Sposób postępowania przy stosowaniu kosztów 50% - nieregularne przychody z praw autorskich

Jeśli praca jest przedmiotem prawa autorskiego, pracownik jest twórcą w rozumieniu ustawy, uzyskiwanie przychodu przez pracownika wynika z korzystania przez twórcę z tych praw lub rozporządzania prawami, umowa o pracę przewiduje zróżnicowanie wynagrodzenia należnego pracownikowi na kwotę związaną z korzystaniem z praw autorskich i kwotę związaną z wykonywaniem typowych obowiązków pracowniczych, prowadzona jest odpowiednia dokumentacja, a przychody uzyskane przez pracownika zostały wymienione w art. 22 ust. 9b ustawy o PIT, można zastosować normę 50% KUP.

Zdarzenie przyszłe

Wnioskodawca zajmuje się budową przemysłowych i produkcyjnych hal stalowych /dalej: „Hale”/.

Jednym z elementów prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności jest świadczenie usług projektowych w zakresie wykonywania projektów indywidualnych konstrukcji Hal budowanych przez Wnioskodawcę.

Wnioskodawca zatrudnia na podstawie umowy o pracę inżynierów budownictwa /dalej „Inżynierowie Budownictwa” lub „Pracownicy”/, którzy w ramach stosunku pracy zajmują się wykonywaniem, opracowywaniem oraz tworzeniem projektów budowanych przez Wnioskodawcę Hal /dalej: „Projekty”/.

Prace nad Projektem Inżynierów Budownictwa w ramach stosunku pracy polegają na:

• wykonaniu projektu Hali,

• opracowaniu technologii budowy Hali,

• obliczaniu/doborze odpowiednich materiałów niezbędnych do zapewnienia stabilności i trwałości Hali.

Wszystkie Projekty Pracowników stanowią wyraz ich indywidualnej wiedzy, wykształcenia (Inżynier Budownictwa) oraz posiadanego doświadczenia, gdyż to oni określają parametry i rozwiązania techniczne i technologiczne Hali. Projekty Pracowników stanowią zatem nieszablonowy wyraz ich pracy twórczej. Projekty te cechują się wysoką specjalizacją oraz zindywidualizowaniem, wykonywane są każdorazowo od początku dla indywidualnie oznaczonych Hal, których budowę Pracodawca uzyskał poprzez pozyskanie stosownego kontraktu. Projekty stworzone przez Inżynierów Budownictwa są dziełami mającymi indywidualny i niepowtarzalny charakter, spełniającymi przesłanki utworu w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1231, dalej „ustawa o prawie autorskim”). Każdy z Projektów (utworów) powstaje na polecenie Pracodawcy w ściśle określonych terminach czasowych stwierdzonych datą jego wykonania.

W ramach swoich obowiązków Pracownicy - Inżynierowie Budownictwa oprócz pracy nad Projektami wykonują też zadania na rzecz Pracodawcy, które nie są związane z tworzeniem nowych opracowań konstrukcyjnych, a więc nie są objęte prawem autorskim.

W związku z treścią art. 22 ust. 9 pkt 3 oraz ust. 9b pkt 1 ustawy o PIT, Pracodawca zamierza wprowadzić nowy system wynagradzania Pracowników wykonujących pracę twórczą.

Z tytułu wykonywania pracy, Pracownik będzie otrzymywał wynagrodzenie zasadnicze w podziale na:

• część odpowiadającą honorarium z tytułu przeniesienia na Pracodawcę praw do Projektów będących utworami w rozumieniu przepisów Prawa autorskiego, stworzonych przez Pracowników w wyniku wykonywania przez nich obowiązków na podstawie umowy o pracę;

• część związaną z wykonywaniem obowiązków pracowniczych, które nie prowadzą do powstania efektów stanowiących utwory w rozumieniu przepisów Prawa autorskiego.

Podział wynagrodzenia na część związaną z rozporządzaniem przez twórców prawami autorskimi do utworów /dalej: „honorarium autorskie”/ oraz tą związaną z wykonywaniem pozostałych obowiązków, określony będzie kwotowo.

Kwota honorarium autorskiego będzie stanowiła wynegocjowaną z każdym Pracownikiem (ok. 50% - 85%) część wynagrodzenia zasadniczego proporcjonalnie przypadającą na działalność Pracownika mającą charakter twórczy i odpowiadającą stworzonym przez niego i przeniesionym na Pracodawcę utworom, z uwzględnieniem doświadczenia Pracownika i skomplikowania tworzonych przez niego Projektów.

W umowie o pracę honorarium autorskie zostanie określone kwotowo (tj. ok. 50% - 85% wynagrodzenia zasadniczego). Jednakże, aby Pracodawca mógł do tego wynagrodzenia zastosować podwyższone koszty uzyskania przychodów, to z prowadzonej przez Pracownika i weryfikowanej przez Pracodawcę ewidencji czasu pracy musi wynikać, że wykonywana przez Pracownika praca rzeczywiście ma charakter twórczy. Ponadto, taka ewidencja ma za zadanie weryfikować zdolność twórczą danego stanowiska.

Istotne jest, że honorarium autorskie, do którego mają zastosowanie 50% koszty uzyskania przychodów, jest wynagrodzeniem za przeniesienie praw autorskich.

W ramach honorarium autorskiego, Pracownik będzie przenosił na rzecz Pracodawcy, bez jakichkolwiek ograniczeń terytorialnych i czasowych całość autorskich praw majątkowych do utworów w zakresie inżynierii budowlanej powstałych w związku z wykonywaniem przez Pracownika obowiązków ze stosunku pracy, na wszelkich znanych w dniu przeniesienia ww. praw polach eksploatacji.

Honorarium autorskie nie będzie wynagrodzeniem za czas pracy poświęcony na stworzenie danego utworu, bowiem wykonywanie pracy twórczej nie oznacza automatycznie powstania utworu i przejścia praw z tego tytułu na Pracodawcę. Zastosowanie podwyższonych kosztów uzyskania przychodów nastąpi wyłącznie w miesiącu wypłaty honorarium autorskiego za przeniesienie praw do utworu, w rozumieniu prawa autorskiego.

Może nastąpić sytuacja, w której jeden utwór jest tworzony przez kilka miesięcy. Jeżeli w danym miesiącu będą wykonywane prace twórcze nad tym utworem, ale nie nastąpi przeniesienie praw autorskich do tego utworu na Pracodawcę, wówczas do honorarium autorskiego nie będzie można zastosować 50% kosztów uzyskania przychodów. W praktyce taka sytuacja oznacza, że w każdym miesiącu wysokość wynagrodzenia zasadniczego brutto będzie taka sama (określona konkretna kwota brutto w umowie o pracę), ale kwota netto może być inna, bowiem do określonej kwotowo (ok. 50% - 85%) części tego wynagrodzenia brutto raz będzie można stosować podwyższone koszty podatkowe, bo nastąpi w danym miesiącu przeniesienie praw autorskich do stworzonych przez Pracownika utworów, a w kolejnym zaś miesiącu podwyższone koszty mogą nie mieć miejsca, bo Pracownik nie przeniesie praw autorskich na Pracodawcę.

Jeżeli chodzi o ewidencję czasu pracy, to wynikać z niej będzie m.in.:

• kto jest autorem bądź współautorem Utworu (lub jego części),

• jaki to Utwór (lub jego część) oraz

• czy wykonywana przez daną osobę praca rzeczywiście ma charakter twórczy.

Co więcej, ilość godzin poświęconych na prace twórcze będzie każdorazowo weryfikowana i akceptowana przez Pracodawcę.

Jak przedstawiono powyżej, kwota wynagrodzenia zasadniczego brutto będzie stałą, określoną w umowie o pracę kwotą. Jednakże, kwota netto może różnić się w każdym kolejnym miesiącu pracy w zależności od twórczych rezultatów tej pracy i przeniesienia praw autorskich do stworzonego utworu. Natomiast, bez wątpienia Wnioskodawca może, na podstawie i zgodnie z zasadami określonymi w umowach o pracę i innych dokumentach, określić w sposób precyzyjny, jaka kwota (procent) wynagrodzenia brutto będzie należna Pracownikowi w zamian za pracę twórczą i przeniesienie praw autorskich do utworów, o której mowa powyżej.

Jeżeli w danym miesiącu zostaną przeniesione prawa autorskie do utworu, a nie tylko zostanie wykonywana praca twórcza - gdyż samo wykonywanie pracy twórczej jest niewystarczającą przesłanką do zastosowania podwyższonych kosztów podatkowych - to do określonej w umowie kwoty honorarium autorskiego stanowiącej ok. 50% - 85% wynagrodzenia zasadniczego brutto będzie można zastosować 50% koszty uzyskania przychodów. Jeżeli zaś prawa autorskie w danym miesiącu nie zostaną przeniesione to zarówno do części kwoty wynagrodzenia zasadniczego z tytułu wykonywania obowiązków pracowniczych nie związanych z prawami autorskimi, jak i do kwoty honorarium autorskiego (ok. 50% - 85% wynagrodzenia zasadniczego), zastosowanie znajdą podstawowe koszty uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 2 ustawy o PIT.

Przeniesienie praw następować będzie każdorazowo z chwilą udostępnienia Pracodawcy przedmiotu tych praw. W celu przeniesienia praw autorskich podpisywany będzie z Pracownikiem protokół zdawczo-odbiorczy. Ponadto, efekty prac, rozumiane jako utwory pracownicze, będą również ewidencjonowane i archiwizowane, dzięki czemu każdorazowo będzie możliwe ustalenie konkretnych Pracowników odpowiedzialnych za ich powstanie, a także daty ich powstania.

Na podstawie wprowadzonych regulacji oraz prowadzonej na bieżąco ewidencji, Wnioskodawca będzie stosować 50% koszty uzyskania przychodów (z uwzględnieniem normy prawnej zawartej w art. 22 ust. 9a ustawy o PIT) wyłącznie do tej części honorarium autorskiego, która przypada za przejęcie majątkowych praw autorskich do utworów będących efektem działalności twórczej wymienionej w art. 22 ust. 9b ustawy o PIT.

Wysokość kwoty honorarium autorskiego (ok. 50% - 85% wynagrodzenia zasadniczego), będzie wynikać z ustaleń między Pracodawcą a Pracownikiem poczynionych na etapie negocjacji zawarcia umowy o pracę lub aneksu do umowy o pracę. Właśnie na tym etapie strony dokonują, bazując na wiedzy i doświadczeniu Pracownika oraz Pracodawcy, oszacowania wartości utworów jakie będą tworzone przez Pracownika. Następnie kwota ta będzie wskazana przez strony w umowie o pracę lub w aneksie do umowy o pracę. Sposób ustalenia tej wartości będzie uzależniony od szeregu czynników, takich jak: doświadczenie Pracownika, poziom jego umiejętności, dotychczasowe portfolio Pracownika czy jego potencjał jako twórcy, stopień twórczego charakteru Projektów, które Pracownik jest w stanie wykonać, dział w strukturze organizacyjnej Pracodawcy w jakiej Pracownik będzie pracował lub już pracuje.

Pytanie Wnioskodawcy

zakresie dotyczącym honorarium autorskiego za przeniesienie przez Pracowników na Pracodawcę praw autorskich majątkowych do stworzonych utworów, może jako płatnik stosować wobec Pracowników (inżynierowie budownictwa) 50% koszty uzyskania przychodów?

Stanowisko i uzasadnienie Wnioskodawcy

Zdaniem Wnioskodawcy, w opisanym zdarzeniu przyszłym, w zakresie dotyczącym honorarium autorskiego za przeniesienie przez Pracowników na Pracodawcę praw autorskich majątkowych do stworzonych utworów, Wnioskodawca może jako płatnik stosować wobec Pracowników (Inżynierowie Budownictwa) 50% koszty uzyskania przychodów.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o PIT, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody...