Sposób wystawienia faktury do paragonu

Zasada generalna jest taka, że podatnik dokonując sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej obrót z tego tytułu rejestruje w kasie fiskalnej. Operację tę dokumentuje paragonem, który otrzymuje nabywca. Brak jest jednak zakazu zażądania wystawienia faktury w późniejszym terminie. Obowiązek podatnika w tym względzie wynika z art. 106b ust. 3 w związku z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 106i ust. 6 ww. ustawy sprzedawca ma obowiązek uczynić zadość żądaniu nabywcy w następujących przypadkach:

  • jeżeli zgłoszenie miało miejsce do końca miesiąca, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty – fakturę wystawia się nie później niż 15 dnia kolejnego miesiąca,
  • nie później niż do 15 dnia od dnia zgłoszenia żądania, jeżeli zostało ono dokonane po upływie miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę, bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

W myśl art. 106h ust.1 ustawy o VAT, w przypadku gdy faktura dotyczy sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy fiskalnej, do egzemplarza faktury pozostającego u sprzedawcy dołącza się paragon dokumentujący tę sprzedaż. Na podstawie art. 106b ust. 3 in fine ww. ustawy sprzedawca ma taki obowiązek jeżeli żądanie wystawienia faktury zgłoszone zostało w terminie 3 miesięcy, od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty. Po upływie tego terminu sprzedawca może dobrowolnie wystawić fakturę, nie jest jednak do tego zobowiązany żadnym przepisem.

Przykład
Przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą otrzymał paragon potwierdzający dokonanie zakupu materiałów biurowych (długopisy, notatniki itp.). Następnego dnia wrócił do sklepu sprzedawcy z prośbą o wystawienie w miejsce paragonu faktury. Sprzedawca w takiej sytuacji nie mógł postąpić inaczej jak fakturę wystawić. Był bowiem do tego zobowiązany.

Przepis art. 106h ust. 1 ustawy o VAT nakazuje aby w przypadku gdy faktura dotyczy sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, do egzemplarza faktury pozostającego u sprzedawcy dołączony został paragon dokumentujący sprzedaż. W momencie wystawienia faktury do paragonu nabywca powinien zwrócić sprzedawcy otrzymany paragon fiskalny. Jest to zrozumiałe, bo nie mogą w obrocie funkcjonować dwa dokumenty potwierdzające tę samą transakcję.

Zniszczony lub zagubiony paragon

Czasami taka wymiana jest jednak niemożliwa do wykonania ponieważ nabywca nie dysponuje paragonem. Został on zagubiony lub uległ zniszczeniu. Jest to prawdopodobne ze względu na małe rozmiary paragonów co naraża je na takie zdarzenia. Literalnie podchodząc do powyższego przepisu otrzymanie faktury przy braku paragonu byłoby niemożliwe. Jednak biorąc pod uwagę cel posiadania faktury, którym jest umożliwienie czynnemu podatnikowi VAT skorzystanie z prawa do odliczenia podatku, odbieranie go technicznym uchybieniem byłoby niedopuszczalne. Zwrócił na to uwagę Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 25 stycznia 2013 r., sygn.  IPPP2/443-1165/12-2/KOM. Uznał, że w przypadku zgłoszenia się nabywcy po fakturę i nieprzedstawienia paragonu fiskalnego, ponieważ uległ on zagubieniu lub zniszczeniu, sprzedawca ma obowiązek wystawienia nabywcy faktury VAT. Podobnego zdania był Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 6 kwietnia 2016 r., sygn. IBPP3/4512-982/15/JP. Dyrektor był zdania, że z posiadania paragonu jako dowodu zakupu wypływać mogą uprawnienia z tytułu rękojmi czy gwarancji. Dla sprzedawcy stanowi jednoznaczne potwierdzenie tożsamości towaru istotne np. przy jego zwrocie. Paragon nie jest natomiast jedynym dokumentem potwierdzającym stan faktyczny, tj. zawarcie transakcji. W związku z tym udowodnienie jej dokonania przy wykorzystaniu innych niż paragon fiskalny dokumentów nie może być niedopuszczalne.

W jaki sposób nabywca może udowodnić, że transakcja której udokumentowania fakturą żąda miała miejsce w rzeczywistości? Pewne jest, że fakt taki musi być udowodniony skutecznie. Gdy klient nie posiada faktury ale dysponuje potwierdzeniem przelewu czy wydrukiem z terminala przy dokonaniu płatności kartą może na tej podstawie domagać się wydania mu faktury. W takim przypadku sprzedawca do pozostawionej sobie kopii faktury powinien załączyć dokumenty, na podstawie których miało miejsce udowodnienie zawarcia transakcji. Zwrócić trzeba uwagę, że sprzedawca w przypadku gdy będzie miał wątpliwości czy żądający wystawienia faktury w miejsce paragonu rzeczywiście towar nabył może zażądać potwierdzenia transakcji np. poprzez okazanie dowodu zapłaty. Gdy nabywca dowodu takiego mieć nie będzie sprzedawca może odmówić wystawienia faktury.

Faktura do paragonu z NIP

Z dniem 1 stycznia 2020 r. w zasadach wystawiania faktur do paragonów zaszły istotne zmiany. Zgodnie z art. 106b ust. 5 ustawy o VAT faktura może być wystawiona do paragonu wyłącznie z numerem NIP nabywcy. Jest to reakcja ustawodawcy na występujące nieprawidłowości, które polegały na wystawianiu faktur do paragonów przez zaufane firmy, w zamian za korzyść majątkową. Były to paragony nieodebrane przez nabywców będących osobami fizycznymi. Na ich podstawie wystawiano faktury dla podmiotów, które faktycznie nie dokonały zakupu, co prowadziło do nieuprawnionego odliczenia VAT i zawyżenia kosztów podatkowych.

Sprzedawca nie ma więc prawa wystawić faktury do paragonu bez NIP nabywcy, nawet w przypadku gdy żądanie zgłoszone zostanie w terminie zobowiązującym sprzedawcę do takiego zachowania.
Taka regulacja pociągnęła za sobą negatywny skutek dla osób, które jeszcze nie założyły działalności gospodarczej, nie mają jeszcze nadanego NIP a dokonane zakupy na potrzeby działalności gospodarczej dokumentują paragonami. Konieczność zamieszczenia NIP na paragonie wyklucza w takiej sytuacji możliwość zgłoszenia się przez nabywcę z paragonem po fakturę po rozpoczęciu działalności gospodarczej.

Przykład
Podatnik na podstawie paragonu dokonał zakupu środków czystości. Podatnik przeznaczył nabyte towary do sprzątania swojego biura wystąpił więc po zakupie z żądaniem wystawienia faktury. Sprzedawca uznał zakup za mający charakter prywatny, na paragonie brak było bowiem NIP. W związku z tym wystawiona do takiego paragonu faktura również nie może mieć NIP nabywcy a zakup w dalszym ciągu będzie więc miał charakter prywatny.

Błąd w numerze NIP

Możliwe jest popełnienie pomyłki w numerze NIP na paragonie. W takim przypadku dla wystawienia faktury można przyjąć trzy rozwiązania:

  • wystawienie faktury z tym samym NIP co na paragonie a następnie wystawienie dokumentu korygującego,
  • wystawienie faktury z prawidłowym NIP, czyli innym niż na paragonie,
  • brak możliwości wystawienia faktury.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 20 grudnia 2019 r., sygn.  0111-KDIB3-2.4012.590.2019.3.SR, uznał, że:

"W przypadku gdy na paragonie zostanie wskazany błędny NIP nabywcy, nie będzie możliwości zidentyfikowania nabywcy, bowiem paragony fiskalne nie zawierają żadnych innych danych pozwalających zidentyfikować nabywcę. W związku z powyższym, zdaniem Organu, w przypadku gdy na paragonie zostanie wskazany błędny NIP nabywcy to Wnioskodawca nie będzie uprawniony do wystawienia faktury zawierającej NIP do takiego paragonu.”

Stanowisko to nie może być uznane za słuszne. Nie każdy błąd może odbierać możliwość wystawienia faktury do paragonu z nieprawidłowym NIP. Oczywista pomyłka polegająca np. na przestawieniu kolejności cyfr czy nieprawidłowej jednej czy dwóch z nich nie może takiego uprawnienia pozbawić.

Nabywca otrzymujący paragon z błędnym NIP nie może go poprawić. Gdyby dostał fakturę mógłby NIP sprostować notą korygującą. Gdy otrzyma wydrukowany paragon ze złym NIP jest za późno na poprawki. Z uwagi na prawną doniosłość poprawnego numeru NIP na paragonie sprzedawca powinien zachować szczególną staranność wpisując go w kasie rejestrującej.

Adam Okonkwo

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...