10.05.2021

Świadczenie realizowane w naturze jako zakwaterowanie pracowników w wynajmowanych pokojach lub mieszkaniach, w hotelach albo w innych punktach zbiorowego zakwaterowania jest dodatkowym składnikiem wynagrodzenia, przekazywanym pracownikowi w formie innej niż pieniężna. Powyższe oznacza, że taki składnik wynagrodzenie stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, a zasady jej ustalania reguluje § 3 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Przedsiębiorca we wniosku o interpretację wskazał, że świadczy usługi budowlane na terenie całego kraju. W tym celu zatrudnia wyspecjalizowanych pracowników budowlanych, którzy świadczą pracę od poniedziałku do piątku na terenie aktualnie realizowanych budów. Pracownicy budowlani przemieszczają się z budowy na budowę, przebywając na każdej z nich przez czas konieczny do zrealizowania zleconych im prac. Specyfika pracy sprawia że ich miejsce, a raczej miejsca pracy, są bardziej statyczne niż w przypadku np. przedstawiciela handlowego pracującego w terenie, niemniej jednak mamy do czynienia z kilkoma zmieniającymi się co pewien czas miejscami pracy, a co za tym idzie możemy w tym przypadku mówić o tzw. ruchomym miejscu pracy. Miejsce świadczenia pracy w umowie o pracę zostało określone jako: teren aktualnie realizowanych budów na terenie kraju. Ponieważ codzienny powrót do miejsca zamieszkania byłby zarówno męczący, jak i nieracjonalny z punktu widzenia ekonomicznego pracodawca organizuje nocleg dla zatrudnianych pracowników. Ma to niewątpliwie korzystny wpływ na jakość wykonywanej pracy, jak i wydajność pracowników, co niewątpliwie przekłada się na korzyści osiągane przez pracodawcę. Pracodawca pokrywa koszty zakwaterowania pracowników w miejscu świadczenia pracy w ten sposób, że rezerwuje dla pracowników hotel w miejscu realizacji danego kontraktu i pokrywa wynikający stąd koszt. Zapewnienie noclegu odbywa się wyłącznie w związku z realizacją obowiązków służbowych i świadczeniem pracy na rzecz przedsiębiorcy. Pracownicy nie korzystają z podwyższonych kosztów uzyskania przychodów.

Zgodnie z aktualnym orzecznictwem wydatki ponoszone przez pracodawcę na zapewnienie noclegów dla swoich pracowników w miejscu wykonywania przez nich pracy na rzecz pracodawcy z wyłączeniem podróży służbowych będą stanowić dla nich przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym, od którego płatnik jest zobowiązany pobrać zaliczkę na podatek na zasadach określonych w art. 32 tej ustawy. Przedsiębiorca korzysta jednak ze zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 19 wspomnianej ustawy. Zgodnie z tym przepisem wolna od podatku dochodowego jest wartość świadczeń ponoszonych przez pracodawcę z tytułu zakwaterowania pracowników do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 500 zł.

Biorąc pod uwagę fakt, że na gruncie ustawy o PIT i ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych pojęcie „przychód” jest wspólne należy domniemać, że skoro w świetle przepisów podatkowych świadczenie w postaci zwrotu kosztów zakwaterowania pracowników do kwoty 500 zł miesięcznie nie stanowi podstawy naliczenia podatku dochodowego, tym samym nie będzie ono stanowiło podstawy naliczania składek ZUS.

Przedsiębiorca chciał wiedzieć czy świadczenie w postaci zwrotu kosztów zakwaterowania pracowników w czasie świadczenia przez nich pracy będzie stanowiło podstawę wymiaru składek, a na nim będzie ciążył obowiązek naliczania, pobrania i opłacenia od niego składek. Przedsiębiorca uważa, że jeśli w regulaminie pracy lub innym wewnętrznym źródle prawa pracy istnieje zapis, że pracodawca zapewni pracownikom zakwaterowanie, a pracownik dobrowolnie będzie uiszczał część z tego tytułu to przychód, który powstaje w związku z zapewnieniem pracownikowi noclegu jest całkowicie zwolniony ze składek ZUS.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie zgodził się z przedsiębiorcą. Jak wskazał w wydanej interpretacji:

Zagadnienia dotyczące ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz zasady opłacania tych składek regulują przepisy ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i 2, art. 20 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe, chorobowe) stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem:

1. przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe,
2. wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Powyższe oznacza, że jeżeli określone świadczenie przysługujące pracownikom stanowi przychód ze stosunku pracy - stanowi również podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, pod warunkiem, że nie podlega wyłączeniu na podstawie § 2 ust. 1 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Z treści wniosku wynika, iż przedsiębiorca świadczy usługi budowlane na terenie całego kraju i w związku z realizacją kontraktów poza miejscem zamieszkania pracowników, zapewnienia im nieodpłatne noclegi w hotelach. Przedsiębiorca, w oparciu o § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej, na podstawie którego nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji, upatruje nieuwzględnienia wartości świadczenia w postaci zakwaterowania w hotelach i braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

Jednakże, zapewnienie pracownikom przez pracodawcę nieodpłatnego zakwaterowania stanowi świadczenie przysługujące pracownikom w związku z wykonywaniem obowiązków wynikających z treści umów o pracę. Zatem, świadczenie realizowane w naturze jako zakwaterowanie pracowników w wynajmowanych pokojach lub mieszkaniach, w hotelach albo w innych punktach zbiorowego zakwaterowania jest dodatkowym składnikiem wynagrodzenia, przekazywanym pracownikowi w formie innej niż pieniężna. Powyższe oznacza, że taki składnik wynagrodzenie stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, a zasady jej ustalania reguluje § 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Zgodnie z § 3 rozporządzenia z 18 grudnia 1998 r. dla celów ubezpieczeń społecznych wartość pieniężną świadczeń w naturze ustala się w wysokości ekwiwalentu pieniężnego określonego w przepisach o wynagradzaniu. W przypadku braku przepisów o wynagradzaniu, jeżeli przedmiotem świadczenia jest udostępnienie lokalu mieszkalnego to wartość pieniężna świadczeń w naturze ustalana jest:

1. dla lokali spółdzielczych typu lokatorskiego i własnościowego - w wysokości czynszu obowiązującego dla tego lokalu w danej spółdzielni mieszkaniowej,
2. dla lokali komunalnych - w wysokości czynszu wyznaczonego dla tego lokalu przez gminę,
3. dla lokali własnościowych, z wyłączeniem wymienionych w lit. a), oraz domów stanowiących własność prywatną - w wysokości czynszu określonego według zasad i stawek dla mieszkań komunalnych na danym terenie, a w miastach - w danej dzielnicy,
4. dla lokali w hotelach - w wysokości kosztu udokumentowanego rachunkami wystawionymi przez hotel.

Uwzględniając przepisy rozporządzenia, brak jest możliwości wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe świadczenia na rzecz pracownika w postaci nieodpłatnego udostępnienia lokalu w hotelach na zasadach opisanych przez przedsiębiorcę co oznacza, iż wartość ww. świadczenia należy uwzględnić w podstawie wymiaru składek na te ubezpieczenia w oparciu o § 3 cytowanego rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r.

(Interpretacja indywidualna z 13 kwietnia 2021 r., sygn. WPI/200000/43/297/2021 - Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie)

Redakcja podatki.biz