Samodzielna windykacja: Postępowanie uproszczone - podstawowe informacje (1)

Postępowanie uproszczone jest stosowane w przypadku spraw drobnych, rozpoznawanych przez sądy rejonowe, przy wykorzystaniu uproszczonego postępowania dowodowego oraz konieczności posługiwania się przez strony przy składaniu pism procesowych w toku postępowania specjalnymi urzędowymi formularzami według określonych wzorów. W Kodeksie postępowania cywilnego postępowanie uproszczone jako procedura szczególna uregulowane zostało w art. 505 ze zn. 1 k.p.c. do art. 505 ze zn. 14 k.p.c. (Postępowanie uproszczone).

Wzory formularzy obowiązujących w postępowaniu uproszczonym zostały określone w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z 5 kwietnia 2012 r. w sprawie określenia wzorów i sposobu udostępniania urzędowych formularzy pism procesowych w postępowaniu cywilnym. Wzory dokumentów dostępne są również na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości, na stronach sądów oraz w każdej siedzibie sądu.

Sprawy rozstrzygane w postępowaniu uproszczonym

Postępowanie uproszczone dotyczy postępowania w sprawach należących do właściwości sądów rejonowych:

  1. o roszczenia wynikające z umów, jeżeli wartość przedmiotu sporu nie przekracza dwudziestu tysięcy złotych, a w sprawach o roszczenia wynikające z rękojmi, gwarancji jakości lub z niezgodności rzeczy sprzedanej konsumentowi z umową, jeżeli wartość przedmiotu umowy nie przekracza tej kwoty;
  2. o zapłatę czynszu najmu lokali mieszkalnych i opłat obciążających najemcę oraz opłat z tytułu korzystania z lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej – bez względu na wartość przedmiotu sporu (art. 505 ze zn. 1 k.p.c.).

Pozew, odpowiedź na pozew, sprzeciw od wyroku zaocznego i pismo zawierające wnioski dowodowe wnoszone w postępowaniu uproszczonym powinny być sporządzone na urzędowych formularzach (art. 505 ze zn. 2 k.p.c.).

Zasady postępowania uproszczonego

Uproszczenie postępowania wynika z zastosowania podstawowych zasadach procesowych, to jest:

1. Jeden pozew oznacza jedno roszczenie, a zatem jednym pozwem można dochodzić tylko jednego roszczenia.

Połączenie kilku roszczeń w jednym pozwie jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy wynikają z tej samej umowy lub umów tego samego rodzaju. W wypadku innego połączenia w jednym pozwie kilku roszczeń sąd dokonuje zwrotu pozwu (art. 505 ze zn. 3 par. 1 i 2 k.p.c.). Kumulacja roszczeń jest więc możliwa, gdy wartość przedmiotu sporu dla skumulowanych roszczeń nie przekroczy 20 000 zł, chyba że powód dodatkowo przeciwko temu samemu pozwanemu zgłosi roszczenia wynikające z tej samej umowy lub umów tego samego rodzaju.

W przypadku kumulacji roszczeń przewodniczący (referendarz) powinien zastosować art. 130 ze zn. 1 § 1 ze zn. 1 k.p.c. w ten sposób, że wyda zarządzenie nakazujące przesłanie powodowi pozwu wraz z załącznikami i wzywające go do rozdzielenia roszczeń w terminie tygodniowym pod rygorem wydania zarządzenia o zwrocie pozwu. Powód, wykonując powyższe zarządzenie, przesyła dla dodatkowych roszczeń pozwy w odrębnych formularzach wraz z dodatkowymi odpisami i załącznikami.

Dochodzenie części roszczenia jest możliwe, pod warunkiem że postępowanie uproszczone jest właściwe dla całego świadczenia, czyli jeśli kwota całego świadczenia nie przekracza wartości 20 000 zł, przy czym istotne jest ustalenie wartości ww. roszczenia na datę wytoczenia pozwu (uchwała Sądu Najwyższego z 11 lutego 2005 r., sygn. akt III CZP 83/04, OSNC 2005, nr 12, poz. 207).

Połączenie kilku roszczeń jest również możliwe w sprawach, w których powód – usługodawca lub sprzedawca – dochodzi roszczeń wynikających z umów o:

  • świadczenie usług pocztowych i telekomunikacyjnych,

  • przewóz osób i bagażu w komunikacji masowej,

  • dostarczanie energii elektrycznej, gazu i oleju opałowego,

  • dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków,

  • wywóz nieczystości,

  • dostarczanie energii cieplnej,

– także wtedy, gdy sprawy te nie podlegają rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym.

W przypadku, gdy powód dochodzi roszczeń wynikających z powyższego typu umów, jest obowiązany wnieść pozew na urzędowym formularzu (art. 187 ze zn. 1 k.p.c.).

Przykład:

Powód wytoczył wobec pozwanego powództwo w postępowaniu uproszczonym przy kwocie roszczenia wynoszącej 8000 zł, gdy pierwotna kwota roszczenia wynosiła 50 000 zł, a przed wytoczeniem pozwu została przez pozwanego spłacona do kwoty 8000 zł.

Zgodnie z powyższymi zasadami takie powództwo jest dopuszczalne do rozpoznania w postępowaniu uproszczonym.

2. Jeżeli powód dochodzi części roszczenia, sprawa podlega rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym tylko wtedy, gdy postępowanie to jest właściwe dla całego roszczenia wynikającego z faktów przytoczonych przez powoda, tak aby roszczenie nie utraciło kwalifikacji jako roszczenie drobne, zgodnie z zasadami postępowania uproszczonego.

W przeciwnym razie, to jest gdy sprawa nie może być kwalifikowana jako podlegająca rozpoznaniu również w postępowaniu uproszczonym przy uwzględnieniu pełnej wartości roszczenia, sprawa jest rozpoznawana w postępowaniu zwykłym (art. 505 ze zn. 3 § 3 k.p.c.).

3. Nie jest dopuszczalna zmiana powództwa. Jeżeli powód wystąpi z nowym roszczeniem w miejsce zgłoszonego w pozwie, sąd pominie tę czynność dowodową i rozpozna pierwotne roszczenie.

Jeśli natomiast powód występuje z nowym roszczeniem obok dotychczasowego, powinno ono zostać wyłączone do osobnego postępowania, gdyż jeden pozew może obejmować jedno roszczenie (art. 505 ze zn. 4 § 1 k.p.c.).

4. Powództwo wzajemne jest dopuszczalne tylko wówczas, gdy roszczenie wzajemne nadaje się do rozpoznania w postępowaniu uproszczonym, co obejmuje również roszczenie drobne lub inne kwalifikujące się do rozpoznania w postępowaniu uproszczonym (art. 505 ze zn. 4 § 2 k.p.c.).

Pozew wzajemny, który nie może być rozpoznany w postępowaniu uproszczonym, nie będzie odrzucony, lecz zostanie przekazany do właściwego postępowania. Przepisy k.p.c. uniemożliwiają pozwanemu skorzystanie z zarzutu potrącenia wierzytelności wzajemnej niepodlegającej rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym, nawet jeżeli dokonanie czynności prawnej kompensaty jest według przepisów prawa materialnego skuteczne.

Dalszym skutkiem może być, już po wygraniu sprawy przez pozwanego, skierowanie powództwa o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności na podstawie art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c.

Niezależnie od samego potrącenia skutkiem złożenia oświadczenia o potrąceniu może być zgłoszenie w toku postępowania uproszczonego zarzutu potrącenia i wygaśnięcia wierzytelności wzajemnej, jeżeli oświadczenie o potrąceniu doszło do wiadomości powoda, a przed doręczeniem pozwanemu odpisu pozwu.

5. Zarzut potrącenia w postępowaniu uproszczonym dopuszczalny jest wtedy, gdy roszczenie nim objęte nadaje się do rozpoznania w tym postępowaniu (art. 505 ze zn. 4 § 2 k.p.c.).

6. Stosowanie przepisów o interwencji głównej i ubocznej w postępowaniu uproszczonym nie jest niedopuszczalne (art. 505 ze zn. 4 § 1 k.p.c.).

Zmiany podmiotowe, takie jak: zmiana powództwa (art. 193 k.p.c.), interwencja główna (art. 75 k.p.c.), interwencja uboczna (art. 76–83 k.p.c.), przypozwanie (art. 84–85 k.p.c.), przekształcenia podmiotowe (art. 194–198 k.p.c.), nie są dopuszczalne. W razie zgłoszenia przez stronę wniosku o zmianę powództwa, przypozwania czy interwencji ubocznej powyższe wnioski zostaną przez sąd odrzucone. Powództwo zawierające interwencję zostanie przekazane do rozpoznania według właściwości.

Jeśli powód uzna, że rozpoznanie sprawy w ramach zgłoszonego pozwu nie jest związane z istotą sporu, powinien albo cofnąć pozew i wytoczyć pozew po zakończeniu sprawy z roszczeniami, które są dla niego odpowiednie, albo dążyć do zawarcia ugody.

7. W postępowaniu uproszczonym nie można przeprowadzać dowodu z opinii biegłego. Jeżeli ścisłe udowodnienie zadania jest niemożliwe lub nader utrudnione, sąd może zasądzić odpowiednią sumę według własnej oceny, opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy (art. 505 ze zn. 6 § 1 i 2 k.p.c.).

Przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego będzie możliwe, ale w ramach dalszego rozpoznania sprawy z pominięciem przepisów o postępowaniu uproszczonym.

8. Jeżeli sąd uzna, że sprawa jest szczególnie zawiła lub jej rozstrzygnięcie wymaga specjalnych wiadomości, w dalszym ciągu rozpoznaje ją z pominięciem przepisów o postępowaniu uproszczonym, czyli na zasadach ogólnych.

Decyzja o rozpoznaniu sprawy z pominięciem przepisów o postępowaniu uproszczonym należy wyłącznie do sądu, a powinna ona nastąpić dopiero po wysłuchaniu informacyjnym stron na rozprawie i podjętej próbie ugodowego załatwienia sporu. Sąd wydaje w tym przedmiocie na rozprawie stosowne postanowienie, na które nie przysługuje zażalenie, ale które może być zaskarżone na podstawie art. 380 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.

Rozpoznanie sprawy na zasadach ogólnych nie skutkuje jednakże koniecznością uiszczenia dodatkowej opłaty uzupełniającej od pozwu, to jest do wysokości opłaty, jaka byłaby konieczna w sprawie rozpoznawanej w trybie zwykłym, a zatem co do obowiązku zwrotu kosztów procesu w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie orzeka się o kosztach naliczonych zgodnie z zasadami dotyczącymi ustalania kosztów w postępowaniu uproszczonym (art. 505 ze zn. 7 k.p.c.).

Przykład:

Powód wytoczył pozew o zapłatę kwoty 8000 zł z tytułu nienależytego wykonania umowy. Powód zawnioskował o przeprowadzenie dowodów z dokumentów, ale zastrzegł, że w przypadku kwestionowania przedstawionych dowodów wnosi o powołanie biegłego sądowego oraz rozpoznanie sprawy z pominięciem przepisów o postępowaniu uproszczonym.

Sąd na pierwszej rozprawie wstępnie przesłuchał strony oraz – wobec stwierdzenia szeregu okoliczności spornych i konieczności ich zweryfikowania w ramach stosownej ekspertyzy biegłego – postanowił o rozpoznaniu sprawy z pominięciem przepisów o postępowaniu uproszczonym.

 

Artykuł stanowi fragment jednej z lekcji e-kursu „Postępowanie uproszczone, nakazowe i upominawcze - szybka i skuteczna windykacja w praktyce”, autorstwa Pana Michała Gruszczyńskiego. Najbliższa edycja e-kursu rozpocznie się już wkrótce. Tu znajdziecie zczegółowe informacje o e-kursie i formularz zgłoszeniowy

 

 

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...