Spółka komunalna jako podatnik VAT

Teza: Spółka komunalna, która jako niezależny od gminy, działający na zasadzie ryzyka ekonomicznego podmiot gospodarczy, zostaje przez gminę wyznaczona jako inkasent do poboru opłaty targowej, świadczy z tego tytułu na podstawie art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 54, poz. 535 ze zm.) usługę opodatkowaną podatkiem od towarów i usług.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Janusz Zubrzycki (sprawozdawca), Sędzia NSA Barbara Wasilewska, Sędzia WSA del. Bartosz Wojciechowski, Protokolant Marek Kleszczyński, po rozpoznaniu w dniu 28 kwietnia 2015 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej S. O. R. H. S.A. z siedzibą w S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 14 listopada 2013 r. sygn. akt I SA/Ke 564/13 w sprawie ze skarg S. O. R. H. S.A. z siedzibą w S. na decyzje Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia 26 lipca 2013 r. nr [...], [...], [...],[...], [...], [...],[...], [...], [...], w przedmiocie odmowy stwierdzenia nadpłaty w podatku od towarów i usług za luty, kwiecień, maj, czerwiec, lipiec, sierpień, wrzesień, październik, listopad 2007 r. 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od S. O. R. H. S.A. z siedzibą w S. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w K. kwotę 180 zł (słownie: sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

1. Wyrok Sądu pierwszej instancji i przedstawiony przez ten Sąd tok postępowania przed organami podatkowymi.

1.1. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach wyrokiem z dnia 14 listopada 2013 r. w sprawie sygn. akt I SA/Ke 564/13 ze skargi S. [...] S.A. z siedzibą w S. (dalej: "Spółka") na decyzje Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia 26 lipca 2013 r. w przedmiocie odmowy stwierdzenia nadpłaty w podatku od towarów i usług za luty, kwiecień, maj, czerwiec, lipiec, sierpień, wrzesień, październik i listopad 2007 r. - oddalił skargi.

1.2. Przedstawiając stan faktyczny sprawy Sąd pierwszej instancji podał, że Dyrektor Izby Skarbowej w K. decyzjami z dnia 26 lipca 2013 r. utrzymał w mocy decyzje Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. z dnia 12 marca 2013 r. wydane w przedmiocie odmowy Spółce stwierdzenia nadpłaty w podatku od towarów i usług odpowiednio za luty 2007 r. i miesiące od kwietnia do listopada 2007 r.

1.3. W uzasadnieniach decyzji wskazano, że w dniu 28 grudnia 2012 r. Spółka złożyła wnioski o stwierdzenie nadpłaty w podatku od towarów i usług za luty 2007 r. i miesiące od kwietnia do listopada 2007 r. W ocenie Spółki, w wyniku kontroli, organ podatkowy nieprawidłowo zaklasyfikował pobór opłaty targowej do usług podlegających opodatkowaniu VAT, podczas gdy czynności te nie podlegają pod ustawę o podatku od towarów i usług. W ocenie Spółki wykonywanie czynności inkasenta opłaty targowej stanowi czynność jednostronnie zleconą o charakterze władczym, typową dla czynności publicznoprawnych. Dla uznania danej czynności za usługę na gruncie VAT, a w konsekwencji dla opodatkowania jej tym podatkiem, niezbędne jest istnienie węzła obligacyjnego wiążącego osobę wykonującą daną czynność z osobą będącą beneficjentem czynności. Zdaniem podatnika, pomimo, że Spółka jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT, to w zakresie czynności poboru opłaty targowej (inkasa) nie prowadzi niezależnej od gminy działalności gospodarczej, ale wykonując zadania własne gminy, nie działa w charakterze podatnika. Czynność ta nie stanowi również usługi w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 54, poz. 535 ze zm., dalej: "u.p.t.u."). Zdaniem Spółki, usługi przez nią świadczone są de facto usługami świadczonymi przez Gminę na własną rzecz, a zatem nie mogą podlegać opodatkowaniu VAT. Stanowią zadania z zakresu gospodarki komunalnej, które nie mieszczą się w pojęciu działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 u.p.t.u.

1.4. Dyrektor Izby Skarbowej powołał art. 13 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE.L. Nr 347 dalej: "Dyrektywa 112") i wskazał na brak definicji podmiotów prawa publicznego. Wyjaśnił, że swego rodzaju definicja tego pojęcia została sformułowana w wyrokach TSUE, w wyniku wskazania przez Trybunał, jakiego rodzaju podmioty do tej kategorii się nie zaliczają, tj. podmioty prawa prywatnego, podmioty nienależące do struktur administracji państwowej oraz prowadzące niezależną działalność gospodarczą w ramach wykonywania wolnych zawodów. Trybunał Sprawiedliwości UE dokonując wykładni tego przepisu wielokrotnie wskazywał, że dla jego zastosowania, konieczne jest spełnienie łącznie dwóch warunków - działalność musi być wykonywana przez podmiot prawa publicznego i musi być ona wykonywana jako organ władzy publicznej. Samo wykonywanie czynności, która mieści się w sferze prerogatyw organów państwowych nie jest wystarczające dla uznania podmiotu ją wykonującego za organ władzy publicznej (podmiot prawa publicznego). W konsekwencji, jeżeli tego rodzaju czynności są przekazywane do wykonania podmiotom trzecim, zostają one wyłączone z zakresu tzw. usług sektora publicznego. Zawężająca wykładnia pojęcia "organy władzy publicznej" skutkuje wyłączeniem z art. 13 ust. 1 Dyrektywy 112 wszelkich sytuacji polegających na outsourcingu do podmiotów trzecich czynności należących do zadań organów władzy publicznej.

Organ wyjaśnił, że implementację art. 13 Dyrektywy 112 stanowi art. 15 ust. 6 u.p.t.u. i wskazał, że ustawa o podatku od towarów i usług ani wydane do niej akty wykonawcze oraz akty prawne należące do innych dziedzin prawa nie zawierają definicji pojęcia "organu władzy publicznej" jak i "urzędów obsługujących te organy", odwołując się jedynie do odrębnych przepisów nakładających na te organy obowiązek realizacji zadań o charakterze publicznym. Wskazał, że kryterium decydującym o uznaniu organu władzy publicznej za podatnika jest zachowywanie się nie jak organ władzy, lecz jak podmiot gospodarczy w stosunku do określonej kategorii podejmowanych przez niego czynności, czyli jako przedsiębiorca. Brak przypisania organom władzy publicznej statusu podatnika w tych przypadkach spowodowałby zakłócenie konkurencji na rynku dóbr i usług.

1.5. Dyrektor Izby Skarbowej wskazał na przepisy ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (j.t. Dz. U. z 2006 r., nr 121, poz. 844, dalej: "u.p.o.l.") regulujące zagadnienia dotyczące opłaty targowej, w tym art. 19 pkt 2 tej ustawy i wyjaśnił, że do opłaty targowej zastosowanie mają przepisy Ordynacji podatkowej. Przytoczył treść art. 28 § 4 ustawy dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm., dalej: "O.p.") i stwierdził, że wynagrodzenie płatników i inkasentów pobierających podatki stanowiące dochody jednostek samorządu terytorialnego jest, w świetle tego przepisu fakultatywne, a ustalenie takiego wynagrodzenia odbywa się w drodze uchwały rady gminy, rady powiatu lub sejmiku województwa. Organ powołał ponadto przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, określające przedmiot i podmiot opodatkowania tym podatkiem, a także definicję działalności gospodarczej (art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 8 ust. 1 i art. 15 ust 1 i 2 u.p.t.u.).

Organ podatkowy wyjaśnił, że Spółka, której akcjonariuszem większościowym od 2003 r. jest Gmina Sandomierz, jako spółka prawa handlowego posiadająca osobowość prawną, jest podmiotem odrębnym od tej Gminy, który nie posiada statusu organu władzy publicznej lub urzędu obsługującego ten organ. Jako podmiot prawa prywatnego nie należy do struktur administracji publicznej, a przedmiotem działalności Spółki jest m.in. zarządzanie i prowadzenie rynku hurtowego produktami rolno-spożywczymi i ogrodniczymi, pośrednictwo w handlu, dokonywanie inwestycji związanych z działalnością Spółki, handel narzędziami, maszynami i środkami do produkcji rolnej i ogrodniczej, obrót opakowaniami, działalność handlowa i komisowa w zakresie handlu zagranicznego produktów rolno-spożywczych, prowadzenie lokalnych placów targowych i punktów handlu półhurtowego, wynajem i dzierżawa powierzchni magazynowych i usługowych na terenie rynku hurtowego, prowadzenie działalności szkoleniowej, marketingowej itp. Funkcję inkasenta na targowisku Spółka pełni od 1997 r. na podstawie uchwał Rady Miasta Sandomierza. Podstawę do inkasa opłat dokonywanych w 2007 r. stanowiła uchwała Nr XXXIV/317/2006 z dnia 15 marca 2006 r., w której określono także dla Spółki miesięczne wynagrodzenie inkasenta za wykonywanie czynności poboru opłaty targowej. W uzasadnieniu do ww. uchwały wyjaśniono, że z propozycją przedłużenia na dotychczasowych warunkach funkcji inkasenta opłaty targowej wystąpiła Spółka, a o jej wyborze zadecydowały m. in. doświadczenie w branży, wypracowanie właściwych mechanizmów poboru opłaty targowej i terminowe rozliczanie się z przychodów uzyskiwanych z opłaty targowej. W uzasadnieniu wskazano także, że w ramach prowizji, Spółka wykonuje wszelkie obowiązki wynikające z regulaminu targowiska dotyczące m.in. utrzymania czystości, wywozu nieczystości, prowadzenia monitoringu osób handlujących itp. Z otrzymanej prowizji pokrywa więc koszty związane z działalnością targowiska, do czego jest zobowiązana jako jego zarządca. Prowizja ma więc charakter wynagrodzenia z tytułu świadczonych usług, które m.in. ma za zadanie pokrycie kosztów ogólnych prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej. Wysokość wynagrodzenia za pobór opłaty targowej zależy od skuteczności działania Spółki, która tym samym również w tym obszarze swej działalności funkcjonuje w warunkach niepewności i ryzyka ekonomicznego, które to cechy związane są z prowadzeniem działalności gospodarczej i świadczą o jej samodzielności.

1.6. Zdaniem organu odwoławczego w świetle art. 15 ust. 6 u.p.t.u. i art. 13 Dyrektywy 112, pobieranie przez Spółkę na podstawie uchwały Rady Miasta za wynagrodzeniem na rzecz Gminy opłaty targowej, spełnia definicję świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 3 u.p.t.u. Wykonując powierzone zadanie Spółka wprawdzie działa w reżimie prawnym znajdującym się w sferze władztwa publicznego, spełnienie tego warunku nie jest jednak wystarczające z uwagi na to, że sama Spółka nie jest organem władzy publicznej ani urzędem obsługującym taki organ. Wykonuje czynności poboru opłaty targowej w imieniu jednostki samorządu terytorialnego, sama jednak nie wchodzi w skład administracji samorządowej, lecz prowadzi niezależną działalność gospodarczą, przy czym ani cel, ani rezultat prowadzonej działalności nie wykluczają go z kategorii podatników VAT. W konsekwencji wynagrodzenie otrzymywane przez Spółkę z tytułu inkasa opłaty targowej, podlega opodatkowaniu VAT, stąd wnioski o stwierdzenie nadpłaty w ocenie organu odwoławczego były bezzasadne.

2. Skarga do Sądu pierwszej instancji.<...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »