Stawka VAT dla usług krótkotrwałego zakwaterowania

Długość okresu świadczenia usług krótkotrwałego zakwaterowania na rzecz jednej osoby (z założenia nie dłużej niż rok) nie wpłynie na zmianę kwalifikacji świadczonej usługi, gdyż cel pozostaje ten sam, wobec czego przedsiębiorca nadal będzie miał prawo stosować stawkę VAT w wysokości 8% - stwierdził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 29 marca 2017 r., sygn. 3063-ILPP2-3.4512.46.2017.1.ZD.

Z wnioskiem o interpretację zwrócił się przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Jak wyjaśnił w złożonym wniosku, planuje rozszerzenie działalności o świadczenie usług w zakresie krótkotrwałego zakwaterowania (PKWiU 55.20.19.0 – Pozostałe usługi obiektów noclegowych turystycznych i miejsc krótkotrwałego zakwaterowania bez obsługi).

Przedsiębiorca będzie oferował miejsca noclegowe dla pracowników sezonowych świadczących pracę na rzecz okolicznych pracodawców. Faktury wystawiane będą na rzecz pracodawców, z którymi będzie zawierał umowę o świadczenie usług krótkotrwałego zakwaterowania ich pracowników, bądź też na samych pracowników (bezpośrednich odbiorców ww. usług), jeśli to oni sami zawrą umowę o świadczenie takich usług. Okres przebywania osób w ramach jednej umowy może być różnej długości, uzależniony od sezonowości prac i zapotrzebowania pracowniczego w najbliższej okolicy. Jednakże przedsiębiorca zakłada, że może on wynosić od 1 miesiąca do nawet 8-10 miesięcy.

Wnioskodawca chciał wiedzieć czy długość okresu świadczenia usług krótkotrwałego zakwaterowania nie wpłynie na zmianę kwalifikacji świadczonej usługi i nadal będzie miał prawo stosować stawkę VAT w wysokości 8%.

Najem mieszkania na cele mieszkalne zwolniony z VAT

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Ponadto, towary i usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, niewymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, podlegają opodatkowaniu stawką w wysokości 22%, z wyjątkiem tych, dla których w ustawie lub przepisach wykonawczych określono inną stawkę (art. 41 ust. 13 ustawy).

Przy czym, jak stanowi art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i ust. 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

I tak, zgodnie z treścią art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe.

Jak wyjaśnił Dyrektor KIS, z powołanego wyżej przepisu wynika, że ze zwolnienia od podatku od towarów i usług korzysta wyłącznie świadczenie usług wynajmu/dzierżawy nieruchomości o charakterze mieszkalnym na cele mieszkaniowe. Zastosowanie zwolnienia jest więc uzależnione od spełnienia przesłanek obiektywnych dotyczących charakteru wynajmowanego lokalu (lokal mieszkalny) oraz subiektywnych dotyczących przeznaczenia wynajmowanego lokalu (cel mieszkaniowy). W związku z tym, zwolnieniu nie podlega wynajem nieruchomości o charakterze mieszkalnym na cel inny niż mieszkaniowy. Przy czym przepis nie uzależnia zastosowania zwolnienia od rodzaju czy formy prawnej podmiotu świadczącego usługę, jak i od podmiotu nabywającego tę usługę.

Powyższe wskazuje, że zwolnieniu od podatku podlega świadczona na własny rachunek usługa wynajmu lub dzierżawy nieruchomości o charakterze mieszkalnym, co istotne, na cele mieszkaniowe. Zatem przesłanki do zastosowania zwolnienia są następujące:

1. świadczenie usługi na własny rachunek,
2. charakter mieszkalny nieruchomości,
3. mieszkaniowy cel najmu lub dzierżawy.

Zaistnienie wszystkich powyższych przesłanek skutkuje zastosowaniem zwolnienia od podatku. Brak któregokolwiek z powyższych elementów nie pozwala na zastosowanie zwolnienia i w konsekwencji następuje opodatkowanie świadczonej usługi według stawki 23%, gdyż najem wypełnia określoną w art. 8 ustawy definicję usług i stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT.

Ważny jest cel najmu

Jak stwierdził organ podatkowy, świadczenie usług najmu nieruchomości korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy pod warunkiem łącznego spełnienia przesłanek co do podmiotu, przedmiotu i celu takiej umowy. Podatnik podatku VAT będzie mógł zatem skorzystać ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem od towarów i usług ww. usługi jeśli umowa najmu w swojej treści zawiera między innymi postanowienia, z których w sposób niebudzący wątpliwości wynika, że dotyczy ona lokalu mieszkalnego i lokal ten może być wykorzystany przez najemcę tylko w celach mieszkaniowych. Powyższe dotyczy zarówno umów najmu zawieranych pomiędzy wynajmującym a najemcą, jak również umów zawieranych z podmiotem trzecim, tj. w relacji wynajmujący – najemca – podnajemca.

O ile identyfikacja istnienia pozostałych elementów nie stanowi problemu, o tyle zwrócić uwagę należy na cel świadczonej usługi. Realizacja celu wynajmu następuje poprzez wykorzystanie lokalu przez najemcę. Celem innym niż mieszkaniowy jest np. cel krótkotrwałego pobytu o charakterze turystycznym bądź biznesowym. Takie cele realizowane są m.in. przez hotele, pensjonaty, pokoje do wynajęcia dla turystów bądź biznesmenów. Cel mieszkaniowy nie jest związany z chwilowym pobytem, ale z zamieszkaniem, więc stałym interesem życiowym osoby będącej najemcą lokalu mieszkalnego.

W przypadku kiedy najemcą nie jest podróżny (turysta), biznesmen, kuracjusz ani osoba przebywająca służbowo na danym terenie (rejonie), a cel wynajęcia nieruchomości mieszkalnej będzie związany z jego stałym interesem życiowym, wówczas w takim przypadku podmiot świadczący na własny rachunek usługę wynajmu, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy, korzysta ze zwolnienia podatkowego.

Dyrektor KIS uznał, że w niniejszej sprawie ww. warunki nie będą spełnione, bowiem jak wynika z treści wniosku, świadczone usługi będą polegały na wynajmie miejsca noclegowego, a nie na wynajmie całości lub części nieruchomości. Przedsiębiorca będzie prowadził wynajem miejsc noclegowych pracownikom sezonowym, który ma na celu przede wszystkim zapewnienie na określony czas miejsca, w którym dany pracownik przebywa w związku z wykonywaną czasowo pracą. Celem pracownika nie jest przeniesienie interesu życiowego do danej miejscowości, ale możliwość przebywania w niej w związku z wykonywaną pracą sezonową, a więc tylko na okres jej wykonywania. Jak podkreślił organ podatkowy, pracownik przebywa w danym miejscu sam – bez rodziny, która zamieszkuje w innym miejscu – traktowanym przez pracownika, jako jego miejsce zamieszkania docelowego. W rezultacie, w sprawie będącej przedmiotem wniosku, zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy, nie ma zastosowania.

Obniżona stawka VAT na usługi związane z zakwaterowaniem

Zgodnie z art. 43 ust. 20 ustawy, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 36, nie ma zastosowania do usług wymienionych w poz. 163 załącznika nr 3.

W załączniku nr 3 do ustawy – stanowiącym wykaz towarów i usług opodatkowanych stawką podatku w wysokości 7% (zgodnie z art. 146a pkt 2 ustawy, od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku wynosi 8%) – pod pozycją nr 163 wymienione zostały usługi sklasyfikowane pod symbolem PKWiU 55, tj. „Usługi związane z zakwaterowaniem”.

Zgodnie z pkt 1 objaśnień do ww. załącznika nr 3, wykaz nie ma zastosowania dla zakresu sprzedaży towarów i usług zwolnionych od podatku lub opodatkowanych stawkami niższymi niż stawka, której dotyczy załącznik.

Powyższe oznacza, że w przypadku gdy towar lub usługa wymieniony w załączniku nr 3 do ustawy, jednocześnie na mocy innego przepisu korzysta ze zwolnienia od podatku lub podlega opodatkowaniu stawką niższą niż 8%, to zapis załącznika nie znajduje dla danego towaru lub usługi zastosowania.

Zatem, skoro przedsiębiorca świadczy usługi najmu miejsc noclegowych dla pracowników sezonowych na czas pełnienia przez nich obowiązków służbowych, które to usługi sklasyfikowane są pod symbolem PKWiU 55.20.19.0, tj. „Pozostałe usługi obiektów noclegowych turystycznych i miejsc krótkotrwałego zakwaterowania bez obsługi”, to na podstawie poz. 163 załącznika nr 3 do ustawy, są one objęte 8% stawką podatku VAT.

Należy również wskazać, że jeśli przedsiębiorca prawidłowo sklasyfikował w grupowaniu PKWiU świadczone przez siebie usługi, to bez znaczenia pozostaje okres czasu, przez jaki usługi te będą realizowane.

Podsumowując Dyrektor KIS stwierdził, że długość okresu świadczenia usług krótkotrwałego zakwaterowania na rzecz jednej osoby (z założenia nie dłużej niż rok), nie wpłynie na zmianę kwalifikacji świadczonej usługi, gdyż cel pozostaje ten sam, wobec czego przedsiębiorca nadal będzie miał prawo stosować stawkę VAT w wysokości 8%, o ile świadczone usługi zostały prawidłowo sklasyfikowane pod symbolem PKWiU 55.20.19.0, tj. „Pozostałe usługi obiektów noclegowych turystycznych i miejsc krótkotrwałego zakwaterowania bez obsługi”.

Małgorzata Brand-Ciszewska