07.04.2020

W roku składkowym rozpoczynającym się 1 kwietnia 2020 r. obowiązują te same wartości stóp procentowych składki na ubezpieczenie wypadkowe ustalone dla grup działalności zgodnie z załącznikiem nr 2 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków, jakie obowiązywały do 31 marca 2020 r.

Tym samym, w przypadku płatników składek, którzy:

• zgłaszają do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych,
• nie podlegają wpisowi do rejestru REGON,

wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe w roku składkowym, który trwa od 1 kwietnia 2020 r. do 31 marca 2021 r. wynosi 1,67% (50% najwyższej stopy procentowej ustalonej na w/w rok składkowy dla grup działalności).

Zgodnie bowiem z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, o wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującej w danym roku składkowym, Zakład powiadamia do dnia 20 kwietnia danego roku płatników składek, którzy przekazali informację ZUS IWA za trzy kolejne, ostatnie lata kalendarzowe.

Pozostali płatnicy składek zobowiązani są do samodzielnego ustalenia stopy procentowej składki na dany rok składkowy, tj.:

• płatnicy składek zgłaszający do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych, którzy nie mieli obowiązku przekazywania informacji ZUS IWA przez trzy kolejne, ostatnie lata kalendarzowe, zgodnie z art. 33 ust. 1 ww. ustawy, ustalają stopę procentową składki na to ubezpieczenie w wysokości stopy procentowej określonej dla grupy działalności, do której należą,
• płatnicy zgłaszający do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych, zgodnie z art. 28 ust. 1 ww. ustawy, ustalają stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości 50% najwyższej stopy procentowej ustalonej na dany rok składkowy dla grup działalności.

Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe jest ustalana na okres roku składkowego i zgodnie z art. 2 pkt 8 ww. ustawy obowiązuje do składek należnych za okres od dnia 1 kwietnia danego roku do dnia 31 marca następnego roku.

GRUPY DZIAŁALNOŚCI, KATEGORIE RYZYKA I STOPY PROCENTOWE SKŁADKI NA UBEZPIECZENIE WYPADKOWE DLA GRUP DZIAŁALNOŚCI

Szczegółowe zasady ustalania stopy procentowej składki oraz wartości stóp procentowych ustalonych dla poszczególnych grup działalności zawiera poradnik ZUS - "Ustalanie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe".

Przypomnijmy zatem ile wynoszą w tym roku składki dla osób prowadzących działalność gospodarczą:

Składki ZUS przedsiębiorców w 2020 r.

Od 1 stycznia 2020 r. wzrosła wysokość składek na ubezpieczenie społeczne dla przedsiębiorców. Wynika to ze wzrostu minimalnego wynagrodzenia za pracę - w przypadku nowych firm oraz wyższego prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, które stanowi podstawę wyliczenia składek dla przedsiębiorców działających na rynku od dłuższego czasu. Minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi w tym roku 2600 zł (w 2019 r. było to 2250 zł), natomiast, jak wynika z ustawy budżetowej, przeciętne prognozowane wynagrodzenie w 2020 r. wynosi aż 5227 zł (w 2019 r. - 4765 zł). Podwyżka nie ominęła także składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Zakres ubezpieczeń

Dla przedsiębiorcy z racji prowadzonej działalności obowiązkowe są ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe i wypadkowe), a także ubezpieczenie zdrowotne. Tylko ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne, a przystąpienie do niego możliwe jest wyłącznie na złożony przez niego wniosek.

W sytuacji, gdy prowadzenie pozarolniczej działalności lub współpraca przy jej prowadzeniu nie jest jednym tytułem do podlegania ubezpieczeniom społecznym, osoba prowadząca tę działalność lub osoba z nią współpracująca podlega ubezpieczeniom bądź obowiązkowo, bądź dobrowolnie (szczegóły w poradniku ZUS).

Natomiast osoba, która z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności lub współpracy podlega dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, w przypadku przystąpienia do tych ubezpieczeń, obejmowana jest również ubezpieczeniem wypadkowym. Osoba ta w ogóle nie podlega ubezpieczeniu chorobowemu.

Z kolei składkę na Fundusz Pracy odprowadzają te osoby prowadzące pozarolniczą działalność i osoby współpracujące, które podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. W konsekwencji za osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym na swój wniosek nie należy odprowadzać składki na Fundusz Pracy.

Składkę na FP opłaca się od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, nie niższych, w przeliczeniu na okres miesiąca, niż minimalne wynagrodzenie, co oznacza, że np. osoba, o której mowa w art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, opłacająca składki na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne od kwoty stanowiącej 30% minimalnego wynagrodzenia nie opłaca za siebie składek na Fundusz Pracy.

Obowiązek opłacania składek na Fundusz Solidarnościowy (poprzednio: SolidarnościowyFundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych) został wprowadzony od 1 stycznia 2019 r. Do obowiązkowych składek na FS należy stosować zasady dotyczące obowiązkowych składek na Fundusz Pracy. Oznacza to, że:

• składkę tą opłacają ci sami płatnicy, którzy opłacają składkę na Fundusz Pracy,
• składka ta jest opłacana za te same grupy ubezpieczonych, za których występuje obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy,
• składka ta jest obliczana od tej samej podstawy wymiaru co składka na Fundusz Pracy,
• mają do niej zastosowanie te same zwolnienia, które obowiązują w stosunku do składek na Fundusz Pracy.

ZUS dla nowych firm

I. Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, które:

• nie prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej nie prowadziły pozarolniczej działalności,
• nie wykonują działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 18a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w 2020 r. dla tych osób stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa niż 780 zł (30% kwoty minimalnego wynagrodzenia w 2020 r.). Zgodnie bowiem z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej, od dnia 1 stycznia 2020 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 2600 zł.

Zatem, za miesiące styczeń - grudzień 2020 r. składka na ubezpieczenia społeczne wyżej wymienionych nie może być niższa:

• na ubezpieczenie emerytalne od kwoty: 152,26 zł (tj. 19,52%),
• na ubezpieczenia rentowe od kwoty: 62,40 zł (tj. 8%),
• na ubezpieczenie chorobowe od kwoty: 19,11 zł (tj. 2,45%).

Porównanie kwot miesięcznych składek z 2019 i 2020 r. - nowe firmy

* składka na ubezpieczenie wypadkowe dla płatników składek zatrudniających do 9 ubezpieczonych.

Duży ZUS

II. Osoby prowadzące pozarolniczą działalność, tj.:

• osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, niewymienione w punkcie I,
• twórcy i artyści,
• osoby prowadzące działalność w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, a także osoby prowadzące działalność w zakresie wolnego zawodu, z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych,
• wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólnicy spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,
• osoby prowadzącą publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty oraz
• osoby współpracujące z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność.

Zgodnie z art. 18 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w 2020 r. dla tych osób stanowi kwota zadeklarowana, nie niższa niż 3136,20 zł (60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 ustawy na dany rok kalendarzowy). Zgodnie bowiem z ustawą budżetową na rok 2020, prognozowane przeciętne wynagrodzenie wynosi aż 5227 zł.

Zatem, za miesiące styczeń - grudzień 2020 r. składka na ubezpieczenia społeczne wyżej wymienionych nie może być niższa:

• na ubezpieczenie emerytalne od kwoty: 612,19 zł (tj. 19,52%),
• na ubezpieczenia rentowe od kwoty: 250,90 zł (tj. 8%),
• na ubezpieczenie chorobowe od kwoty: 76,84 zł (tj. 2,45%).

Ponadto:

Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych o wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującej w danym roku składkowym, Zakład powiadamia do dnia 20 kwietnia danego roku płatników składek, którzy przekazali informację ZUS IWA za trzy kolejne ostatnie lata kalendarzowe.

Pozostali płatnicy składek zobowiązani są do samodzielnego ustalenia stopy procentowej składki na dany rok składkowy, tj.:

• płatnicy składek zgłaszający do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych, którzy nie mieli obowiązku przekazywania informacji ZUS IWA przez trzy kolejne, ostatnie lata kalendarzowe, zgodnie z art. 33 ust. 1 ww. ustawy, ustalają stopę procentową składki na to ubezpieczenie w wysokości stopy procentowej określonej dla grupy działalności, do której należą,
• płatnicy zgłaszający do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych, zgodnie z art. 28 ust. 1 ww. ustawy, ustalają stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości 50% najwyższej stopy procentowej ustalonej na dany rok składkowy dla grup działalności.

Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe jest ustalana na okres roku składkowego i zgodnie z art. 2 pkt 8 ww. ustawy obowiązuje do składek należnych za okres od dnia 1 kwietnia danego roku do dnia 31 marca następnego roku.

Szczegółowe zasady ustalania wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, w tym zasady ustalania liczby ubezpieczonych zawiera poradnik "Ustalanie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe", który jest dostępny na stronie internetowej ZUS oraz w formie papierowej w Oddziałach ZUS. Ponadto Oddziały ZUS udzielają pomocy przy ustalaniu wysokości składki.

Pracodawcy, do których stosuje się przepisy ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, powinni dodatkowo opłacać składkę na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w wysokości 0,10% podstawy wymiaru. Podstawą do naliczania składki w tej wysokości jest art. 29 ust. 3 ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych, zgodnie z którym do czasu określenia wysokości składki przez ustawę budżetową stosuje się składkę w wysokości ustalonej na rok poprzedni. Natomiast po ustaleniu wysokości składki przez ustawę budżetową, płatnicy składki dokonują korekty wysokości wpłat od początku roku budżetowego w pierwszym miesiącu następującym po miesiącu, w którym została ogłoszona ustawa budżetowa.

Płatnicy zobowiązani do opłacania składek na Fundusz Pracy na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy opłacają składkę w wysokości 2,0% podstawy wymiaru. Podstawą do naliczania składki w tej wysokości jest art. 145 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, zgodnie z którym w przypadku, gdy ustawa budżetowa lub ustawa o prowizorium budżetowym nie zostanie ogłoszona przed dniem 1 stycznia, to do czasu jej ogłoszenia obowiązują składki na fundusze celowe w wysokości ustalonej dla roku poprzedzającego rok budżetowy.

Stopę procentową składki na Fundusz Solidarnościowy określa ustawa budżetowa, a składka jest finansowana w całości przez płatnika składek. W 2020 r. wynosi 0,45% podstawy jej wymiaru.

Składki na FS oblicza się łącznie ze składkami na Fundusz Pracy w wysokości sumy stóp procentowych tych składek (2,45% = 2,0% + 0,45%) i wykazuje je w łącznej kwocie w polu 01 w bloku VII deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA.

Porównanie kwot miesięcznych składek z 2019 i 2020 r. - duży ZUS

* składka na ubezpieczenie wypadkowe dla płatników składek zatrudniających do 9 ubezpieczonych.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne

W tym roku podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne dla przedsiębiorców (tj. osób wymienionych w pkt. I i II) stanowi kwota zadeklarowana, nie niższa niż 4026,01 zł (75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale 2019 r., włącznie z wypłatami z zysku, tj. kwoty 5368,01 zł). Składka na ubezpieczenie zdrowotne w 2020 r., począwszy od składek należnych od dnia 1 stycznia 2020 r., nie może być więc niższa niż 362,34 zł (tj. 9,00% podstawy wymiaru).

Ewa Iwan