Skutki podatkowe rozwiązania umowy dożywocia

W wyniku rozwiązania umowy dożywocia u podatnika, na rzecz którego zostanie zwrotnie przeniesiona własność nieruchomości stanowiącej samodzielny lokal mieszkalny, nie powstanie przychód z innych źródeł, określonych w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, nie będzie on zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego z tego tytułu - interpretacja indywidualna Dyrektora KIS.

Z wnioskiem o interpretację zwróciła się podatniczka, która w październiku 2020 r. zawarła umowę dożywocia, na mocy której przeniosła na rzecz swojego wnuka i jego małżonki własność nieruchomości stanowiącej samodzielny lokal mieszkalny o wartości 120 000 zł, w zamian za dożywocie. Obecnie podatniczka ze względów osobistych, pragnie, za zgodą zobowiązanych, rozwiązać tę umowę. W wyniku rozwiązania umowy, mieszkanie stanie się ponownie w całości jej własnością, natomiast wnuk i jego małżonka zostaną w całości zwolnieni ze świadczeń zapisanych w umowie i wynikających z uregulowań zawartych w przepisach Kodeksu cywilnego obowiązków.

Podatniczka zapytała, czy czynność rozwiązania umowy o dożywocie wywoła po jej stronie skutki w podatku dochodowym od osób fizycznych oraz czy będzie ona zobowiązana do opłacenia podatku dochodowego od osób fizycznych od wartości odzyskanego mieszkania. Jej zdaniem, rozwiązanie umowy o dożywocie nie spowoduje po żadnej ze stron tej czynności skutków podatkowych.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przyznał rację podatniczce. W wydanej interpretacji wskazał:

Rzeczowe skutki rozwiązania umowy o dożywocie należy ocenić kierując się treścią regulacji Tytułu XXXIV, Działu II Kodeksu cywilnego. Skoro zawarcie umowy o dożywocie powoduje przeniesienie własności nieruchomości na podstawie umowy o dożywocie z jednoczesnym obciążeniem nieruchomości prawem dożywocia, to niewątpliwie w takim przypadku dochodzi do zbycia nieruchomości. Z takim samym skutkiem mamy do czynienia w sytuacji odwrotnej, gdy następuje rozwiązanie umowy o dożywocie, wówczas z jednej strony następuje przeniesienie własności nieruchomości z powrotem na dożywotnika, a z drugiej strony powoduje wygaśnięcie prawa dożywocia. Rodzi więc skutek rzeczowy w postaci przeniesienia własności nieruchomości na dożywotnika, co należy potraktować jako nabycie nieruchomości przez dożywotnika.

W myśl art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

Przychodem z odpłatnego zbycia w drodze zamiany nieruchomości lub praw majątkowych, a także innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, u każdej ze stron umowy przenoszącej własność jest wartość nieruchomości, rzeczy lub prawa zbywanego w drodze zamiany. Przepisy ust. 1, 3 i 4 stosuje się odpowiednio (art. 19 ust. 2 ww. ustawy).

Na podstawie art. 19 ust. 3 ww. ustawy wartość rynkową, o której mowa w ust. 1, rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczegól...