Spłata przy dziale spadku a podatek dochodowy od osób fizycznych

Z uzasadnienia: Nie do przyjęcia jest objęcie opodatkowaniem - na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych - przychodów otrzymanych w dziale spadku jako spłaty. Prowadziłoby to do dwukrotnego opodatkowania tego samego przychodu, tj. raz podatkiem od spadków, drugi raz podatkiem dochodowym. Co więcej prowadziłoby do różnicowania sytuacji spadkobierców w zależności od tego, czy nabyte w drodze spadku rzeczy są podzielne, czy niepodzielne, przy czym spadkobiercy rzeczy niepodzielnych byliby w gorszej sytuacji od spadkobierców rzeczy podzielnych, bowiem ciążyłby na nich dodatkowy obowiązek podatkowy, tj. w podatku dochodowym od osób fizycznych.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzat Bejgerowska (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Katarzyna Wolna-Kubicka Sędzia WSA Karol Pawlicki Protokolant st. sekr. sąd. Joanna Świdłowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 marca 2013 r. sprawy ze skargi [...] na interpretację indywidualną Ministra Finansów działającego przez organ upoważniony Dyrektora Izby Skarbowej w [...] z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych:

I. uchyla zaskarżoną interpretację;
II. zasądza od Ministra Finansów działającego przez organ upoważniony Dyrektora Izby Skarbowej w [...] na rzecz skarżącej kwotę [...],- zł (słownie: [...] złotych) tytułem zwrotu kosztów sądowych.

UZASADNIENIE

Wnioskiem złożonym w dniu [...] H. K. wystąpiła, na podstawie art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r., Nr 8, poz. 60 ze zm. - dalej w skrócie: "O.p.") do Dyrektora Izby Skarbowej w P. - upoważnionego przez Ministra Finansów do wydawania w jego imieniu interpretacji indywidualnych o udzielenie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu ze zbycia udziału w nieruchomości.

W opisie stanu faktycznego wnioskodawczyni podała, że w dniu [...] 2010 r. nabyła spadek w 1/3 części po zmarłej matce. Podstawą nabycia jest prawomocne postanowienie sądu rejonowego z dnia [...] 2011 r., na podstawie którego strona stała się współwłaścicielką lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, znajdującego się na czwartej kondygnacji domu wielomieszkaniowego o powierzchni [...] m² wraz z piwnicą przynależną do lokalu. Pozostałe części na podstawie powyższego postanowienia nabyli po 1/3 dwaj bracia wnioskodawczyni. Nabycie współwłasności w drodze wyżej opisanego spadku zostało zgłoszone we właściwym terminie, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego, który zaświadczeniem z dnia [...] 2011 r. potwierdził zwolnienie z podatku od spadków i darowizn w zakresie nabytych praw współwłasności opisanej wyżej nieruchomości. Następnie, w wyniku wspólnej decyzji spadkobierców, postanowiono podzielić spadek i znieść współwłasność lokalu na rzecz jednego z braci ze spłatą przez niego dla zainteresowanej i drugiego brata. W tym celu, w dniu [...] 2011 r. przed notariuszem zawarta została umowa sprzedaży odziedziczonych udziałów. Na podstawie umowy syn zmarłej nabył od pozostałych spadkobierców 2/3 części lokalu. Tytułem spłaty za nabycie tych części, wnioskodawczyni oraz jej brat otrzymali od syna zmarłej po [...] zł. Wartość udziału odpowiada wycenie nieruchomości sporządzonej przez biegłego spółdzielni mieszkaniowej. Notariusz pobrał należny podatek od czynności cywilnoprawnych.

W oparciu o tak przedstawiony stan faktyczny wnioskodawczyni zadała następujące pytanie, czy spłatę spadkobierców dokonaną w wyniku sprzedaży spadku odziedziczonych udziałów po zmarłej matce należy traktować jako odpłatne zbycie określone w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm. - dalej w skrócie: u.p.d.o.f.) i przychód ten opodatkować zgodnie z tą ustawą, czy też zgodnie z zapisem art. 2 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. jest to przychód podlegający przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn, a więc nie podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od przychodu ze zbycia nieruchomości? Zainteresowana podkreśliła przy tym, że suma spłaty nie przekroczyła wartości przysługującego jej udziału spadkowego.

Przedstawiając własne stanowisko wnioskodawczyni podała, że w myśl art. 212 § 2 Kodeksu cywilnego, gdy rzeczy nie da się podzielić, może być przyznana jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty, co zostało potwierdzone aktem notarialnym. Odpłatne zbycie jest naturalną konsekwencją nabytych praw w wyniku otrzymania spadku, które podlegało opodatkowaniu na podstawie przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn. Dokonana spłata w spadku jest ekwiwalentna do posiadanego udziału w spadku, nie wystąpiło więc przysporzenie majątkowe względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej, czyli brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej przez zainteresowaną w wyniku sprzedaży udziałów. Wnioskodawczyni zwróciła uwagę, że spłata udziału nastąpiła co prawda z majątku brata, jednakże to on stał się jedynym właścicielem odziedziczonej nieruchomości, więc spłacił udziały po [...] zł każdy i aktualnie dysponuje całością masy spadkowej, wartą wg wyceny biegłego [...] zł. Według wnioskodawczyni, trudno mówić w tej sytuacji o odpłatnym zbyciu jako czynności, co prawda przenoszącej prawo własności, ale nie w zamian za korzyść majątkową. W omówionej sytuacji nikt ze spadkobierców nie uzyskuje korzyści materialnych, jedynie została unormowana sytuacja prawna - zniesienie współwłasności na rzecz jednego ze spadkobierców na skutek braku możliwości podziału rzeczy z obowiązkiem spłaty pozostałych.

W interpretacji indywidualnej z dnia [...], nr [...], Dyrektor Izby Skarbowej w P., działając z upoważnienia Ministra Finansów, uznał stanowisko wnioskodawczyni za nieprawidłowe. Przytaczając treść przepisów art. 2 ust. 1, art. 9 ust. 1, art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a - c, art. 19 ust. 1 i art. 30e ust. 4 u.p.d.o.f. organ podatkowy stanął na stanowisku, że do wyłączenia z opodatkowania podatkiem dochodowym przychodów na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. dochodzi przy nabyciu majątku w drodze dziedziczenia lub darowizny. Jednakże, przepis ten nie ma zastosowania, gdy spadkobierca lub obdarowany, w związku z tym majątkiem w okresie późniejszym, uzyskuje przychody, podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym, tzn. odpłatnie zbywa darowane lub otrzymane w spadku składniki majątkowe. Zbycie jest bowiem odrębną od nabycia czynnością prawną. Analizując przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego organ interpretacyjny doszedł do wniosku, że w dniu [...] 2011 r. wnioskodawczyni zbyła w drodze umowy sprzedaży udział w nieruchomości i na podstawie tej umowy syn zmarłej nabył od pozostałych spadkobierców 2/3 części rzeczonej nieruchomości. W związku z powyższym organ stwierdził, że w 2011 r. wnioskodawczyni dokonała odpłatnego zbycia przedmiotowego udziału w nieruchomości, nabytego w 2010 r. Według organu przedmiotowe zbycie stanowi źródło przychodów w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f. W motywach interpretacji organ zaznaczył, że przedmiotowa spłata otrzymana przez wnioskodawczynię w wyniku opisanej sprzedaży stanowi w istocie przychód z odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości. W konsekwencji, dochód osiągnięty przez zainteresowaną z tytułu podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym na zasadach określonych w art. 30e u.p.d.o.f. Zdaniem organu interpretacyjnego przepis art. 2 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. nie znajduje zastosowania w przedmiotowej sprawie, bowiem opodatkowanie przychodów z m.in. odpłatnego zbycia udziałów w n...