Rozłożenie na raty spłaty VAT

Możliwość terminowego regulowania tego podatku jest szczególnie uzależniona od mogących wystąpić trudności w zakresie płynności finansowej podmiotów zobowiązanych do jego zapłaty. Podatnik może nie otrzymać płatności za dostarczony towar lub wykonaną usługę bądź dostać je z opóźnieniem. Gdy powstanie obowiązku podatkowego nie jest uzależnione od otrzymania zapłaty, a termin płatności podatku nadszedł, podatnikowi może brakować środków finansowych na wywiązanie się z terminowego uregulowania VAT.

Podatnik nie ma większych problemów, jeżeli opóźnienie w zapłacie VAT jest krótkotrwałe i przemijające. Dokonując późniejszej zapłaty, wpłaca on należną kwotę powiększoną jedynie o stosowne odsetki za zwłokę oraz ewentualnie koszty upomnienia. Jeżeli jednak brak zapłaty VAT w ustalonym terminie ma charakter trwały i przedłuża się, podatnik musi liczyć się ze wszczęciem wobec niego postępowania egzekucyjnego. Koszty tego postępowania obciążają podatnika, a składają się na nie: opłaty za dokonane czynności egzekucyjne, opłata manipulacyjna oraz wszelkie wydatki poniesione przez urząd skarbowy w związku z prowadzeniem egzekucji.

Istnieją prawnie usankcjonowane rozwiązania, z których podatnik może skorzystać w celu ulżenia w spłacie zobowiązania podatkowego. Jeśli stwierdzi on, że wystąpią problemy z terminowym wywiązaniem się z zapłaty VAT, może rozważyć rozłożenie takiego zobowiązania na raty.

Rozłożenie zobowiązania na raty

Zgodnie z art. 67a § 1 pkt 1 i 2 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) organ podatkowy, na wniosek podatnika, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym może m.in. rozłożyć na raty zapłatę podatku lub zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki określone w decyzji organu podatkowego. Inicjatywa leży wyłącznie po stronie podatnika.

Przy czym musi on pamiętać, że jeżeli złoży wniosek przed terminem złożenia deklaracji VAT, będzie on dotyczył rozłożenia na raty zobowiązania podatkowego, jeśli zaś po tym terminie – będzie to wniosek o rozłożenie na raty zaległości podatkowej. Wynika to z regulacji art. 51 § 1 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym podatek niezapłacony w terminie staje się zaległością podatkową.

Przykład rozłożenia na raty zobowiązania podatkowego

Podatnik zobowiązany jest do zapłacenia należnego podatku za styczeń 2018 r. w kwocie 35 000 zł. Świadczy on usługi kompleksowego wyposażenia wnętrz biurowych i mieszkalnych. Zapłatę za wykonaną w grudniu ubiegłego roku usługę otrzymał terminowo. Jednak zdecydował całą otrzymaną za usługę kwotę brutto przeznaczyć na zakup materiałów i specjalistycznego sprzętu do realizacji dużego zamówienia od połowy lutego br. W związku z tym nie dysponuje odpowiednimi środkami finansowymi i nie jest w stanie terminowo wywiązać się z płatności VAT.

Sytuacja taka uzasadnia wystąpienie z wnioskiem o rozłożenie na raty płatności zobowiązania podatkowego za styczeń 2018 r.

Przykład rozłożenia na raty zaległości podatkowej

Podatnik w deklaracji VAT za kwiecień 2017 r. wykazał nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym w wysokości 20 000 zł. Kwota ujęta została w deklaracji jako kwota do zwrotu. Urząd skarbowy zwrotu dokonał w sierpniu 2017 r. Podatnik wykrył swój błąd w ewidencji księgowej, który skutkuje zmniejszeniem nadwyżki kwoty podatku naliczonego nad należnym za kwiecień 2017 do 5000 zł. Podatnik złożył więc korektę deklaracji za kwiecień 2017 r. Kwota 15 000 zł stała się dla niego zaległością podatkową, którą musi uregulować wraz z odsetkami za zwłokę. Jednak podatnik środki zwrócone przez urząd skarbowy spożytkował już do bieżącej działalności gospodarczej i nimi nie dysponuje.

W związku z tym wystąpił z wnioskiem o rozłożenie spłaty tej zaległości na raty.

Liczba rat

Przepisy Ordynacji podatkowej nie określiły liczby rat, na które płatność zobowiązania może zostać rozłożona, nie wskazują również ich wysokości. W celu ustalenia przez organ podatkowy właściwej liczby rat i ich wysokości musi on przeprowadzić skrupulatną analizę sytuacji podatnika. Pod uwagę brane są warunki materialne i możliwości płatnicze podatnika, jego sytuacja rodzinna. Analiza dotyczy wyłącznie bieżącej sytuacji materialnej podatnika, tj. tej z dnia złożenia wniosku, oraz rokowania na przyszłość. Nie musi natomiast obejmować sytuacji sprzed złożenia wniosku o rozłożenie na raty.

Podatnik powinien określić, o jaką ulgę występuje, a także warunki regulowania podatku. W szczególności powinien zaproponować liczbę i wysokość rat. Harmonogram spłaty powinien być realny, musi więc umożliwiać wywiązywanie się z obowiązku zapłaty VAT. Podatnik słusznie postąpi – ze względu na swój własny interes – gdy występując z wnioskiem, proponuje system spłaty w kwotach i terminach dostosowanych do własnych możliwości wynikających z uwarunkowań prowadzenia działalności gospodarczej, np. sezonowości. Gdy wniosek zawiera propozycję konkretnej liczby rat, na które ma zostać rozłożona spłata VAT lub zaległości w nim, organ skarbowy może jedynie przychylić się do niej lub zmienić liczbę proponowanych przez podatnika rat.

Decyzja organu skarbowego opiera się na uznaniu administracyjnym. Podatnik musi wykazać, iż istnieją okoliczności uzasadniające udzielenie mu ulgi. Na korzyść wnioskodawcy przemawiać będą argumenty przedstawione we wniosku poparte odpowiednimi dowodami. Mogą nimi być sprawozdania finansowe, kserokopie protokołów stwierdzających zajście zdarzeń losowych, zaświadczenia o dochodach własnych i rodziny, dowody wydatków poniesionych na leczenie i wiele innych.

Ważny interes podatnika lub interes publiczny

Przesłanką przychylenia się organu skarbowego do wniosku podatnika jest istnienie „ważnego interesu podatnika” lub „interesu publicznego”. Terminy te nie zostały wyjaśnione w Ordynacji podatkowej. Wskazówek, jakie okoliczności uznać za wypełniające ww. przesłanki, szukać należy w licznych orzeczeniach sądowych. NSA w wyroku z 21 lutego 2008 r., sygn. akt II FSK 1812/06, wyjaśnił, że ważny interes podatnika musi istnieć obiektywnie, nie zaś wyłącznie w przekonaniu podatnika składającego wniosek o przyznanie ulgi. O jego istnieniu decydować powinny kryteria zobiektywizowane zgodne z powszechnie aprobowaną hierarchią wartości.

W wyroku z 10 lutego 2016 r., sygn. akt II FSK 3139/13, NSA podkreślił z kolei, że ważnego interesu podatnika nie można ograniczać tylko do sytuacji nadzwyczajnych. W jego zakresie mieści się również normalna sytuacja ekonomiczna podatnika. Organy skarbowe powinny każdorazowo analizować, czy zaistniała przesłanka ważnego interesu podatnika, biorąc pod uwagę wysokość uzyskiwanych przez niego dochodów oraz wydatków, w tym również wydatków ponoszonych w związku z ochroną zdrowia własnego i członków najbliższej rodziny.

Z kolei o interesie publicznym jako o przesłance rozłożenia na raty zobowiązania podatkowego wypowiedział się m.in. WSA w Lublinie w wyroku z 8 stycznia 2014 r., sygn. akt I SA/Lu 1199/13. Sąd stwierdził, że interes publiczny to sytuacja, gdy zapłata podatku spowoduje konieczność sięgania przez podatnika do środków pomocy państwa, ponieważ nie będzie w stanie zaspokajać swoich potrzeb materialnych.

Wreszcie WSA w Rzeszowie w wyroku z 7 lipca 2015 r., sygn. akt I SA/Rz 307/15, podkreślił, że w sytuacji, w której spłata zaległości spowoduje konieczność sięgania przez podatnika po pomoc społeczną, bo brak mu będzie środków utrzymania, nie jest zgodne z interesem tego obywatela, jak i interesem publicznym. Ochrona interesu publicznego to nie tylko dbałość o priorytetowe traktowanie należności wobec Skarbu Państwa, lecz także minimalizowanie wydatków budżetowych pojawiających się w następstwie konieczności uregulowania przez zobowiązanego należności podatkowych.

Adam Okonkwo

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...