Składki ZUS. Żona przedsiębiorcy na umowie zleceniu

Osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia, nawet jeżeli spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, podlega ubezpieczeniom społecznym jako zleceniobiorca, bowiem w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych w odniesieniu do zleceniobiorców brak jest przepisu odpowiadającego treści zawartej w art. 8 ust. 2 tej ustawy regulacji dotyczącej pracowników, jak również wykonywanie pracy na podstawie umowy zlecenia stanowi odrębny, od współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej, tytuł do ubezpieczeń społecznych - wyjaśnił ZUS.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie
Lublin, dnia 7 czerwca 2016 r.
WPI/200000/43/614/2016

Decyzja nr 614/2016

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tj. Dz.U. z 2015 r. poz. 584 ze zm.) w związku żart. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 121 ze zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 3 czerwca 2016 r. przez przedsiębiorcę: ... w sprawie podlegania żony Wnioskodawcy, z którą zostanie zawarta umowa zlecenia, ubezpieczeniom społecznym na zasadach właściwych dla zleceniobiorców.

Uzasadnienie

W dniu 3 czerwca 2016 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy: ... o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, że jest przedsiębiorcą prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą. Przedmiotem działalności jest sprzedaż detaliczna i hurtowa odzieży, obuwia i galanterii. Wnioskodawca zatrudnia osoby na stanowiskach sprzedawców. Kilka razy w miesiącu Przedsiębiorca wyjeżdża służbowo i potrzebuje wtedy, by ktoś załatwił pilne bieżące sprawy firmy w danym dniu, takie jak odbiór listów poleconych, wysłanie korespondencji lub podpisanie faktur. Ponadto doraźnie Wnioskodawca potrzebuje pomocy w zakresie redagowania pism urzędowych i uporządkowania dokumentów firmy.

W związku z powyższym Przedsiębiorca zamierza zawrzeć od września 2016 r. umowę zlecenia ze swoją żoną, która posiada wiedze i doświadczenie w zakresie prowadzenia dokumentacji firmy. Przedmiotem umowy zlecenia będzie uporządkowanie i przygotowanie kilka razy w miesiącu dokumentów dla biura rachunkowego, a także - podczas nieobecności Wnioskodawcy - odebranie i wysyłanie poczty tradycyjnej i elektronicznej oraz odebranie i wystawienie faktur w imieniu Przedsiębiorcy. Zasady wynagradzania zleceniobiorcy będą opierać się na stałej miesięcznej kwocie wynagrodzenia. Dodatkowo Wnioskodawca poinformował, że żona jest obecnie zatrudniona na podstawie umowy o pracę W wymiarze 1/2 etatu i prawdopodobnie będzie zatrudniona do sierpnia 2016 r. Od września 2016. nie będzie natomiast posiadać żadnego innego tytułu do ubezpieczeń oprócz ww. umowy zlecenia.

Wnioskodawca wskazał również, że prowadzi z żoną wspólne gospodarstwo domowe oraz pozostaję w ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej.

Zdaniem Przedsiębiorcy, w przypadku zatrudnienia żony na podstawie umowy zlecenia, obowiązek ubezpieczeń społecznych powstanie z tytułu wykonywania umowy zlecenia a nie z tytułu współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej.

Uzasadniając własne stanowisko, Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 5 pkt 24 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, wynika, że pracownik spełniający kryteria określone dla osób współpracujących, o których mowa w art. 8 ust. 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, dla celów ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego traktowany jest jako osoba współpracująca, a nie jako pracownik. Wykonywanie natomiast pracy na podstawie odpłatnej umowy zlecenia zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. e) ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, stanowi odrębny tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych oraz obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego.

Wnioskodawca opiera swoje stanowisko również na wyroku Sądu Najwyższego z dnia 6 stycznia 2009 r. (sygn. akt II UK 134/08).

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od 1 stycznia 2013 r., Zakład wydaje interpretacje indywidualne w formie decyzji wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 4 i art. 12 ust. 1 wskazanej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlegają osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osoby z nimi współpracujące. Natomiast w myśl art. 6 ust. 1 pkt. 5 oraz art. 12 ust. 1 tejże ustawy - obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami współpracującymi z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą.

Ponadto stosownie do art. 8 ust. 11 powołanej ustawy za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonką i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające. jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności. Jednocześnie zgodnie z art. 8 ust. 2 tej ustawy - jeżeli pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, dla celów ubezpieczeń społecznych jest traktowany jako osoba współpracująca. Należy jednakże zauważyć, że umowa zlecenia jest umową regulowaną przez przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2016 poz. 380 ze zm.), odmienną w swej charakterystyce prawnej od umowy o pracę, a w konsekwencji nie może być w powyższej sytuacji traktowana analogicznie.

W świetle wskazanych powyżej przepisów, osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia, nawet jeżeli spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, podlega ubezpieczeniom społecznym jako zleceniobiorca, bowiem w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych w odniesieniu do zleceniobiorców brak jest przepisu odpowiadającego treści zawartej w art. 8 ust. 2 tej ustawy regulacji dotyczącej pracowników, jak również wykonywanie pracy na podstawie umowy zlecenia stanowi odrębny, od współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej, tytuł do ubezpieczeń społecznych.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca zamierza zatrudnić żonę na podstawie umowy zlecenia, zatem taka osoba dla celów ubezpieczeń społecznych nie będzie traktowana jako osoba współpracująca ale jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia. Oddział wskazuje przy tym, iż wydając pisemną interpretację w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie prowadzi postępowania wyjaśniającego ani postępowania dowodowego, a bierze pod uwagę jedynie przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego, dlatego też wydając niniejszą decyzję oparł się na twierdzeniu Wnioskodawcy, iż zawarta z żoną umowa będzie miała charakter umowy zlecenia.

W świetle przedstawionych powyżej przepisów prawa, stanowisko zawarte we wniosku z dnia 30 maja 2016 r. w sprawie podlegania żony Wnioskodawcy, z którą zostanie zawarta umowa zlecenia, ubezpieczeniom społecznym na zasadach właściwych dla zleceniobiorców, należy uznać za prawidłowe.

Równocześnie należy wskazać, że, biorąc pod uwagę treść przywołanego wyżej art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wydaje interpretacji indywidualnych w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu, gdyż ustawodawca nie przyznał mu kompetencji w tym zakresie. W myśl art. 109a ust 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 581 ze zm.) dyrektor oddziału wojewódzkiego Funduszu wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie spraw dotyczących objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym. Mając powyższe na uwadze, Zakład w oparciu o art. 66 § 1 i 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 23) zawiadamia, iż w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca jest uprawniony do wniesienia podania do dyrektora właściwego terytorialnie oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. Takie podanie złożone zgodnie z niniejszym zawiadomieniem, w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.