Różne stawki opłaty targowej w ramach jednej gminy

Z uzasadnienia: Gmina ma konstytucyjnie i ustawowo zagwarantowane prawo do swobodnego ustalania wysokości opłaty targowej na targowiskach - w granicach przewidzianych przepisami ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, a jedyne ograniczenie jakie ustawodawca wprowadził zawiera się w art. 19 ust. 1 lit. a) i dotyczy narzuconego ustawą górnego limitu dziennej stawki kwotowej opłaty. Zatem, gmina może przepisy różnicować stawki opłaty targowej w odniesieniu do różnych targowisk prowadzonych na terenie danej gminy.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Sławomir Fularski, Sędziowie Sędzia WSA Cezary Kosterna /sprawozdawca/, Sędzia WSA Artur Kot, Protokolant Referent Justyna Kapusta, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 lutego 2013 r. sprawy ze skargi P. C. na uchwałę Rady Miasta i Gminy P. z dnia [...] maja 2012 r. nr [...] w sprawie opłaty targowej oddala skargę.

UZASADNIENIE

Rada Gminy i Miasta P. podjęła w dniu [...] maja 2012 r. uchwałę nr [...] w sprawie opłaty targowej.

W § 2 ww. uchwały Rada określiła dzienne stawki opłaty targowej na Targowisku Miejskim w P. ul. R. [...].

1. od 1 m2 całkowitej powierzchni zajętej przy sprzedaży z własnego stoiska (namiot, stół oraz ustawione obok skrzynki, pudła, kosze itp.), łącznie z miejscami, na których ustawione są towary i inne przedmioty i pojazdy, zajmujące stanowisko targowe - [...]zł;

2. przy sprzedaży obnośnej z ręki, kosza, wiadra własnych płodów rolnych, drobnych wyrobów chałupniczych i rzeczy używanych [...]zł;

3. przy sprzedaży z samochodu i innych pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony - [...]zł;

4. przy sprzedaży z samochodu i innych pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony - [...]zł.

W § 3. ww. uchwały Rada określiła dzienne stawki opłaty targowej od sprzedaży dokonywanej poza Targowiskiem Miejskim w P., określonym w § 2:

1. od 1 m2 całkowitej powierzchni zajętej przy sprzedaży z własnego stoiska (namiot, stół oraz ustawione obok skrzynki, pudła, kosze itp.), łącznie z miejscami, na których ustawione są towary i inne przedmioty i pojazdy, zajmujące stanowisko targowe - [...]zł, nie mniej niż [...] zł od stanowiska;

2. przy sprzedaży obnośnej z ręki, kosza, wiadra własnych płodów rolnych, drobnych wyrobów chałupniczych i rzeczy używanych [...] zł;

3. przy sprzedaży z samochodu i innych pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony - [...] zł;

4. przy sprzedaży z samochodu i innych pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony - [...] zł.

Skargę na powyższą uchwałę Rady Gminy i Miasta P. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wniósł P.C. (dalej jako skarżący) reprezentowany przez fachowego pełnomocnika w osobie adwokata. Skarżący zaskarżył § 2 i 3 ww. uchwały, której zarzucił rażącą obrazę przepisu art. 19 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 12 stycznia 1991 roku o podatkach i opłatach lokalnych przez jego błędną wykładnię prowadzącą do wniosku, że uprawnia on radę gminy do dowolnej regulacji wysokości stawek opłaty targowej, skutkującą określeniem stawek opłaty targowej w sprzeczności z przepisem art. 132 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 roku o ochronie konkurencji i konsumentów.

Skarżący wniósł o stwierdzenie nieważności zaskarżonej uchwały w części, tj. § 2 i 3 oraz o zasądzenie kosztów postępowania sądowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu skargi pełnomocnik skarżącego podniósł, że zaskarżoną uchwałą Rada Gminy i Miasta P. określiła wysokość stawek opłaty targowej na Targowisku Miejskim w P. (§ 2 uchwały) oraz poza Targowiskiem Miejskim (§ 3 uchwały). Stawki opłaty targowej od sprzedaży dokonywanej poza Targowiskiem Miejskim zostały określone na poziomie pięciokrotnie wyższym niż stawki opłaty targowej od sprzedaży dokonywanej na Targowisku Miejskim.

Skutkiem zaskarżonej uchwały jest niedopuszczalna dyskryminacja przedsiębiorców prowadzących "prywatne" targowiska - wbrew przepisowi art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Pełnomocnik skarżącego wskazał, że w orzecznictwie sądów administracyjnych utrwalił się pogląd, zgodnie z którym rada gminy jest uprawniona do ustalania różnych stawek opłaty targowej na różnych targowiskach (vide: wyrok WSA w Łodzi z dnia 21 stycznia 2004 r. I SA/Łd 128/2003). Uprawnienie to nie jest jednak uprawnieniem bezwzględnym. Rada Gminy - jako organ Gminy - jest zobowiązana do działania wyłącznie w granicach obowiązujących przepisów prawa. Wszelkie działania tego organu - mające swój wyraz w uchwałach - muszą respektować prawa obywatelskie, wynikające z innych przepisów prawa.

Zróżnicowanie wysokości opłat targowych może mieć miejsce wyłącznie z uwagi na uzasadnione względy społeczne i gospodarcze. Przyczyną zróżnicowania opłat może być np. położenie targowiska, czy rodzaj sprzedawanych towarów. Podstawą do zróżnicowania opłat targowych nie może być natomiast kryterium podmiotowe, zarówno w stosunku do sprzedających, jak i prowadzących targowiska.

Przyczyną zróżnicowania opłat nie może być również próba ingerencji organu stanowiącego gminy w sferę życia gospodarczego, w której działania gospodarcze podejmuje również sama gmina.

Ustalenie, czy zaskarżona uchwała jest zgodna z obowiązującymi przepisami prawa wymaga oceny, czy zróżnicowanie stawek, w tym ich wielkość, ma odpowiednie podstawy i czy została dokonana w oparciu o czytelne i uzasadnione kryteria. Tymczasem, podejmując zaskarżoną uchwałę Rada Gminy i Miasta P. naruszyła wszystkie wskazane powyżej zasady.

Zróżnicowanie stawek opłaty targowej w zależności od tego czy sprzedaż dokonywana jest na Targowisku Miejskim (prowadzonym przez Gminę), czy też poza nim jest oczywistą dyskryminacją wszelkich innych podmiotów prowadzących targowiska na terenie gminy i miasta. O powyższym dobitnie świadczy już sam podział - przyjęty przez radę Gminy, a wyrażony w uchwale - na Targowisko Miejskie i wszelkie inne miejsca, na których dokonywana jest sprzedaż. U podstaw przyjętego podziału nie leżą żadne względy społeczne, czy gospodarcze, a jedynie dążenie do wyeliminowania z życia gospodarczego innych podmiotów prowadzących targowiska.

Nie bez znaczenia dla oceny zaskarżonej uchwały jest fakt, iż dotychczasowe stawki opłaty targowej - np. na podstawie uchylonej uchwały nr [...] Rady Gminy i Miasta P. dnia [...] maja 2011 roku - były tożsame dla wszystkich miejsc targowych. Sytuacja zmieniła się jednak w chwili, gdy Gmina wybudowała własne targowisko - otwarte w dniu [...] maja 2012 roku. Takie działanie Rady Gminy narusza w sposób oczywisty prawa obywatelskie, mające swe źródło w przepisie art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, a więc równości wszystkich wobec prawa, w tym również w życiu gospodarczym. Zasada równości w prawie polega na tym, iż wszystkie podmioty prawa charakteryzujące się daną cechą istotną mają być traktowane równo, tj. bez różnicowań zarówno dyskryminujących, jak i faworyzujących, co oznacza także sprawiedliwie (vide: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego - Ośrodek Zamiejscowy w Krakowie z dnia 18 maja 2000 roku, sygn. akt I SA/Kr 392/2000). Odstępstwa od tej zasady mają charakter wyłącznie wyjątkowy.

Trybunał Konstytucyjny wielokrotnie w swoim orzecznictwie wskazywał, że odstępstwa od zasady równości wobec prawa są dopuszczalne, jeśli spełniają trzy warunki: po pierwsze - są relewantne, tj. racjonalnie uzasadnione; po drugie - są proporcjonalne, a więc waga interesu, jakiemu służy zróżnicowanie musi pozostawać w odpowiedniej proporcji do wagi interesów podmiotów, które zostaną naruszone; po trzecie - pozostają w związku z innymi wartościami, zasadami czy normami konstytucyjnym, uzasadniającymi różne traktowanie podmiotów podobnych (vide: wyrok TK z dnia 12 maja 1998 r. U 17/97).

Żaden z powyższych warunków nie zachodzi w okolicznościach niniejszych. Oznacza to, że zróżnicowanie stawek opłaty targowej, wprowadzone zaskarżoną uchwałą, narusza zasadę równości prawa wynikającą z art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Postanowienia zawarte w zaskarżonej uchwale są nie tylko sprzeczne z konstytucyjną zasadą równości, ale również z przepisami ustawy z dnia 16 lutego 2007 roku o ochronie konkurencji konsumentów. W myśl przywołanych uregulowań zabronione jest m.in. nadużywanie pozycji dominującej na rynku właściwym przez jednego lub kilku przedsiębiorców. Nadużywanie pozycji dominującej może polegać w szczególności na bezpośrednim lub pośrednim narzucaniu nieuczciwych cen, w tym cen nadmiernie wygórowanych albo rażąco niskich, także na podziale rynku według kryteriów terytorialnych, asortymentowych lub podmiotowych.

W okolicznościach niniejszych oczywistym jest, że postanowienia zaskarżonej uchwały - wbrew przywołanym wyżej przepisom - nie tylko ograniczają konkurencje, ale wprost tę konkurencję - dla Targowiska Miejskiego - eliminują. Efekt antykonkurencyjny różnicowania stawek opłat targowych, niższych na targowisku prowadzonym przez gminę i wyższych na pozostałych targowiskach, jest oczywisty. Ewentualni konkurenci gminy są przy tak wysoce dyskryminujących strukturach opłat targowych z góry eliminowani z rynku.

W okolicznościach niniejszej sprawy przywołane wyżej przepisy o podatkach i opłatach lokalnych przyznają gminie jedynie kompetencje w zakresie uchwalania wysokości opłaty targowej. Winno to jednakże następować w zgodności z obowiązującymi w tej mierze przepisami prawa w oparciu o stosowane w tym względzie równoprawne kryteria. W ustawie o podatkach i opłatach lokalnych brak jest zapisu, który uzasadniałby uchwalanie opłat targowych w sposób dyskryminujący niektóre podmioty gospodarcze i tym samym pozwalał ograniczać swobodę prowadzenia działalności gospodarczej i swobodę konkurowania na rynku. Powyższe stanowisko wyraził Sąd Antymonopolowy w uzasadnieniu wyroku z dnia 11 maja 1994 roku, sygn. akt XVII Amr 64/93: "Praktyką monopolistyczną jest zachowanie gminy polegające na podjęciu przez radę gminy uchwały różnicującej wysokość opłaty targowej, niższej na targowisku prowadzonym przez gminę i wyższej na innych targowiskach, eliminującej z rynku konkurentów gminy".

W świetle powyższych okoliczności bezspornym jest, że wprowadzenie przez Radę Gminy i Miasta P. kryterium podmiotowego, które wpływa na wysokość opłaty targowej, narusza granice upoważnienia ustawowego zamieszczonego w przepisie art. 19 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 12 stycznia 1991 roku o podatkach i opłatach lokalnych.

W odniesieniu do legitymacji skargowej pełnomocnik skarżącego wskazał, że zaskarżona uchwała - w § 2 i 3 - narusza oczywisty interes prawny skarżącego. Interes ten przejawia się w ograniczeniu - na skutek wejścia zaskarżonej uchwały w życie - możliwości prowadzenia działalności gospodarczej (w postaci targowiska) z zachowaniem zasad pełnej konkurencji na rynku. Prawo do prowadzenia działalności gospodarczej w warunkach uczciwej konkurencji wynika z przepisów prawa materialnego, tj. przepisów przywołanej wyżej ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.

Dodatkowo wskazał, że dniu [...] sierpnia 2012 roku skarżący wezwał Radę Gminy i Miasta P. do usunięcia naruszenia prawa, a w dniu [...] października otrzymał odpowiedź organu.

Powyższe...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »