Strata i kradzież majątku firmy a koszty uzyskania przychodów
Utracone lub skradzione składniki majątku firmy mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Aby ich wartość mogła być kosztem, trzeba jednak spełnić kilka warunków. Sprawdźmy jakich.
Zaznaczmy na początek, że zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera wykazu wydatków, który przesądzałby o ich zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów, zatem przyjmuje się, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością, których celem jest osiągnięcie przychodów lub zabezpieczenie albo zachowanie źródła przychodów, tak aby to źródło przynosiło przychody także w przyszłości.
Rozliczenie straty w środkach obrotowych
Wydatki związane ze stratą w środkach obrotowych (np. opakowaniach stanowiących towar handlowy) nie zostały ujęte w katalogu zawartym w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. katalogu wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów. Nie oznacza to jednak automatycznie, że strata taka może stanowić koszt podatkowy. Konieczne jest bowiem w tej mierze spełnienie przesłanek, o których mowa w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W przypadku strat w majątku obrotowym w związku z kradzieżą dokonaną przez pracowników trudno mówić, że zmierzają one do osiągnięcia przychodów czy też zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Mogą one jednak, co do zasady stanowić element kosztowy w prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.
Warunki do spełnienia
Możliwość zaliczenia poniesionej straty w środkach obrotowych do kosztów uzyskania przychodów uwarunkowana jest od spełnienia następujących warunków:
- strata musi być związana z całokształtem prowadzonej działalności,
- jej powstanie musi być spowodowane działaniem niezawinionym przez podatnika,
- musi być właściwie udokumentowana,
- podatnik powinien podjąć właściwe działania zabezpieczające przed powstaniem tej straty.
Powyższe oznacza, że jeżeli strata w środkach obrotowych jest normalnym następstwem prowadzonej działalności w danej branży, podatnikowi nie można przypisać winy przy jej powstaniu (gdyż zachował on należytą staranność, przeciwdziałając ewentualnemu wystąpieniu uszczerbku w swoim majątku), to powstała strata może stanowić koszt podatkowy. Strata w środkach obrotowych może więc stanowić koszt uzyskania przychodu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, o ile nie powstała z winy podatnika, tj. w wyniku niedbalstwa lub naruszenia przepisów albo braku nadzoru nad pracownikami, a jej poniesienie zostało właściwie udokumentowane.
Z tej też przyczyny każda strata wymaga indywidualnej oceny w aspekcie całokształtu prowadzonej działalności gospodarczej, okoliczności, które spowodowały powstanie straty, formy udokumentowania oraz podjętych działań zabezpieczających. Brak jest bowiem uzasadnienia, aby ewentualne zaniedbania podmiotu gospodarczego były podstawą do przenoszenia ciężaru tych zaniedbań, przez obniżenie należnych podatków.
Potwierdza to interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 14 kwietnia 2014 r., nr IBPBI/1/415-64/14/BK.
Inwentaryzacja jest konieczna
Zdaniem organu podatkowego rzetelnie sporządzona inwentaryzacja (która jak wynikało z opisu stanu faktycznego, nie była przeprowadzana) pozwoliłaby wykryć zaistniałe nieprawidłowości (straty w środkach obrotowych) już w pierwszym roku ich powstania. Skoro jak wskazano we wniosku, proceder kradzieży opakowań trwał przez kilka lat, nie sposób twierdzić, że spółka (jej wspólnicy) podejmowała (podejmowali) wszelkie niezbędne działania celem zapobieżenia powstaniu szkody. Nie sposób również twierdzić, że w zaistniałej sytuacji zapewnili oni właściwą organizację pracy i stosowny nadzór nad zatrudnionymi pracownikami.
Powyższe oznacza, że nie dochowano należytej staranności celem zapobieżenia powstaniu szkody. Świadczy to zarazem o tym, że wobec niespełnienia przesłanek określonych w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazana we wniosku strata w środkach obrotowych nie może stanowić kosztów podatkowych.
Jacek Kotowski
Ostatnie artykuły z tego działu
- Dłuższe konsultacje dotyczące struktur JPK_KR_PD oraz JPK_ST
- Skarbówka rezygnuje z wysyłania tzw. pism behawioralnych
- Reforma KSeF do zmiany. Przedsiębiorcy pozytywnie o części modyfikacji
- Świadczenie dla pracowników z ZFŚS a składki ZUS
- ZUS: "Siła wyższa" - zasady uzupełnienia wynagrodzenia pracownika
- Skutki podatkowe wystawienia fałszywej faktury. Co zmienia wyrok TS UE?
- Reforma KSeF jednak ze sporymi zmianami
- Kasowy VAT na nowych zasadach?
- Założenia planowanych zmian w składce zdrowotnej przedsiębiorców
- Obniżona stawka VAT w 2024 r. 8% także dla usług kosmetycznych
Wszystkie artykuły z tego działu »
Dodaj nowy komentarz