Sprzedaż w trakcie zawieszenia działalności gospodarczej

Przedsiębiorca niezatrudniający pracowników, stosownie do postanowień art. 22 ust. 1 oraz art. 23 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na czas nieokreślony albo określony, nie krótszy jednak niż 30 dni lub na czas określony - od 30 dni do 24 miesięcy (w przypadku przedsiębiorców wpisanych do Krajowego Rejestru Sądowego).

 

Jeżeli okres zawieszenia obejmuje wyłącznie pełny miesiąc luty danego roku kalendarzowego, za minimalny okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przyjmuje się liczbę dni miesiąca lutego przypadającą w danym roku kalendarzowym.

Ważne! Od 30 kwietnia 2018 r. zawiesić firmę może również przedsiębiorca zatrudniający wyłącznie pracowników przebywających na urlopie macierzyńskim, urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopie wychowawczym lub urlopie rodzicielskim niełączących korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu. Wcześniej, jeśli pracownicy przebywali na wymienionych urlopach, nie można było zawiesić firmy.

Przychody uzyskiwane w trakcie zawieszenia działalności

Z art. 25 ust. 1 Prawa przedsiębiorców wynika wprost, że w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. Nie wyklucza to jednak podejmowania pewnych czynności, wśród których jest wymienione w art. 25 ust. 2 pkt 3 ww. ustawy prawo zbywania własnych środków trwałych oraz wyposażenia.

Niekiedy prawo to dotyczy również towarów handlowych. Możliwość dokonania takiej sprzedaży wiąże się jednak z zaistnieniem specyficznych okoliczności. Tytułem przykładu, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 16 kwietnia 2010 r., sygn. IPPP1-443-235/10-4/JL, potwierdził, że podatnik może sprzedać w okresie zawieszenia działalności wyprodukowane towary handlowe, lecz dotyczy to tylko towarów zamówionych i wyprodukowanych przed datą zawieszenia działalności (…). W ten sposób wywiąże się z wcześniejszych, umówionych z kontrahentami świadczeń.

Jak uznał bowiem Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 11 stycznia 2019 r., sygn. 0112-KDIL3-3.4011.377.2018.3.AA:

(...) zawieszenie działalności gospodarczej nie wyklucza automatycznie możliwości osiągania przychodów (dochodów) z pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w okresie zawieszenia tej działalności. Z tej też przyczyny, podmiot, który formalnie zawiesił prowadzenie działalności gospodarczej, do momentu zlikwidowania tej działalności, dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest nadal podatnikiem prowadzącym tą działalność. W przypadku braku osiągania jakichkolwiek dochodów z tej działalności, jest jedynie zwolniony w okresie zawieszenia z niektórych obowiązków, np. z obowiązku wpłacania zaliczek na podatek dochodowy. Jeżeli jednak w okresie zawieszenia osiągnie jakikolwiek dochód z tej działalności, jest zobowiązany opodatkować go zgodnie z obowiązującymi go zasadami opodatkowania dochodów z prowadzonej działalności gospodarczej.

Podatek od towarów i usług

Jeżeli sprzedaż jest dokonywana przez podatnika podatku od towarów i usług, opodatkowanie transakcji lub też zastosowanie zwolnienia będzie uzależnione od tego, co jest przedmiotem umowy. W sytuacji gdy sprzedawany będzie towar handlowy, zastosowanie znajdzie odpowiednia dla niego stawka podatku.

Sprzedaż środka trwałego lub wyposażenia pod pewnymi wymogami może zaś korzystać ze zwolnienia od opodatkowania. Jak wynika bowiem z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT), zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Zatem, zwolnienie to może być zastosowane, gdy np. samochód służył podatnikowi wyłącznie do wykonywania czynności zwolnionych. W sytuacji jednak, gdy samochód był wykorzystywany także do wykonywania czynności opodatkowanych jego dostawa będzie opodatkowana VAT w stawce 23%.

Dodajmy, że sprzedaż samochodu może być także opodatkowana przy zastosowaniu procedury VAT marża, jeżeli w momencie nabycia tego pojazdu podatnik zakładał jego dalszą odsprzedaż. Jak wyjaśnił Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 3 października 2017 r., sygn. 0114-KDIP1-3.4012.287.2017.2.ISZ:

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług przewidują zatem stosowanie szczególnej procedury opodatkowania dostawy – między innymi – towarów używanych, polegającej na opodatkowaniu marży. Jest to szczególna forma opodatkowania, w której podstawą opodatkowania jest marża stanowiąca różnicę między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku. Taka procedura opodatkowania może być stosowana w przypadku dostawy towarów używanych nabytych wcześniej przez podatnika w ramach prowadzonej działalności w celu odsprzedaży. Przy czym, dla opodatkowania dostawy towarów używanych w procedurze marży nie mniej ważne jest – oprócz rodzaju towaru, który może zostać objęty tą procedurą – także to, od kogo ten towar został kupiony. Zastosowanie tej procedury wymaga, aby towary używane były nabyte od podmiotów wymienionych w powołanym wyżej art. 120 ust. 10 ustawy.

Wspólną cechą wszystkich przedstawionych w ww. przepisie przypadków, warunkujących zastosowanie szczególnej procedury opodatkowania marży, jest to, że podmiot sprzedający używany towar pozbawiony był prawa do odliczenia podatku od towarów i usług naliczonego przy jego nabyciu. Ponadto, jak wynika z przepisu art. 120 ust. 4 ustawy, warunkiem niezbędnym do zastosowania tej procedury jest określenie, że towar został jednak nabyty w celu odsprzedaży (także w sytuacji, gdy samochód ten przed odsprzedażą podatnik użytkował dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej). 

Zarówno w razie sprzedaży opodatkowanej, jak i zwolnionej, bez względu na to, że działalność gospodarcza jest zawieszona, podatnik jest zobowiązany do wystawienia faktury, która będzie dokumentowała dokonaną transakcję.

Przedsiębiorca niebędący czynnym zarejestrowanym podatnikiem VAT może wystawiać również faktury dokumentujące otrzymane płatności z tytułu uprzednio zawartych umów w okresie zawieszenia działalności niezależnie od tego, czy wypłacający to wynagrodzenie zażąda wystawienia takiej faktury (interpretacja indywidualna z 15 maja 2019 r., sygn. 0114-KDIP1-3.4012.99.2019.2.MK - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej).

Ewentualna korekta podatku naliczonego

W przypadku sprzedaży środka trwałego, podatnik może mieć obowiązek dokonania korekty podatku naliczonego odliczonego przy zakupie. Zwolniona z VAT sprzedaż środka trwałego oznacza bowiem, że zmienia się przeznaczenie tej rzeczy. Nie ma już ono związku z czynnościami opodatkowanymi, lecz z czynnościami zwolnionymi z podatku od towarów i usług.

Zgodnie zaś z art. 91 ust. 7 ustawy o VAT przepisy dotyczące korekty podatku naliczonego stosuje się odpowiednio m.in. w przypadku, gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia, albo nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi.

Jeśli wartość początkowa środka trwałego przekracza 15 000 zł, wówczas stosownie do postanowień art. 91 ust. 2 zdanie pierwsze i drugie ustawy o VAT, korekty dokonuje się w ciągu 5 kolejnych lat, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów – w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Roczna korekta dotyczy więc jednej piątej, a w odniesieniu do nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów – jednej dziesiątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu.

W przypadku środków trwałych o wartości początkowej poniżej 15 000 zł korekty podatku naliczonego nie dokonuje się, jeżeli od końca okresu rozliczeniowego, w którym wydano towary lub usługi do użytkowania, upłynęło 12 miesięcy. Jeśli sprzedaż nastąpiła przed upływem tego okresu, korekcie podlega cały podatek naliczony odliczony przy zakupie.

Deklaracja VAT

Z art. 99 ust. 7a ustawy o VAT wynika, że w razie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej na podstawie przepisów dotyczących zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej podatnicy nie mają obowiązku składania deklaracji za okresy rozliczeniowe, których to zawieszenie dotyczy. Zwolnienie z obowiązku składania deklaracji nie dotyczy:

  • podatników dokonujących wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów;
  • podatników dokonujących importu usług lub nabywających towary - w zakresie których są podatnikiem;
  • okresów rozliczeniowych, w których zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej nie dotyczyło pełnego okresu rozliczeniowego;
  • okresów rozliczeniowych, za które podatnik jest obowiązany do rozliczenia podatku z tytułu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu oraz za które jest obowiązany dokonać korekty podatku naliczonego.

Powyższe oznacza, że mimo zawieszenia działalności gospodarczej należy dokonać rozliczenia podatku należnego przez złożenie deklaracji VAT za okres, w którym dokonano m.in. sprzedaży. W zależności od tego, jaki okres rozliczeniowy obowiązuje danego podatnika, będzie to deklaracja składana za miesiąc lub za kwartał.

Jeśli masz zawieszoną działalność gospodarczą i nie prowadzisz zapisów w ewidencji VAT, nie musisz wysyłać JPK_VAT za okresy zawieszenia.

Podatek dochodowy

W razie sprzedaży środka trwałego, który nie został całkowicie zamortyzowany, podatnik ma prawo do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów jego niezamortyzowanej wartości. Ponadto – jeśli podatnik był zobowiązany do dokonania korekty podatku naliczonego – zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 7f ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT) kosztem uzyskania przychodów będzie też kwota wynikająca z tej korekty.

Na podstawie art. 44 ust. 10 ustawy o PIT podatnik, który na podstawie przepisów dotyczących zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej zawiesił wykonywanie działalności, jest zwolniony w zakresie tej działalności z obowiązku wpłacania zaliczek na podatek dochodowy.

Na uwadze należy mieć to, że w myśl art. 44 ust. 11 oraz 12 ustawy o PIT wspólnicy spółki jawnej, partnerskiej, komandytowej mają prawo skorzystania z tego zwolnienia, jeżeli spółka zawiesiła wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie przepisów dotyczących zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej. Podatnik będący wspólnikiem takiej spółki informuje o okresie zawieszenia w zeznaniu składanym za rok podatkowy, w którym działalność ta była zawieszona.

Po zakończeniu okresu zawieszenia działalności, zgodnie z art. 44 ust. 13 ustawy o PIT, należy opłacać zaliczki na zasadach ogólnych.

Pamiętaj, w trakcie zawieszenia działalności masz obowiązek składania rocznych zeznań podatkowych i zapłaty podatku dochodowego (jeżeli wystąpił), który będzie wynikał z np. faktu dokonania sprzedaży w okresie zawieszenia.

Składki ZUS

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym, ustalania prawidłowej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz opłacania składek na te ubezpieczenia regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 12 ust. 1 ww. ustawy, osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu. Dyspozycja art. 13 pkt 4 ustawy wskazuje, iż osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności z wyjątkiem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie art. 36aa ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz przepisów ustawy - Prawo przedsiębiorców. Natomiast, zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu na swój wniosek.

W okresie zawieszenia wykonywania działalności nie ma zatem obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne. Instytucję zawieszenia działalności gospodarczej reguluje art. 23-25 ustawa - Prawo przedsiębiorców. Zgodnie z art. 25 ust. 2 pkt 3 cyt. ustawy w okresie zawieszenia działalności można zbywać własne środki trwałe i wyposażenie. Zatem, dochód uzyskany ze sprzedaży środków trwałych i wyposażenia, w czasie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej nie będzie stanowił podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Powyższe potwierdza ZUS, np. w interpretacji indywidualnej z 27 września 2022 r., sygn. WPI/200000/43/1010/2022.

 

Redakcja podatki.biz

 

(Image by rawpixel.com on Freepik.com)

 

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...