Stopy procentowe NBP w górę: Od jutra referencyjna już 4,5%

Rada Polityki Pieniężnej postanowiła kolejny raz podnieść wysokość stóp procentowych. Od 7 kwietnia br. stopy będą wyższe aż o 1 pkt proc., a stopa referencyjna wyniesie 4,50 proc. Tak wyraźna podwyżka stóp jest związana bezpośrednio z kryzysową sytuacją wynikającą z agresji militarnej Rosji na Ukrainę. RPP zaskoczyła ekspertów, przy czym zaskoczeniem nie była sama podwyżka stóp, to było nieuniknione, ale jej wysokość.

Zgodnie z komunikatem prasowym z posiedzenia RPP w dniu 6 kwietnia 2022 r., Rada postanowiła podwyższyć stopy procentowe NBP o 1,00 pkt. proc do poziomu:

• stopa referencyjna 4,50% w skali rocznej;
• stopa lombardowa 5,00% w skali rocznej;
• stopa depozytowa 4,00% w skali rocznej;
• stopa redyskonta weksli 4,55% w skali rocznej;
• stopa dyskontowa weksli 4,60% w skali rocznej.

Uchwała RPP wchodzi w życie 7 kwietnia 2022 r.

Jak czytamy w informacji RPP po posiedzeniu:

"Inflacja w Polsce - według wstępnych danych GUS - wzrosła w marcu 2022 r. do 10,9% r/r, do czego przyczynił się głównie silny wzrost cen paliw i innych nośników energii związany z agresją zbrojną Rosji na Ukrainę. W kierunku istotnie podwyższonej inflacji nadal oddziałuje także wcześniejszy wzrost cen surowców energetycznych i rolnych oraz regulowanych taryf na energię elektryczną, gaz ziemny i energię cieplną. Jednocześnie wzrostom cen sprzyja także trwające ożywienie gospodarcze, w tym wzrost popytu stymulowany rosnącymi dochodami gospodarstw domowych. Inflację ogranicza natomiast obniżenie części stawek podatkowych w ramach Tarczy Antyinflacyjnej. W 2022 r. inflacja pozostanie jednak istotnie podwyższona, do czego - oprócz czynników wcześniej podwyższających dynamikę cen - przyczynią się ekonomiczne skutki rosyjskiej agresji zbrojnej przeciw Ukrainie. W kolejnych latach, wraz z wygasaniem wpływu szoków obecnie podbijających ceny, inflacja będzie się obniżała. Obniżaniu inflacji powinno sprzyjać także umocnienie złotego, które w ocenie Rady będzie spójne z fundamentami polskiej gospodarki.".

Rada oceniła zatem, że utrzymuje się ryzyko kształtowania się inflacji powyżej celu inflacyjnego NBP w horyzoncie oddziaływania polityki pieniężnej. Aby ograniczyć to ryzyko, a więc dążąc do obniżenia inflacji do celu NBP w średnim okresie, Rada postanowiła ponownie podwyższyć stopy procentowe NBP. Podwyższenie stóp procentowych NBP będzie także oddziaływać w kierunku ograniczenia oczekiwań inflacyjnych. Natomiast dalsze decyzje Rady będą zależne od napływających informacji dotyczących perspektyw inflacji i aktywności gospodarczej, w tym od wpływu agresji zbrojnej Rosji przeciw Ukrainie na polską gospodarkę.

Przypomnijmy, że wyższe stopy procentowe NBP to przede wszystkim wyższe raty kredytów w złotych, a także wyższe odsetki ustawowe wynikające z Kodeksu cywilnego. Nową wysokość odsetek stosuje się bowiem od dnia wejścia w życie uchwały Rady Polityki Pieniężnej ustalającej zmianę wysokości stopy referencyjnej.

Odsetki ustawowe należne od sumy pieniężnej

Zgodnie z art. 359 § 1 K.c., odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu. Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona (czyli nie wynika na przykład z umowy), należą się odsetki ustawowe w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych.

Odsetki ustawowe za opóźnienie

Odsetki te są naliczane za czas opóźnienia w spełnieniu świadczenia pieniężnego. I tak, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, w oparciu o postanowienia art. 481 § 1 K.c., wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Tu także, jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego, ale już nie 3,5, jak to ma miejsce w przypadku odsetek ustawowych należnych od sumy pieniężnej, lecz 5,5 punktów procentowych.

Dodajmy, że maksymalna wysokość odsetek za opóźnienie nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie (odsetki maksymalne za opóźnienie). W przypadku jeżeli wysokość odsetek za opóźnienie przekracza wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie, należą się odsetki maksymalne za opóźnienie.

Biorąc pod uwagę podwyżkę stóp procentowych NBP, od jutra, tj. od 7 kwietnia br., odsetki te wyniosą odpowiednio:

• 8% (tj. 3,5% + 4,5%) - odsetki od sumy pieniężnej,
• 10% (5,5% + 4,5%) - odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego.

Redakcja podatki.biz