Składka zdrowotna na nowych zasadach od 2022 r. Co ma się zmienić?

Od 2022 r. przepisy dotyczące składki zdrowotnej mają być wyraźnie mniej korzystne dla ubezpieczonych. Projekt nowelizacji, który przewiduje wdrożenie zmian, został w tym tygodniu przekazany do konsultacji społecznych. W aktualnej wersji projektu rząd chce ujednolicić wysokość składki i sposób jej naliczania. Jednocześnie zlikwidowana zostanie możliwość odliczania składki od podatku dochodowego PIT.

W uzasadnieniu projektu nowelizacji rząd wskazuje na potrzebę zwiększenia wydatków na służbę zdrowia. Środki na ten cel mają zostać pozyskane właśnie w wyniku zmian w składce zdrowotnej.

„Walka z pandemią COVID-19 stała się dodatkowym impulsem do zwiększenia wydatków na służbę zdrowia. Te jednak wymagają dodatkowych źródeł finansowania. Dlatego projekt zakłada zmiany w zakresie podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne i likwidacji jej odliczenia od podatku dochodowego od osób fizycznych. W wyniku tego nie tylko pracownicy, ale i przedsiębiorcy będą ją płacić według tej samej stawki 9 proc. od podstawy opodatkowania” – wskazują autorzy projektu.

Po zmianach podstawą wymiaru tej daniny będą rzeczywiste dochody przedsiębiorcy (zamiast stałej opłaty ryczałtowej). Projektodawcy przewidują, że ujednolicenie składki dla pracowników i przedsiębiorców będzie skutkować m.in. spadkiem popularności przechodzenia pracowników na umowy cywilnoprawne.

„Podstawą wymiaru będą rzeczywiste dochody osiągane z prowadzonej działalności w miejsce stałej opłaty ryczałtowej. Dochód będzie podstawą wymiaru składki dla osób opłacających podatek dochodowy na zasadach określonych według skali podatkowej (art. 27 ustawy PIT), według 19 proc. stawki podatku (art. 30c ustawy PIT) i opłacających podatek dochodowy z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (art. 30ca ustawy PIT). Dochód ten, za rok kalendarzowy, będzie ustalany jako różnica między osiągniętymi przychodami, w rozumieniu ustawy PIT, a poniesionymi kosztami uzyskania tych przychodów, w rozumieniu tej ustawy, pomniejszony o kwotę opłaconych w tym roku składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów” – można przeczytać w uzasadnieniu projektu.

Co do zasady roczna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne nie będzie mogła być niższa od kwoty będącej iloczynem liczby miesięcy w roku kalendarzowym podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu i minimalnego wynagrodzenia obowiązującego na początku danego roku.

W efekcie zmian wpływy do Narodowego Funduszu Zdrowia mają wzrosnąć o ok. 11-12 mld zł w skali roku. W ciągu 10 najbliższych lat wzrost wpływów z tytułu składek zdrowotnych ma osiągnąć łącznie poziom 112,83 ml zł.

Planowaną nowelizację krytycznie ocenia m.in. środowisko przedsiębiorców. Jak wskazują eksperci Konfederacji Lewiatan, w konsekwencji np. etatowy pracownik zarabiający 13 tys. zł brutto miesięcznie zapłaci ponad 350 zł więcej, a z kolei przedsiębiorca na podatku liniowym od 1 mln zł zapłaci aż o 90 tys. zł więcej. W wielu przypadkach więcej płacić będą również samozatrudnieni oraz podatnicy korzystający z ryczałtu i karty podatkowej.

– Propozycja, aby składka zdrowotna nie była odliczana od podatku oraz jej istotne podwyższenie, ma w założeniu poprawić jakość ochrony zdrowia obywateli, w rzeczywistości jest to sposób na zwiększenie wpływów budżetowych – ocenia doradca podatkowy i ekspert Konfederacji Lewiatan, Przemysław Pruszyński.

Wprowadzenie zmian przewiduje projekt ustawy (z 26 lipca 2021 r.) o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw.

Większość nowych przepisów ma wejść w życie 1 stycznia 2022 r.

Z projektem nowelizacji można się zapoznać tutaj.

mp