Składki ZUS: Praca na pół etatu i umowa zlecenie

Składki na ubezpieczenia społeczne pracodawca nalicza od sumy przychodów z umowy o pracę i umowy zlecenia. Tak samo liczy podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne, gdyż do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Natomiast samą składkę zdrowotną oblicza odrębnie od przychodów z umowy o pracę i umowy zlecenia, a następnie po ich zsumowaniu wykazuje w jednym bloku raportu ZUS RCA - wyjaśnił ZUS.

Treść interpretacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku z 13 stycznia 2015 r., znak: DI/100000/43/1509/2014:

Decyzja nr 14

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t. j. Dz. U. z 2013, poz. 672 ze zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1442 ze zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku ... z dnia 18 grudnia 2014 r. doręczonym dnia 22 grudnia 2014 r. o wydanie pisemnej interpretacji dotyczącej ustalania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne i zasad obliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Uzasadnienie

Dnia 22 grudnia 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 18 grudnia 2014 r., złożony przez ... o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazuje, iż jego wolą jest uzyskanie interpretacji w kwestii zasad obliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz kwestii dotyczącej podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne w przypadku pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu, z którym jednocześnie została zawarta umowa zlecenia.

Przedsiębiorca informuje, iż zatrudnił pracownika na 1/2 etatu z wynagrodzeniem w wysokości ... zł brutto, z którym podpisał również umowę zlecenia z wynagrodzeniem ... zł brutto.

W przypadku wyliczania składki zdrowotnej mają zastosowanie art. 82 i 83 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, które wskazują, iż składkę na ubezpieczenie zdrowotne opłaca się z każdego z tytułów odrębnie.

Wnioskodawca wyliczył składki na ubezpieczenia społeczne sumując przychody (z umowy o pracę ... zł oraz z umowy zlecenia ... zł, czyli razem ... zł, co stanowi podstawę do obliczenia ubezpieczenia społecznego. Składki na ubezpieczenia społeczne wyniosły zatem ... zł.

Wątpliwość spółki powstaje w chwili wyliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Wnioskodawca wskazuje, iż jeśli postąpi zgodnie z art. 82 i 83 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych i wyliczy składkę zdrowotną z każdego tytułu odrębnie, to wyniesie ona:

• z umowy o pracę ... zł (obniżona do wysokości zaliczki na podatek dochodowy zgodnie z art. 83 ww. ustawy).
• z umowy zlecenia ... zł.

Czyli łącznie da kwotę ... zł.

Natomiast, jeśli przedsiębiorca policzy ją sumując przychody (o czym nie mówi żaden przepis), to podstawa do jej wyliczenia wyniesie ... zł, a zatem 9% z tej kwoty da wysokość składki ... zł.

Zatem w tym konkretnym przypadku będzie się różnić o ... zł.

Wnioskodawca posiada wątpliwość, która z powyższych metod wyliczania składki jest prawidłowa.

Zdaniem wnioskodawcy w przypadku składki na ubezpieczenie zdrowotne mają zastosowanie przepisy art. 82 i 83 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, które mówią, iż z każdego tytułu do ubezpieczeń należy ją opłacić odrębnie. Przedsiębiorcy nie są znane jakiekolwiek przepisy mówiące o tym, że przy wyliczaniu składki zdrowotnej należy sumować przychody. Według przedsiębiorcy należy je wyliczać z każdego tytułu oddzielnie.

Poradnik ZUS nr 23 wskazuje na str.14, że w przypadku składek na ubezpieczenia społeczne : „Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla tej osoby stanowi łączny przychód, uzyskiwany z umowy o pracę oraz z umowy zlecenia".

Natomiast w części dotyczącej składki zdrowotnej (str. 78 Poradnika ZUS nr 23) czytamy: „W przypadku, gdy ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest z każdego z tych tytułów odrębnie. Jeżeli zatem pracownik dodatkowo wykonuje umowę-zlecenie, obowiązkowo podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu zarówno z tytułu umowy o pracę, jak i z tytułu umowy zlecenia. Bez znaczenia dla ustalenia obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego pozostaje fakt zawarcia umowy zlecenia z własnym pracodawca czy też z podmiotem innym niż własny pracodawca."

Wnioskodawca zauważa, iż gdyby należało sumować w takim przypadku przychody do wyliczenia podstawy, nie miałaby wtedy zastosowania zasada odrębności.

Przedsiębiorca wskazuje, iż znajduje dwojakie interpretacje na ten temat i chciałby uzyskać pewność co do przyjętego toku rozumowania. Zdaniem spółki składkę na ubezpieczenie zdrowotne w każdym przypadku zbiegu tytułu do ubezpieczeń należy wyliczać odrębnie.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku stwierdza, co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej, lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu Zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Wprowadzony artykułem 7 ustawy z dnia 16 listopada 2012 r. o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce (Dz.U. z 2012, poz. 1342) art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych stanowi, iż Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

W trybie wydawania decyzji z wniosku o wydanie pisemnej interpretacji organ rentowy nie posiada więc kompetencji do dokonywania oceny czy kwoty, jakimi posługuje się wnioskodawca są prawidłowe, lecz rozstrzyga jedynie, co do zasad ustalania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne i obliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Jednocześnie Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznaje za prawidłowe stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie interpretacji, a dotyczące ww. zasady.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż w wyjaśnieniach Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zaprezentowanych przez wnioskodawcę nie ma sprzeczności, gdyż składki na ubezpieczenie zdrowotne są odrębną kategoria od składek na ubezpieczenia społeczne.

Umowa zlecenia zawarta z własnym pracodawcą uważana jest, dla celów ubezpieczeń społecznych za umowę o pracę. Wynika to z art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który stanowi, że za pracownika, w rozumieniu ustawy uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. W związku z brzmieniem art. 66 ust. 1 pkt 1 lit a ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz. U. z 2008 r., Nr 164, poz. 1027), który stanowi, iż obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi lub ubezpieczeniem społecznym rolników, które są pracownikami w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych odnosi się to do składek na ubezpieczenie zdrowotne. Dlatego też umowa zlecenia stanowi tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych wszystkich ryzyk i ubezpieczenia zdrowotnego.

Pracodawca w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracownika wykonującego u własnego pracodawcy umowę zlecenia uwzględnia uzyskany przez niego przychód z umowy o pracę i umowy zlecenia i od łącznej kwoty oblicza składki na te ubezpieczenia (zgodnie z brzmieniem art. 18 ust. 1 i 1a oraz art. 20 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Ustalając natomiast podstawę wymiaru składki zdrowotnej, ale tylko do wykazania w raporcie ZUS RCA, uwzględnia przychód z umowy o pracę i umowy zlecenia po pomniejszeniu go o składki na ubezpieczenia społeczne pobrane ze środków pracownika (art. 81 ust. 1 i ust. 6 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych). Składki na ubezpieczenia społeczne pracodawca nalicza więc od sumy przychodów z umowy o pracę i umowy zlecenia. Tak samo liczy podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne, gdyż zgodnie z przywołanym art. 81 ust. 1 ww. ustawy do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Natomiast samą składkę zdrowotną oblicza odrębnie od przychodów z umowy o pracę i umowy zlecenia, a następnie po ich zsumowaniu wykazuje w jednym bloku raportu ZUS RCA.

Zgodnie z art. 82 ust. 1, 2 i 10 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w przypadku, gdy ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, o którym mowa w art. 66 ust. 1, składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest z każdego z tych tytułów odrębnie. W przypadku, gdy w ramach jednego z tytułów do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego wymienionych w art. 66 ust. 1 ubezpieczony uzyskuje więcej niż jeden przychód, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana od każdego z uzyskanych przychodów odrębnie. Składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana w wysokości nieprzekraczającej kwoty należnej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Na mocy zaś art. 83 ust. 1 ww. ustawy w przypadku, gdy składka na ubezpieczenie zdrowotne obliczona przez płatnika, jest wyższa od zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych obliczonej przez tego płatnika zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do wysokości tej zaliczki.

Sposób obliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne osobno od przychodu z umowy zlecenia i umowy o pracę ma związek z brzmieniem art. 82 ww. ustawy, ale wynika w dużej mierze z powiązania składki zdrowotnej z podatkiem dochodowym od osób fizycznych (m.in. umowa zlecenia i umowa o pracę stanowią odrębne źródła przychodów dla celów podatkowych, co sprawia, że zaliczka na podatek dochodowy jest również obliczana odrębnie).

Tym samym stanowisko wyrażone we wniosku należało uznać za prawidłowe.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

(...)