Świadczenia z programu Erasmus+ a podatek dochodowy

Pytanie podatnika: Czy przy wypłacie świadczenia znajduje zastosowanie zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 76 ustawy o PIT i w konsekwencji Wnioskodawca może uznać, że świadczenie jest zwolnione od opodatkowania PIT w Polsce? Czy powstaje obowiązek złożenia informacji IFT-1 lub IFT-1R i wykazywania w tej informacji kwoty świadczenia, jeśli jest ono objęte zwolnieniem od opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 76 ustawy o PIT?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 5 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 28 kwietnia 2016 r. (data wpływu do Biura – 9 maja 2016 r.), uzupełnionym 15 i 21 czerwca 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania świadczeń wypłacanych w ramach programu X:

• w części dotyczącej braku zastosowania zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 16 i 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – jest prawidłowe,
• w pozostałym zakresie – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE
W dniu 9 maja 2016 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania świadczeń wypłacanych w ramach programu X.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 7 czerwca 2016 r. wezwano Wnioskodawcę o jego uzupełnienie. Wniosek uzupełniono 15 czerwca 2016 r. (uiszczenie dodatkowej opłaty) i 21 czerwca 2016 r. (pozostałe braki formalne).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:
Wnioskodawca (Uniwersytet) bierze udział w programie X (Mobilność studentów i pracowników prowadzona w ramach współpracy międzynarodowej uczelni krajów programu z uczelniami krajów partnerskich z innych regionów świata). Program ten służy rozwojowi wiedzy, umiejętności i kompetencji poprzez wspieranie mobilności edukacyjnej studentów oraz kadry akademickiej i administracyjnej.

W ramach programu X realizowane są m.in.:

• przyjazdy studentów z zagranicznej uczelni partnerskiej w celu zrealizowania części programu studiów,
• przyjazdy nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych dla studentów uczelni polskiej,
• przyjazdy pracowników administracyjnych uczelni zagranicznej w celu uczestnictwa w szkoleniach.

Studenci i pracownicy przyjeżdżający do polskich uczelni z krajów partnerskich otrzymują na ten cel dofinansowanie z Uniwersytetu. Środki na ten cel pochodzą z Narodowej Agencji Programu X, tj. Fundacji Systemu Rozwoju Edukacji i są przekazywane Uniwersytetowi na podstawie umowy finansowej. Wysokość dofinansowania dla uczestników programu została określona na poziomie europejskim i obowiązuje wszystkie kraje. Zasady dofinansowania są następujące:

Przyjazdy studentów z krajów partnerskich do Polski:

1. Wsparcie indywidualne (dofinansowanie kosztów utrzymania związanych z pobytem w kraju docelowym) – 750 € na miesiąc.
2. Ryczałt na podróż – Według kalkulatora odległości http://erasmus-plus.ro/erasmus-plus-distance-calcuIator-budget/

Przyjazdy pracowników z krajów partnerskich do Polski:

1. Wsparcie indywidualne (dofinansowanie kosztów utrzymania związanych z pobytem w kraju docelowym) –140 € na dzień.
2. Ryczałt na podróż – Według kalkulatora odległości http://erasmus-plus.ro/erasmus-plus-distance-calculator-budget/

Wypłata dofinansowania na rzecz studentów i pracowników przyjeżdżających do polskich uczelni dokonywana jest przez uczelnię uczestniczącą w programie, do której przyjeżdża konkretny pracownik lub student. Jeśli pracownik lub student przyjeżdża na Uniwersytet dofinansowanie wypłacane jest przez uczelnię. Środki te wypłacane są na podstawie umowy (dalej „umowa”), którą Uniwersytet zawiera z poszczególnymi osobami fizycznymi będącymi uczestnikami programu X. (dalej: „Uczestnicy”).

Umowy zawierane ze studentem, pracownikiem dydaktycznym, czy pracownikiem administracyjnym różnią się między sobą a sporządzane są na podstawie wzorów stanowiących załącznik do umowy finansowej zawieranej między Uniwersytetem a Narodową Agencją Programu X.

Wnioskodawca przedstawił najważniejsze zapisy poszczególnych umów:

Umowa z Uczestnikiem będącym studentem
Zgodnie z umową Uniwersytet zapewnia dofinansowanie Uczestnikowi na przyjazd w celu realizacji studiów w programie X na okres 1 semestru. Uczestnik podpisując umowę akceptuje warunki finansowego wsparcia, które są wskazane w umowie i jednocześnie zobowiązuje się zrealizować program mobilności uzgodniony w Załączniku do umowy w celu zrealizowania programu studiów (np. uczestniczy w wykładach, ćwiczeniach, itp.).

Warunki wsparcia finansowego.
Uczestnik otrzymuje dofinansowanie, na które składa się:

1. dofinansowanie w wysokości do 3150 EUR brutto, odpowiednio 750 EUR brutto na okres miesiąca oraz 150 EUR brutto na okres dni niesumujących się do pełnego miesiąca. Ostateczna kwota należna Uczestnikowi za cały okres finansowanej mobilności zostaje określona poprzez pomnożenie liczby dni/miesięcy okresu mobilności przez 750 EUR. W przypadku niepełnych miesięcy, kwota dofinansowania zostaje obliczona poprzez pomnożenie liczby dni w niepełnym miesiącu przez 1/30 tej kwoty;
2. ryczałt na koszty podróży w wysokości ustalanej zgodnie z kalkulatorem odległości pomiędzy K. i np.: Lwowem –180 EUR, Kijowem – 275 EUR, Armenią – 360 EUR, Chinami – 820 EUR, Meksykiem i Japonią – 1100 EUR.

Kwota dofinansowania wypłacana jest w ratach. Pierwsza rata wypłacana jest w formie zaliczki stanowiącej 50% sumy kwot określonych w pkt a) i b) powyżej. Wypłata następuje w rzeczywistej dacie rozpoczęcia okresu mobilności, pod warunkiem dostarczenia przez Uczestnika wskazanych w umowie dokumentów. Druga płatność zaliczkowa, stanowiąca 30% kwot dofinansowania wskazanych w pkt a) i b) powyżej jest wypłacona Uczestnikowi w połowie okresu mobilności. Pozostałą część należnej Uczestnikowi kwoty Uniwersytet wypłaca, zgodnie z postanowieniami umowy, po wypełnieniu przez Uczestnika obowiązków, tj. złożenie indywidualnego raportu z wyjazdu w systemie on-line EU survey i dostarczeniu Uniwersytetowi zatwierdzonego porozumienia o programie studiów – część po zakończeniu mobilności.

W umowie postanowiono, że Uczestnik ma zagwarantowane dofinansowanie z funduszy UE na okres zajęć dydaktycznych w 1 semestrze tj. do 4 miesięcy i 7 dni.

Umowa z Uczestnikiem będącym pracownikiem dydaktycznym.
Zgodnie z umową Uniwersytet zapewnia Uczestnikowi wsparcie w celu zrealizowania przyjazdu o charakterze dydaktycznym. Uczestnik akceptuje warunki wsparcia określone w umowie i zobowiązuje się zrealizować program mobilności uzgodniony w Załączniku do umowy. Pracownik dydaktyczny uczelni partnerskiej zobowiązany jest do przeprowadzenia na Uniwersytecie minimum 8 godzin zajęć dydaktycznych (np. wygłoszenia wykładów).

Warunki wsparcia finansowego:
Uczestnik otrzymuje dofinansowanie, na które składa się:

1. wsparcie indywidualne (ryczałt na koszty utrzymania) na okres 7 dni (5 dni pobytu i 2 dni dojazdu) oraz
2. ryczałt na koszty podróży w wysokości ustalanej zgodnie z kalkulatorem odległości pomiędzy K. i np.: Lwowem –180 EUR, Kijowem – 275 EUR, Armenią – 360 EUR, Chinami – 820 EUR, Meksykiem i Japonią –1100 EUR.

Kwota na wsparcie indywidualne (ryczałt na koszty utrzymania) wynosi 140 EUR na dzień. Ostateczna kwota jest obliczana w następujący sposób: suma iloczynu liczby dni mobilności i stawki dziennej stanowiącej wsparcie indywidualne i wyliczonej według zasady wskazanej powyżej oraz kwoty ryczałtowej określonej na podróż. Co do zasady, Uczestnik otrzymuje pełną płatność kwoty dofinansowania w dniu rozpoczęcia mobilności. Łączny czas trwania okresu mobilności na Uczelni wynosi pięć dni.

Umowa z Uczestnikiem będącym pracownikiem uczestniczącym w szkoleniu.
Uniwersytet zapewnia Uczestnikowi wsparcie w celu zrealizowania przyjazdu o charakterze szkoleniowym. Uczestnik akceptuje warunki wsparcia określone w umowie i zobowiązuje się zrealizować program mobilności uzgodniony w Załączniku do umowy. Uczestnik bierze udział na Uniwersytecie w szkoleniach podnosząc swoje kwalifikacje i kompetencje zawodowe itp.

Warunki wsparcia finansowego:
Uczestnik otrzymuje dofinansowanie, na które składa się:

1. wsparcie indywidualne (ryczałt na koszty utrzymania) na okres 7 dni (5 dni pobytu i 2 dni dojazdu) oraz
2. ryczałt na koszty podróży w wysokości ustalanej zgodnie z kalkulatorem odległości pomiędzy K. i np.: Lwowem –180 EUR, Kijowem – 275 EUR, Armenią – 360 EUR, Chinami – 820 EUR, Meksykiem i Japonią –1100 EUR.

Kwota na wsparcie indywidualne (ryczałt na koszty utrzymania) wynosi 140 EUR na dzień. Ostateczna kwota jest obliczana w następujący sposób: suma iloczynu liczby dni mobilności i stawki dziennej stanowiącej wsparcie indywidualne i wyliczonej według zasad wskazanych powyżej oraz kwoty ryczałtowej określonej na podróż. Co do zasady, Uczestnik otrzymuje pełną płatność kwoty dofinansowania w dniu rozpoczęcia mobilności. Łączny czas trwania okresu mobilności na Uniwersytecie wynosi 5 dni.

Wnioskodawca zaznaczył, że wniosek dotyczy wyłączenie sytuacji, w której wypłata wyżej opisanych kwot dofinansowania (dalej łącznie zwanych „świadczeniem”) następuje na rzecz Uczestników, którzy nie są polskimi rezydentami. Nie dotyczy on dofinansowania wypłacanego polskim rezydentom uczestniczącym w programie X.

W piśmie z 16 czerwca 2016 r. (data wpływu do Biura – 21 czerwca 2016 r.), stanowiącym uzupełnienie wniosku, Wnioskodawca wskazał, iż nie wyklucza, że w przyszłości do Polski przyjedzie grupa uczestników z innych krajów niż wskazane we wniosku. Mogą to być zarówno uczestnicy z krajów, z którymi Polska zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, jak i z krajów z którymi takich umów Polska nie zawierała. Innymi słowy, Wnioskodawcy zależy na tym, aby wydana interpretacja miała uniwersalny charakter i mogła być stosowana w sytuacji, w której uczestnik przyjedzie do Polski z innych krajów niż wprost wymienione we wniosku. Dlatego też dla Wnioskodawcy istotne jest zastosowanie zwolnienia na podstawie przepisów krajowych obowiązujących w Polsce, bez odwoływania się do umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Wnioskodawca wolałby nie wymagać od uczestników przedstawiania certyfikatów rezydencji, bo nakłada to na uczestników dodatkowe obowiązki oraz wiąże się to z dodatkowym wysiłkiem administracyjnym po stronie Wnioskodawcy. Dlatego też prosi o uwzględnienie przy wydawaniu interpretacji zarówno sytuacji, w której Wnioskodawca posiadałby certyfikaty rezydencji uczestników z ww. krajów, jak również sytuacji, w której nie otrzymałby certyfikatów rezydencji od uczestników.

Wnioskodawca wskazał, że studenci, pracownicy dydaktyczni i administracyjni przyjeżdżający na Uniwersytet w ramach programu X z Ukrainy, Armenii, Chin, Meksyku i Japonii mają miejsce zamieszkania odpowiednio na Ukrainie, w Armenii, Chinach, Meksyku i Japonii. Osoby te nie mają rezydencji podatkowej w Polsce. Wnioskodawca zakłada, że uczestnicy mają rezydencję podatkową odpowiednio na Ukrainie, w Armenii, Chinach, Meksyku i Japonii, przy czym – jak była o tym mowa – pragnie zaznaczyć, że może nie dysponować certyfikatami rezydencji potwierdzającymi fakt posiadania przez uczestników rezydencji podatkowej na terenie Ukrainy, Armenii, Chin, Meksyku, czy Japonii. Ponadto program X. nie zakłada dedykowania oferty mobilności tylko do obywateli, czy rezydentów podatkowych danego państwa, a do studentów i pracowników Uczelni partnerskiej mającej swoją siedzibę w tym państwie, z którą Wnioskodawca (Uniwersytet) ma podpisaną umowę o współpracy. Zatem może się w praktyce zdarzyć, że swoją mobilność w Uniwersytecie realizować będzie student, pracownik dydaktyczny lub administracyjny przyjeżdżający do Uniwersytetu z danego kraju nieposiadający rezydencji podatkowej w tym właśnie kraju.

Studenci przyjeżdżający w ramach programu X z Ukrainy, Armenii, Chin, Meksyku i Japonii przyjeżdżają do Polski wyłącznie w celu kształcenia się (studiowania). Realizują bowiem w Uniwersytecie część swojego programu studiów, który po zakończonej mobilności zostaje im uznany w uczelni macierzystej, na podstawie indywidualnego porozumienia o programie zajęć (Learning Agreement for Studies).

Środki pochodzące na wypłatę świadczeń pochodzą w całości z programu X, który jest programem unijnym. Ostateczną odpowiedzialność za realizację programu X ponosi Komisja Europejska. Komisja na bieżąco zarządza budżetem oraz określa priorytety, cele i kryteria programu. Komisja Europejska powierza wykonanie budżetu agencjom narodowym. W Polsce programem X. zajmuje się Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Narodowa Agencja Programu X, która między innymi dokonuje selekcji wniosków dotyczących projektów, które mają być finansowane w ramach programu X w Polsce. Środki wypłacane przez Uniwersytet na rzecz uczestników są otrzymywane przez Uniwersytet bezpośrednio od Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji Narodowa Agencja Programu X.

Pracownicy dydaktyczni przyjeżdżający w ramach programu X przebywają w Polsce wyłącznie w celu nauczania, w wypadku osób z Armenii – w celu prowadzenia wykładów na Uniwersytecie. Projekt mobilności pracowników dydaktycznych obejmuje zawsze prowadzenie zajęć dydaktycznych w wymiarze co najmniej 8 godzin w tygodniu – działanie to pozwala pracownikom dydaktycznym instytucji szkolnictwa wyższego na prowadzenie zajęć dydaktycznych w partnerskich instytucjach szkolnictwa wyższego za granicą. Jest to forma szkolenia w zakresie prowadzenia dydaktyki w języku obcym w środowisku międzykulturowym. Mobilność pracowników związana z prowadzeniem zajęć dydaktycznych może mieć miejsce w dowolnym obszarze przedmiotowym/dowolnej dyscyplinie akademickiej.

W odniesieniu do pracowników administracyjnych mobilność polega na udziale w szkoleniu w Uniwersytecie, które ma na celu zapewnienie wsparcia w zakresie doskonalenia zawodowego pracowników instytucji szkolnictwa wyższego. Działanie to zapewnia wsparcie w zakresie doskonalenia zawodowego pracowników instytucji szkolnictwa wyższego w formie: uczestnictwa w zorganizowanych zajęciach, w tym w ukierunkowanych zawodowo szkoleniach językowych lub szkoleniach zagranicznych (z wyłączeniem konferencji); praktycznego doświadczenia edukacyjnego (Job Shadowing)/ okresów obserwacji/szkoleń w partnerskiej instytucji szkolnictwa wyższego lub w innej odpowiedniej organizacji za granicą.

Jak była o tym mowa we wniosku, świadczenie wypłacane pracownikom dydaktycznym składa się z ryczałtu na koszty podróży oraz ryczałtu na koszty utrzymania. Dlatego też, w opinii Wnioskodawcy, świadczenie otrzymywane przez pracowników dydaktycznych przyjeżdżających do Polski w ramach programu X nie powinno być uznawane za wynagrodzenie za nauczanie. Wnioskodawca wyjaśnił, że pracownicy dydaktyczni nie otrzymują od Uniwersytetu jakiegokolwiek dodatkowego wynagrodzenia (należności, uposażenia) za przeprowadzone zajęcia. Prowadzone zajęcia w wymiarze co najmniej 8 godzin w tygodniu są warunkiem koniecznym udziału w programie i jedynym jego celem.

Podsumowując, Wnioskodawca zwrócił się z prośbą o potwierdzenie (bez konieczności odwoływania się do umów o unikaniu podwójnego opodatkowania i bez kon...