Rozłożenie płatności na raty a obowiązek dokonywania korekty kosztów

Przepis art. 15b ustawy o CIT nakłada na podatników obowiązek dokonywania korekty (zmniejszenia) kosztów uzyskania przychodów w przypadku nieuregulowania w określonych warunkach (terminach) zobowiązań. W przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty wynikającej z faktury czy rachunku (a jeżeli nie istniał obowiązek ich wystawienia, kwoty wynikającej z umowy albo innego dokumentu) i nieuregulowania tej kwoty w terminie 30 dni od daty upływu terminu płatności (a gdy termin płatności jest dłuższy niż 60 dni w terminie 90 dni od daty zaliczenia tej kwoty do kosztów uzyskania przychodów), podatnik jest obowiązany do zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów o kwotę wynikającą z tych dokumentów (art. 15b ust. 1 i 2 ustawy o CIT). Powyższe regulacje wprowadzono jako element walki z tzw. zatorami płatniczymi (nieregulowaniem na czas zobowiązań).

Czy powyższe regulacje mają również zastosowanie w sytuacji, gdy sprzedaż dokonywana jest na raty (gdy strony w warunkach płatności ustaliły płatność ceny w ratach)?

Obowiązek korekty kosztów nie zależy od sposobu zapłaty

Jak podkreślają organy podatkowe, regulacje te mają mobilizować podatników do regulowania płatności kontrahentom, przy czym nie zawierają one wyłączeń w ich stosowaniu w odniesieniu do podatników dokonujących zakupu ratalnego (sprzedaż na raty). Zdaniem organów podatkowych, wprowadzenie takiego wyłączenia stanowiłoby naruszenie równości w zasadach opodatkowania i stawiałoby w uprzywilejowanej sytuacji podatników dokonujących takiego zakupu. Z tych też względów organy podatkowe twierdzą, że obowiązek korekty kosztów podatkowych nie może być uzależniony od okoliczności takiej jak sposób zapłaty. Podstawą do takiej korekty jest fakt nieterminowego regulowania kwot wynikających z faktury, umowy lub innego dokumentu, bez względu na to, czy zakupu dokonano w formie ratalnej. Tak przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 28 maja 2013 r., sygn. ITPB3/423-136d/13/PS. Podobnie Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 3 kwietnia 2014 r., sygn. IBPBI/2/423-356/14/AP. Ten ostatni zwrócił szczególną uwagę na przyjętą przez organ zasadę liczenia terminów płatności wskazując, że:

Terminy płatności każdej raty należy liczyć od tego samego dnia, tj. od dnia wystawienia faktury (rachunku) lub innego dokumentu, stanowiącego podstawę zaksięgowania kosztów. Podkreślić jednak należy, że termin płatności należy liczyć dla każdej raty oddzielnie, a zatem w sytuacji gdy łączny termin płatności rat jest dłuższy niż 60 dni, do części rat, których termin płatności (liczony od dnia wystawienia faktury lub rachunku) nie przekracza 60 dni, znajdzie zastosowanie art. 15b ust. 1, a do rat których termin płatności jest dłuższy niż 60 dni, art. 15b ust. 2 ustawy o pdop.

Raty a termin korekty kosztów

W tym miejscu należy jednak powołać wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie sygn. III SA/Wa 2328/13 z 24 marca 2014 r. (orzeczenie nieprawomocne). Sąd nie podzielił w nim stanowiska organów podatkowych. Zgodnie z uzasadnieniem ww. wyroku:

(...) literalna wykładnia art. 15b stosowana wobec umów, w których płatności dokonywane są ratalnie prowadzi do tego, że o ile podatnik w stosunku do "normalnej" umowy sprzedaży ma możliwość nie być objęty jego regulacjami, to w przypadku umowy, w której płatności dokonywane są w ratach, takie jak sprzedaż na raty, takiej możliwości nie ma i ponosi od razu negatywne skutki podatkowe zawierając umowy dopuszczalne także przez ustawodawcę podatkowego. (…) Nie oznacza to, że wspomniane umowy nie są objęte przepisami art. 15b u.p.d.o.p. a jedynie, że stosowany jest on w odniesieniu do poszczególnych terminów zapłaty rat.

Zastosowanie art. 15b ustawy o CIT w sposób prawidłowy, zdaniem WSA w Warszawie, jest możliwe tylko gdy podatnik opóźni się z zapłatą w terminie poszczególnej raty (gdy została ona ujęta w kosztach). W przypadku sprzedaży ratalnej termin płatności nie może być ustalany na podstawie daty wystawienia faktury, lecz powinien biec każdorazowo od daty płatności każdej z rat.

Podsumowując, należy wskazać, że regulacja art. 15b ustawy o CIT, obejmująca obowiązek dokonania korekty (zmniejszenia) kosztów, znajduje zastosowanie również do sprzedaży na raty. Wątpliwość może budzić natomiast sposób zastosowania ww. regulacji w tym przypadku. Istnieją przesłanki, płynące z ww. orzeczenia, że w przypadku sprzedaży, w której płatność ceny następuje w ratach, termin określony w art. 15b ust. 1 ustawy o CIT biegnie od terminu płatności każdej raty (a nie jak twierdzą organy podatkowe, od terminu liczonego od dnia wystawienia faktury, rachunku co w większości przypadków prowadziłoby do obowiązku dokonania korekty).

Tomasz Musialski
Konsultant Podatkowy w Dziale Podatków Bezpośrednich ECDDP

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...