom organ odmówił wiarygodności (art. 210 § 4 Ordynacji podatkowej) poprzez brak odniesienia się do wyjaśnień strony, mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy,

2) wydanie decyzji w oparciu o błędną interpretację stanu faktycznego i błędną wykładnię przepisów prawa materialnego, w tym w szczególności art. 15 ust. 1 oraz art. 16 ust. 1 pkt 28 u.p.d.o.p. poprzez przyjęcie, że spółka dokonała ujęcia w kosztach uzyskania przychodów kosztów reprezentacji.

Zdaniem strony skarżącej organy podatkowe bezpodstawnie pominęły aspekt biznesowy, szkoleniowy i informacyjny spotkań, skupiając całą swoją uwagę na tych elementach, które miały charakter rekreacyjny. Organy podatkowe odmówiły ujęcia w kosztach uzyskania przychodów całości poniesionych wydatków, choć nie zanegowały, że szkolenia w rzeczywistości miały miejsce. Zdaniem strony jeżeli organy podatkowe uważały, że część poniesionych wydatków miała charakter reprezentacyjny, wówczas w toku postępowania dowodowego powinny wskazać, jaki był ewentualny udział tego rodzaju wydatków w całości kosztów organizacji spotkań. Tymczasem, w niniejszej sprawie zaniechały ustalenia tego rodzaju proporcji.

Skarżąca przyjęła dalej, że bez znaczenia był rodzaj poniesionych wydatków, a na uwagę zasługiwały tylko cel i charakter spotkań. Na działania podjęte przez spółkę należało spojrzeć kompleksowo, jak na zespół czynności prowadzących do rozpowszechniania wiedzy o spółce, jej marce oraz produktach, nie dzieląc ich na jednostkowe koszty.

Wskazała, że realia współczesnej działalności gospodarczej, odbywającej się w warunkach rynkowych, wymuszają na przedsiębiorcach, by podczas spotkań biznesowych i szkoleniowych wprowadzane były określone elementy, które z punktu widzenia uczestników spotkania, mogą zostać uznane za atrakcyjne. Elementy tego rodzaju mogą mieć dwojakiego rodzaju pozytywny efekt. Po pierwsze, mogą mieć przełożenie na wzrost zainteresowania samym spotkaniem, a po drugie - stanowią swego rodzaju zabieg socjotechniczny, zmierzający do uzyskania pożądanego efektu, jakim jest wzrost liczby uczestników spotkania oraz zainteresowania tematyką szkolenia.

W ten sposób prowadzone szkolenia mogą przyczynić się do wzrostu przychodów podatnika. Sam fakt połączenia szkolenia z poczęstunkiem, zakwaterowaniem czy innymi towarzyszącymi atrakcjami, nie powinien negatywnie wpływać na założenie, że poniesione wydatki łączą się z samym szkoleniem. Ponadto - zdaniem spółki - część spotkania o charakterze rekreacyjnym jest doskonałą okazją na wymianę wzajemnych doświadczeń, pogłębienie współpracy. Nieformalna część spotkania, np. przeznaczona na zwiedzanie, jest okazją do dzielenia się informacjami na temat bieżących potrzeb rynku, oczekiwań klientów. Poza intensyfikacją współpracy z obecnymi partnerami handlowymi, nierzadko podc...