Składki ZUS: Ekwiwalent dla pracownika za pranie odzieży roboczej

Wypłacany pracownikom ekwiwalent pieniężny za pranie odzieży roboczej w wysokości uzależnionej od stopnia jej zabrudzenia wynikającego z rodzaju wykonywanej pracy (stanowiska) pracownika, ustalony w oparciu o kalkulację jednostkową kosztów usługi prania w wybranych zakładach pralniczych podlega wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu stosunku pracy na podstawie § 2 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe - wyjaśnił ZUS.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie
Lublin, dnia 9 sierpnia 2016 r.
WPI/200000/43/719/2016

Decyzja nr 719/2016

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 584 ze zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 963) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 24 czerwca 2016 r. przez ... w sprawie wyłączenia ekwiwalentów za pranie odzieży roboczej z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu stosunku pracy.

Uzasadnienie

W dniu 24 czerwca 2016 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy ... o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Powyższy wniosek został uzupełniony przez Wnioskodawcę pismem z dnia 12 lipca 2016 r. (wpływ do Oddziału w dniu 19 lipca 2016 r.).

Wnioskodawca poinformował, że wypłaca pracownikom ekwiwalent pieniężny za pranie odzieży roboczej ustalony w oparciu o kalkulację jednostkowa kosztów usługi prania z wybranych 3 zakładów pralniczych, a następnie uśrednionych. W oparciu o przepisy BHP i Kodeksu pracy (art. 237.9 na wniosek specjalisty ds. bhp Prezes Zarządu zatwierdza ekwiwalent. Aktualnie wynosi on odpowiednio: ... zł, co jest pochodną stopnia zabrudzenia odzieży roboczej. Ekwiwalent jest wypłacany w ww. kwotach co miesiąc bez sprawdzania faktycznie ponoszonych kosztów prania przez pracowników. Od wypłaconego ekwiwalentu dotychczas jest potrącany tylko podatek dochodowym od osób fizycznych.

Dalej Wnioskodawca wskazał, że te same zasady stosowane są dla wypłacanego ekwiwalentu (w wysokości ... zł) za pranie ubioru służbowego, który stanowi biała bluzka i granatowy żakiet (dotyczy pracowników wykonujących pracę na Sali Obsługi Klienta). Dotychczas od ww. ekwiwalentów jest potrącany podatek dochodowy od osób fizycznych. a jednocześnie Wnioskodawca zwalnia te ekwiwalenty z podstawy naliczania składek ZUS (§ 2 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r.).

W piśmie złożonym w dniu 19 lipca 2016 r. Wnioskodawca dodatkowo doprecyzował opis stanu faktycznego wskazując, że wypłacany w Spółce ekwiwalent za pranie odzieży roboczej i ubioru służbowego stanowi przychód z tytułu stosunku pracy dla pracowników zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dalej Spółka wskazała, że ekwiwalent za pranie odzieży roboczej i ubioru służbowego jest wypłacany w oparciu o wewnętrznie wydawany akt prawny - Regulamin Pracy Spółki. Ekwiwalent za pranie odzieży roboczej jest wypłacany pracownikom zatrudnionym na stanowiskach robotniczych i nierobotniczych, którzy są zobowiązani przepisami bhp do noszenia tej odzieży w pracy. Zróżnicowanie kwoty wypłacanego ekwiwalentu jest podyktowane stopniem zabrudzenia odzieży roboczej:

• kwotę ... zł otrzymują pracownicy zatrudnieni na stanowiskach: montera konserwatora sieci wodociągowej, montera konserwatora sieci kanalizacyjnej, montera konserwatora sieci wodociągowo-kanalizacyjnej, kopacza, operatora koparki (operatora spycharki, operatora dźwigu i innych urządzeń samojezdnych), spawacza acetylenowego z łukiem elektrycznym, mechanika warsztatowego, kierowcy samochodu specjalistycznego i kierowcy samochodu ciężarowego i dostawczego, maszynisty konserwatora oczyszczalni ścieków oraz elektryka i elektromontera oczyszczalni ścieków,
• kwotę ... zł otrzymują pracownicy zatrudnieni na stanowiskach: aparatowego maszyn i urządzeń w zakresie uzdatniania wody, maszynisty konserwatora pomp i urządzeń hydroforni lub przepompowni wody, maszynisty stacji pomp wodociągowych, mistrza oczyszczalni ścieków, sprzątaczki biurowej, na oddziałach produkcyjnych lub technologicznych, robotnika gospodarczego, palacza pieców co., elektromontera warsztatowego (sieci napowietrznej, maszyn elektrycznych i rozdzielni, pojazdów mechanicznych), odczytywacza wodomierzy.
• kwotę ... zł otrzymują pracownicy zatrudnieni na stanowiskach: laboranta, biologa. bakteriologa, probiorcy i pomocy, kierownika magazynu, magazyniera, robotnika magazynowego, pracowników wydziału eksploatacji sieci wodociągowej obsługujących urządzenia do komputerowej lokalizacji wycieków wody, kierownika oczyszczalni ścieków. kierownika i mistrza rejonu sieci i stacji uzdatniania wody. inspektora nadzoru.

Ponadto ekwiwalent w kwocie ... zł za pranie ubioru służbowego otrzymują również pracownicy wykonujący pracę na Sali Obsługi Klienta.

Zdaniem Wnioskodawcy, przedstawionym w treści wniosku z 20 czerwca 2016 r.. ekwiwalent za pranie odzieży roboczej powinien być zwolniony z. podstawy naliczania składek ZUS na podstawie § 2 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. Dodatkowo w piśmie z dnia 12 lipca 2016 r. Wnioskodawca wskazał, że w jego ocenie ekwiwalent pieniężny za pranie ubioru służbowego powinien być włączony do podstawy naliczania składek ZUS.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jednocześnie stosownie do art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zgodnie z dyspozycją art. 10 ust. 6 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, warunkiem koniecznym do stwierdzenia kompletności wniosku, jest jego należyte opłacenie, natomiast w myśl art. 10 ust. 7 tej ustawy - w przypadku wystąpienia w jednym wniosku o wydanie interpretacji odrębnych stanów taktycznych lub zdarzeń przyszłych pobiera się opłatę od każdego przedstawionego we wniosku odrębnego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Wobec faktu, iż we wniosku złożonym w dniu 24 czerwca 2016 r. Wnioskodawca przedstawił dwa rodzaje ekwiwalentów wypłacanych pracownikom: za pranie odzieży roboczej oraz za pranie ubioru służbowego, a do wniosku została dokonana opłata w pojedynczej wysokości, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydając niniejszą decyzję rozpoznał wniosek w zakresie dotyczącym uwzględniania w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pierwszego z opisanych świadczeń - ekwiwalentu za pranie odzieży roboczej.

Zagadnienia dotyczące ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne są regulowane za pośrednictwem przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2236).

Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i ust. 2, art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Zakład wskazuje przy tym. iż z brzmienia art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika ograniczenie w tematyce, w której jest zobowiązany wypowiedzieć się za pośrednictwem pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, uniemożliwiające potwierdzenie w tym trybie przez Organ dokonanej przez Wnioskodawcę kwalifikacji przychodu w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Uwzględniając powyższe, Zakład dokonał interpretacji przepisów z zakresu ubezpieczeń społecznych opierając się na zawartym w piśmie z 12 lipca 2016 r. wskazaniu Spółki dotyczącym powyższej kwestii.

Katalog przychodów podlegających wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został zawarty we wskazanym powyżej rozporządzeniu z dnia 18 grudnia 1998 r. Zgodnie z treścią § 2 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, a w konsekwencji również, chorobowe i wypadkowe, pracowników nie stanowi: wartość świadczeń rzeczowych wynikających z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy oraz ekwiwalenty za te świadczenia wypłacane zgodnie z przepisami wydanymi przez Radę Ministrów lub właściwego ministra, a także ekwiwalenty pieniężne za pranie odzieży roboczej, używanie odzieży i obuwia własnego zamiast roboczego oraz wartość otrzymanych przez pracowników bonów, talonów, kuponów lub innych dowodów uprawniających do otrzymania na ich podstawie napojów bezalkoholowych, posiłków oraz artykułów spożywczych, w przypadku gdy pracodawca, mimo ciążącego na nim obowiązku wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków i napojów bezalkoholowych.

Zauważyć należy, że zgodnie z. art. 237.9 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.) pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, przewidzianych do stosowania na danym stanowisku pracy. Pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby stosowane środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze posiadały właściwości ochronne i użytkowe, oraz zapewnić odpowiednio ich pranie, konserwację, naprawę, odpylanie i odkażanie. Jeżeli pracodawca nie może zapewnić prania odzieży roboczej, czynności te mogą być wykonywane przez pracownika, pod warunkiem wypłacania przez pracodawcę ekwiwalentu pieniężnego w wysokości kosztów poniesionych przez pracownika.

Z literalnego brzmienia § 2 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz art. 237.9 Kodeksu pracy jasno wynika, że pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny za pranie odzieży roboczej w sytuacji, gdy pracodawca nie może zapewnić prania tej odzieży. Jednocześnie w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie uwzględnia się ekwiwalentów pieniężnych za pranie odzieży roboczej przy założeniu, że są one wypłacane zgodnie z przepisami Kodeksu pracy. tj. w wysokości odzwierciedlającej koszty poniesione przez pracownika.

Z przedstawionego przez Wnioskodawcę stanu faktycznego wynika, że wypłaca pracownikom ekwiwalent pieniężny za pranie odzieży roboczej w wysokości uzależnionej od stopnia jej zabrudzenia wynikającego z rodzaju wykonywanej pracy (stanowiska) pracownika, ustalony w oparciu o kalkulację jednostkową kosztów usługi prania w wybranych zakładach pralniczych. W konsekwencji, opisany we wniosku ekwiwalent za pranie odzieży roboczej podlega wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu stosunku pracy na podstawie § 2 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Mając powyższe na uwadze Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał za prawidłowe stanowisko Wnioskodawcy w kwestii wyłączenia ekwiwalentów za pranie odzieży roboczej z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu stosunku pracy.