Sprzedaż rzeczy używanych. Z PIT czy bez?

Sprzedaż rzeczy używanych po spełnieniu pewnego warunku może być zwolniona z podatku dochodowego. Ważny jest bowiem czas, jak długo była ona używana. Sprawdźmy również, kiedy taka sprzedaż będzie uznana za działalność gospodarczą.

Opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób fizycznych sprzedaży rzeczy używanych prywatnie przez osobę fizyczną było przedmiotem interpretacji dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 20 maja 2014 r., nr ITPB1/415-189/14/DP. Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynikało, że wnioskodawczyni w latach 1988 - 2013 mieszkała w Niemczech. Po powrocie do kraju zamierza sprzedać rzeczy, które odziedziczyła w ubiegłych latach oraz własnych rzeczy, zabawki i ubrania. Rzeczy te są używane, ale znajdują się w dobrym stanie i są znanych marek. Wnioskodawczyni kupiła w tym celu niewielkie, indywidualne, kryte stoisko na jednym z targowisk, w którym niesystematycznie, 3-4 razy w miesiącu sprzedaje rzeczy.

Podatek od rzeczy używanych?

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy potwierdził stanowisko podatniczki i uznał, że w sytuacji, gdy dokonuje ona sprzedaży wyłącznie tych rzeczy, które odziedziczyła w ubiegłych latach oraz własnych rzeczy, zabawek i odzieży, i o ile te nie zostały zakupione w celu dalszej odsprzedaży i sprzedaż ta nie jest dokonywana w celu zarobkowym, to sprzedaży rzeczy używanych nie można traktować jako pozarolniczej działalności gospodarczą. Czynności podatniczki nie noszą bowiem znamion pozarolniczej działalności gospodarczej, wskazanych w art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wobec tego czynności te należy zakwalifikować jako sprzedaż innych rzeczy ruchomych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d) ustawy o PIT (patrz niżej). W związku z tym, w sytuacji, gdy sprzedaż rzeczy używanych zostanie dokonana po upływie pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie tychże rzeczy, nie będzie stanowiła źródła przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. uzyskane z tego tytułu środki finansowe nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Natomiast w przypadku gdy taka sprzedaż nastąpi w przeciągu 6 miesięcy od końca miesiąca, w którym rzecz została nabyta, to sprzedaż ta będzie stanowiła źródło przychodu, niemniej podatek dochodowy nie wystąpi, jeśli kwota za którą rzecz zostanie sprzedana będzie niższa od kwoty, za którą rzecz została nabyta.

Organ podatkowy potwierdził, że nie ma znaczenia, że do sprzedaży rzeczy kupione zostało przez stoisko kryte na targowisku. Zakup stoiska nie stanowi bowiem przesłanki prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

Poznajmy teraz dokładną argumentację dyrektora Izby Skarbowej.

Źródła przychodu w PIT

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie, bądź, od których zaniechano poboru podatku. Wyszczególnienia źródeł przychodów osiągniętych przez osoby fizyczne ustawodawca dokonał w art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy, źródłem przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza.

Definicja i istota działalności gospodarczej

Organ podatkowy wyjaśnił, że w myśl art. 5a pkt 6 ustawy o PIT, aby przychód mógł być uznany za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej, działalność ta musi spełniać następujące przesłanki:

• musi być działalnością zarobkową;
• musi być działalnością wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową, działalnością polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż lub działalnością polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych;
• musi być działalnością prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły;
• działalność ta nie może polegać na wykonywaniu czynności, o których mowa jest w art. 5b ust. 1 ww. ustawy;
• przychody z niej uzyskane nie mogą być zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2, 4-9 tej ustawy.

Dodał również, że działalność jest wtedy zarobkowa, gdy jej efektem może być potencjalne generowanie zysku, a jej przeznaczeniem jest zapewnienie określonego dochodu. Działalność musi być tak prowadzona i ukierunkowana, aby była w stanie zyski faktycznie osiągnąć. Jednakże brak zysku z podjętych działań noszących znamiona działalności gospodarczej nie oznacza, że działalność taka nie była lub nie jest faktycznie prowadzona. Prowadzenie bowiem działalności gospodarczej zawsze wiąże się z ryzykiem nieosiągnięcia dochodów. Zarobkowego charakteru nie mają działania, których wyłącznym celem jest zaspokojenie własnych potrzeb osoby podejmującej określone czynności. Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymagają również, aby czynności wykonywane były w sposób zorganizowany i ciągły, przy czym możliwe jest osiąganie dochodów z tego rodzaju działalności bez spełnienia niektórych formalnych elementów organizacji (np. rejestracji urzędowej), gdyż prowadzenie działalności gospodarczej jest kategorią obiektywną, niezależnie od tego, jak działalność tę ocenia sam prowadzący ją podmiot i jak ją nazywa oraz czy dopełnia ciążących na nim obowiązków z działalnością tą związanych. Co do kryterium ciągłości w wykonywaniu działalności gospodarczej, to jego wprowadzenie przez ustawodawcę miało na celu wyeliminowanie z pojęcia działalności gospodarczej przedsięwzięć o charakterze incydentalnym i sporadycznym. Ciągłość w wykonywaniu działalności gospodarczej oznacza względnie stały zamiar jej wykonywania. Nie wyklucza on jednak możliwości prowadzenia działalności gospodarczej tylko sezonowo lub do czasu osiągnięcia postawionego przez dany podmiot celu i to bez względu na okres, w którym cel ten miałby być realizowany. Do zachowania ciągłości wystarczające jest, aby z całokształtu okoliczności sprawy wynikał zamiar powtarzania określonego zespołu konkretnych działań w celu osiągnięcia efektu w postaci zarobku. Przez powtarzalność rozumie się natomiast cały szereg wielokrotnie powtarzanych czynności podejmowanych w konkretnym celu. Taki zespół wielokrotnie powtarzanych czynności, (nie zaś czynności sporadyczne, oderwane od siebie, nie powiązane ze sobą) w dziedzinie wytwórczej, usługowej lub handlowej, podejmowanych w celach zarobkowych i na własny rachunek, można uznać za prowadzenie działalności gospodarczej.

Odpłatne zbycie. Sprzedaż rzeczy używanych. Zwolnienie z PIT

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest m.in. odpłatne zbycie innych rzeczy (rzeczy ruchomych), jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie. Przy czym, w myśl art. 19 ust. 1 ww. ustawy, przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy – jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej. Natomiast, w myśl art. 24 ust. 6 ww. ustawy, dochodem z odpłatnego zbycia rzeczy określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d), jeżeli przychód z odpłatnego zbycia nie stanowi przychodu z działalności gospodarczej, jest różnica pomiędzy przychodem uzyskanym ze sprzedaży a kosztem ich nabycia, zmniejszona o wartość nakładów poczynionych w czasie posiadania rzeczy. Uzyskany dochód należy wykazać w zeznaniu, wg ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym w pozycji „inne źródła”, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym i w tym terminie wpłacić różnicę między podatkiem należnym wynikającym z zeznania a sumą należnych za dany rok zaliczek, w tym również zaliczek pobranych przez płatników, zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 45 ust. 1 i ust. 4 pkt 1 ustawy.

Kiedy działalność a kiedy sprzedaż prywatna?

Dyrektor Izby Skarbowej wskazał, że w świetle powyższego, obowiązek podatkowy powstanie w przypadku wystąpienia okoliczności wskazanych w powołanych wyżej przepisach. W sytuacji, gdy sprzedaż rzeczy dokonywana jest przez podatnika w sposób zorganizowany i ciągły, we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, w celu zarobkowym, tzn. z nastawieniem na zysk, wówczas będzie ona posiadać znamiona pozarolniczej działalności gospodarczej, wskazane w art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych; w związku z tym przychody uzyskane z tego tytułu zalicza się do przychodów z działalności gospodarczej. Natomiast, gdy sprzedaż nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i jest dokonywana przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie, wówczas stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d) ww. ustawy; są to przychody z odpłatnego zbycia rzeczy.
 
Z kolei przychód uzyskany ze sprzedaży rzeczy używanych nie generuje przychodu (dochodu) podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jeśli sprzedaż rzeczy ruchomych nastąpi po upływie 6 miesięcy licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło ich nabycie nie stanowi źródła przychodu.
 
Na koniec dyrektor Izby Skarbowej dodał jeszcze, że gdyby nasza wnioskodawczyni sprzedawała inne rzeczy niż wymienione we wniosku (odziedziczone używane i własne), w celu zarobkowym, w sposób zorganizowany i ciągły, to czynności te mogą być zakwalifikowane jako pozarolnicza działalność gospodarcza.

Krzysztof Koślicki