Skonsolidowane sprawozdanie finansowe grupy kapitałowej

Zamknięcie roku wiąże się zesporządzeniem sprawozdań finansowych. Wprzypadku grup kapitałowych jest możliwość przygotowania skonsolidowanego sprawozdania finansowego, które obejmuje zarówno dane jednostki dominującej, jak ijednostek od niej zależnych zgodnie zokreślonymi zasadami. Informacje te zestawione są wtaki sposób, aby cała grupa kapitałowa stanowiła jedną jednostkę.

Definicja grupy kapitałowej

Pojęcie grupy kapitałowej zdefiniowane zostało w rozdziale 4 Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (MSR) 27 jako jednostka dominująca oraz jej wszystkie jednostki zależne. Podobną definicję można znaleźć także w polskim prawie bilansowym. W art. 3 ust. 1 pkt 44 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r., poz. 1047, z późn. zm., dalej: uor) przez pojęcie grupy kapitałowej rozumie się jednostkę dominującą wraz z jednostkami zależnymi.

W MSR 27 zostały wyjaśnione również pojęcia jednostki dominującej oraz jednostek zależnych. Jednostka dominująca jest to jednostka gospodarcza posiadająca jedną lub więcej jednostek zależnych. Jednostka zależna jest to jednostka gospodarcza – w tym jednostka niebędąca spółką kapitałową, jak np. spółka cywilna – która jest kontrolowana przez inną jednostkę (zwaną jednostką dominującą). Zatem jednostka dominująca będąca spółką handlową sprawuje kontrolę nad jednostkami zależnymi i tworzy wraz z nimi grupę kapitałową. Do grupy kapitałowej nie mogą być natomiast zaliczane jednostki, na które można wywierać znaczący wpływ, np. jednostki stowarzyszone lub jednostki handlowe współzależne.

W prawie bilansowym wymagane jest również, by między jednostkami grupy kapitałowej istniały powiązania o charakterze kapitałowym, czyli posiadanie przez jednostkę dominującą odpowiedniego poziomu udziałów lub akcji w innych jednostkach. Zatem sprawowanie kontroli przez jednostkę dominującą ukazuje się poprzez:

• posiadanie większości głosów w organach jednostek zależnych,
• zdolność do kierowania polityką finansową i operacyjną jednostki zależnej w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych,
• posiadanie udziałów w danej jednostce zależnej.

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe grupy kapitałowej

Obowiązki grupy kapitałowej opisane są w rozdziale 6 ustawy o rachunkowości. Grupa kapitałowa zobowiązana jest do sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego, które powinno być przygotowane na podstawie sprawozdań finansowych wchodzących w skład grupy kapitałowej i zestawione w taki sposób, by cała grupa stanowiła jedną jednostkę. Wobec tego, jeżeli jednostka dominująca ma siedzibę w Polsce, to obowiązek sprawozdawczy obowiązuje zarówno jednostkę dominującą, jak i jednostki zależne i stowarzyszone wszystkich szczebli finansowych, bez względu na ich lokalizację.

Poprzez konsolidację należy rozumieć, zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 45 uor, łączenie sprawozdań finansowych jednostek tworzących grupę kapitałową przez sumowanie odpowiednich pozycji sprawozdań finansowych jednostki dominującej, jednostek zależnych i niebędących spółkami handlowymi jednostek współzależnych, z uwzględnieniem niezbędnych wyłączeń i korekt. Toteż skonsolidowane sprawozdanie grupy kapitałowej powstaje w wyniku łączenia sprawozdań poszczególnych jednostek wchodzących w skład grupy kapitałowej.

W myśl art. 55 ust. 2 uor skonsolidowane sprawozdanie finansowe składa się z:

1. skonsolidowanego bilansu,
2. skonsolidowanego rachunku zysków i strat,
3. skonsolidowanego rachunku przepływów pieniężnyc...