Składki ZUS: Umowa o dzieło z własnym pracodawcą w trakcie urlopu bezpłatnego

Osoby przebywające na urlopie bezpłatnym nie posiadają statusu „własnego pracownika" co skutkuje brakiem możliwości zastosowania do tych osób art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W rezultacie osoby takie z tytułu wykonywania umów o dzieło również nie podlegają ubezpieczeniom społecznym - wyjaśnił ZUS.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie
Lublin, dnia 8 maja 2013 r.
Znak: WPI/200000/451/443/2013

Decyzja nr 443/2013

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2010 r., Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2009 r., Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stanowisko przedsiębiorcy ... zawarte we wniosku złożonym w dniu 29.03.2013 r.:

1. uznaje za prawidłowe w części dotyczącej braku obowiązku ubezpieczeń społecznych dla pracowników wykonujących w okresie urlopu bezpłatnego umowy o dzieło zawarte z własnym pracodawcą, oraz
2. odmawia wydania pisemnej interpretacji w przedmiocie uprawnień osoby mającej zawartą umowę o dzieło z własnym pracodawcą w okresie przebywania na urlopie bezpłatnym do korzystania ze świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego w czasie pobytu na terytorium innego państwa UE/EFTA.

Uzasadnienie

W dniu 29.03,2013 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek płatnika ... o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 26.04.2013 r. (wpływ do Oddziału w dniu 06.05.2013 r.).

Wnioskodawca poinformował, iż jest stowarzyszeniem wpisanym do Rejestru Przedsiębiorców, którego zadaniem statutowym jest. m.in. wspieranie nauki polskiej. Stowarzyszenie w ramach wykonywania działalności statutowej, będzie realizować projekt badawczy finansowany na podstawie stosownej umowy przez ... Projekt dotyczy opracowania zbiorów zgromadzonych w ... którymi opiekuje się ... z siedzibą ... Zadanie to będzie realizowane począwszy od maja 2013 r.

W celu wykonania wyżej opisanego zadania, wnioskodawca zamierza zawrzeć z odpowiednimi wykwalifikowanymi osobami umowy o dzieło, których przedmiotem będzie wykonanie poszczególnych części zadania. Umowy o dzieło będą wykonywane w okresie od maja 2013 r., przy czym termin wykonywania dzieła określony w umowach z poszczególnymi osobami będzie dłuższy niż 1 miesiąc. Każde z dzieł wykonywanych przez osobę, z którą zostanie zawarta umowa, będzie wykonywane w całości na terytorium (w ... ). Opisane umowy o dzieło będą zawierane również z jej własnymi pracownikami, zatrudnionymi na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony, przy czym:

• przedmiot umowy o dzieło będzie wykraczał poza zakres obowiązków pracowników wynikający z zawartych umów o pracę, lub
• przedmiot umowy o dzieło będzie zbliżony lub będzie się pokrywał z zakresem obowiązków pracownika wynikającym z zawartych umów o pracę (...).

Wnioskodawca poinformował również, że pracownicy, z którymi zostaną zawarte umowy o dzieło, wyjadą w celu ich wykonania do ... , a w okresie wykonywania tych umów korzystać będą z urlopu bezpłatnego i nie będą wykonywać obowiązków pracowniczych na rzecz stowarzyszenia.

Pismem z dnia 26.04.2013 r. (wpływ do Oddziału w dniu 06.05.2013 r.) wnioskodawca uzupełnił wniosek o informację, iż ustawodawstwem właściwym w zakresie zabezpieczenia społecznego dla opisanych we wniosku osób wykonujących pracę na podstawie umowy o dzieło jest ustawodawstwo polskie.

W związku z powyższym wnioskodawca powziął wątpliwość w kwestii czy pracownik zatrudniony w stowarzyszeniu na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony, który korzysta z urlopu bezpłatnego, a który w okresie trwania tego urlopu wykonuje na rzecz stowarzyszenia świadczenia na podstawie umowy o dzieło z nim zawartej:

1. podlega w tym okresie ubezpieczeniu społecznemu z tytułu pozostawania w stosunku pracy lub z tytułu wykonywania wskazanej umowy o dzieło?
2. jest uprawniony do korzystania w tym okresie na koszt NFZ z niezbędnych świadczeń zdrowotnych w czasie pobytu na terenie innego państwa UE/EFTA w oparciu o Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego wydaną na podstawie przepisów z zakresu koordynacji systemów ochrony zdrowia w poszczególnych państwach UE/EFTA (rozporządzenie nr 883/2004 i 987/09).

Zdaniem wnioskodawcy, pracownik w opisanych powyżej sytuacjach w okresie przebywania na urlopie bezpłatnym i wykonywania na rzecz pracodawcy świadczeń na podstawie umowy o dzieło, nie podlega ubezpieczeniom społecznym ani z tytułu pozostawania w stosunku pracy, ani z tytułu umowy o dzieło.

Wnioskodawca uważa, że za podstawę ubezpieczenia nie może zostać uznany stosunek pracy. Zgodnie z powszechnie przyjętymi poglądami, okres urlopu bezpłatnego stanowi przerwę w podleganiu przez pracownika ubezpieczeniom społecznym, a za okres ten nie są odprowadzane składki z tego tytułu. W czasie urlopu bezpłatnego pracownik, choć formalnie pozostaje w stosunku pracy, to jednak pracy tej faktycznie nie wykonuje, zaś o podleganiu ubezpieczeniu społecznemu decyduje nie tyle sam fakt zawiązania i trwania umowy o pracę, lecz właśnie faktyczne świadczenie pracy w ramach stosunku pracy. W konsekwencji pracodawca (płatnik składek) nie jest zobowiązany do odprowadzania składek za pracownika korzystającego z urlopu bezpłatnego, lecz jego jedynym o...