Rejestracja podatnika dla celów VAT. Ważny wyrok NSA

Teza: Po zarejestrowaniu podatnika podatku od towarów i usług w następstwie złożenia przez niego zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R w formie czynności materialno-technicznej, organ nie może ponownie tego samego zgłoszenia rozpoznać negatywnie przez wydanie decyzji o odmowie rejestracji. Uznanie przez organ, że doszło do błędnego zarejestrowania jako podatnika podmiotu, który nie spełnia warunków przewidzianych w art. 15 ust 1 ustawy o VAT powinno skutkować wydaniem decyzji o wykreśleniu takiego podmiotu z rejestru na podstawie art. 96 ust 9 ustawy o VAT.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Małgorzata Niezgódka-Medek, Sędzia NSA Hieronim Sęk, Sędzia WSA (del.) Izabela Najda-Ossowska (sprawozdawca), Protokolant Marta Sokołowska-Juras, po rozpoznaniu w dniu 26 lipca 2016 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej NZOZ P. C. M. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 23 czerwca 2014 r. sygn. akt I SA/Łd 520/14 w sprawie ze skargi NZOZ P. C. M. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w L. z dnia 14 lutego 2013 r. nr ... w przedmiocie odmowy rejestracji podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług 1) uchyla zaskarżony wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, 2) uchyla zaskarżoną decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w L. z dnia 14 lutego 2013 r. nr ..., 3) zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w L. na rzecz NZOZ P. C. M. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. kwotę 777 (słownie: siedemset siedemdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania za obie instancje.

UZASADNIENIE

1. Wyrok Sądu pierwszej instancji i przedstawiony przez ten Sąd przebieg postępowania administracyjnego w sprawie:

1.1. Zaskarżonym wyrokiem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi oddalił skargę Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej P. C. M. Sp. z o.o. w Ł. (skarżąca/Spółka) na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia 14 lutego 2013 r. w przedmiocie odmowy rejestracji jako podatnika VAT.

1.2. Uzasadniając rozstrzygnięcie organ powołał się na art. 15 ust. 1 i art. 15 ust. 3b ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku do towarów i usług (Dz. U. nr 54, poz. 535 ze zm. dalej ustawa o VAT) i wskazał, że wnioskujący o rejestrację, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej P. C. M. (NZOZ) utworzony został przez P. C. M. Sp. z o.o. w P. i nie był odrębnym od tej Spółki podmiotem prawnym. Spółka posiada podmiotowość prawnopodatkową w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT. Przymiotu takiego natomiast nie ma zakład, czy też oddział spółki, gdyż w obrocie gospodarczym nie występuje samodzielnie.

1.3. W skardze do sądu administracyjnego skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji zarzucając naruszenie art. 120, art. 121 § 1 i § 2 O.p. przez wydanie decyzji niezgodnej z przepisami prawa; art. 124 O.p., przez brak wyjaśnienia przesłanek, którymi kierował się skarżony organ przy załatwieniu sprawy oraz art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, przez błędną jego wykładnię, która doprowadziła do uznania, iż wyodrębniona jednostka (NZOZ) nie może być podatnikiem VAT i art. 96 ust. 1 i 4 ustawy o VAT przez odmowę rejestracji NZOZ jako podatnika VAT.

1.4. Postanowieniem z 2 października 2013 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi odrzucił skargę na podstawie art. 58 § 1 pkt 6 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. 2012 r., poz. 270 ze zm. dalej ustawa p.p.s.a.) jako niedopuszczalną, bo złożoną przez podmiot nieuprawniony. W wyniku wniesionej przez Spółkę skargi kasacyjnej, Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z 19 marca 2014 r. (sygn. akt I FSK 153/14) uchylił zaskarżone postanowienie wskazując, że skargę wniosła Spółka tworząca jednostkę i z tego tytułu ma ona interes prawny w postępowaniu odmawiającym jej jednostce przymiotu podatnika VAT. Konsekwencją takiego stanowiska jest przyjęcie, że w odniesieniu do wszystkich czynności podejmowanych przez NZOZ podatnikiem VAT jest Spółka go tworząca. Szczególnie że od 1 stycznia 2013 r. jakakolwiek odrębność jednostki tej spółki nie występuje, gdyż stała się ona jedynie zespołem składników majątkowych, za pomocą którego podmiot leczniczy, czyli Spółka, wykonuje określony rodzaj działalności. Stosownie do art. 205 ustawy o działalności leczniczej, z dniem wejścia w życie ustawy niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej stają się przedsiębiorstwami podmiotów leczniczych. Ustawa ta weszła w życie 1 lipca 2011 r., ale zastrzeżono termin dostosowawczy do dnia 31 grudnia 2012 r. Z tym też dniem jednostka Spółki zakończyła swoją działalność i stała się przedsiębiorstwem Spółki z o.o., tj. zespołem składników majątkowych, za pomocą którego podmiot leczniczy wykonuje określony rodzaj działalności leczniczej (art. 2 ust. 1 pkt 8 ustawy o działalności leczniczej). Ze wskazanych przepisów wynika, że z dniem 1 stycznia 2013 r. ustał jakikolwiek byt prawny Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej. Za trafny zatem uznano zarzut naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 50 § 1 i art. 58 § 1 pkt 6 ustawy p.p.s.a.

2. Wyrok Sądu pierwszej instancji.

2.1. Wyrokiem z 23 czerwca 2014 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi, po ponownym rozpoznaniu sprawy, oddalił skargę Spółki na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia 14 lutego 2013 r. W uzasadnieniu wyjaśnił, że ustawa z dnia 30 sierpnia 2001 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz.U. z 2007r. nr 14 poz. 89 ze zm. dalej ustawa z.o.z.), szczegółowo uregulowała problematykę publicznych zakładów opieki zdrowotnej, nie uczyniła tego natomiast w stosunku do niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej, zamieszczając jedynie w art. 11 zapis, że ustrój zakładu opieki zdrowotnej oraz inne sprawy dotyczące jego funkcjonowania nie uregulowane w ustawie określa statut.

2.2. Sąd wskazał, że dla rozstrzygnięcia sprawy istotnym jest ustalenie, czy NZOZ spełniał przesłanki do uznania go za podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT. Podkreślił, że o możliwości uznania danego podmiotu za podatnika VAT decyduje spełnienie następujących przesłanek: a) podmiot winien wykonywać działalność gospodarczą, w rozumieniu art. 15 ust. 2, a więc "wszelką działalność" stanowiącą przedmiot opodatkowania w kontekście art. 5 ustawy o VAT; b) podmiot winien stanowić osobę prawną, osobę fizyczną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej i c) podmiot winien prowadzić działalność w sposób samodzielny.

2.3. Analizując pierwszą z przesłanek, Sąd stwierdził, że opodatkowaniu VAT podlega w szczególności odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług, a działalność NZOZ-u polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych, świadczeń w zakresie ratownictwa medycznego i świadczeń w zakresie profilaktyki i promocji zdrowia. Biorąc pod uwagę powyższe oraz definicję pojęcia "świadczenie usług" zawartą w art. 8 ustawy o VAT, Sąd uznał, że zakres czynności wykonywanych przez NZOZ stanowi usługę podlegającą opodatkowaniu VAT. W zakresie drugiej z przesłanek, Sąd podniósł, że NZOZ nie jest osobą fizyczną, ani osobą prawną. Sąd stwierdził natomiast, że niepubliczny zakład opieki zdrowotnej, utworzony przez osobę prawną, posiadający odrębną strukturę organizacyjną, odrębny przedmiot działania i wyodrębniony dla potrzeb swojej działalności majątek, jak w przedmiotowej sprawie, jest jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej.

2.4. W ocenie Sądu nie została jednak spełniona przez NZOZ trzecia z przesłanek, tj. samodzielność prowadzonej działalności. Sąd przyznał rację Skarżącej, że pojęcie "samodzielnego prowadzenia działalności" nie jest zdefiniowane przez ustawodawcę, zaś ustawa o VAT definiuje jedynie przypadki, które w żaden sposób nie dotyczą działalności skarżącej. W tym kontekście dokonując oceny NZOZ-u pod kątem jego odrębności (a przez to także samodzielności), zdaniem Sądu, należy odwołać się do przepisów ustawy z.o.z. oraz statutu NZOZ. Sąd wyjaśnił, że z treść przepisów ustawy z.o.z., w szczególności art. 1 ust. 1, art. 6 oraz art. 11, wskazuje na odrębność oraz upodmiotowienie NZOZ w kontekście funkcjonowania takiej jednostki. Jednakże, wbrew twierdzeniom skarżącej, z treścią tych przepisów nie korespondują zapisy statutu NZOZ P. C. M. Sąd wskazał na § 7 pkt 3, który stanowi, że sprawy kadrowe, tj. zawarcie i rozwiązanie umów o pracę, finansowe i administracyjne pozostają w gestii Zarządu Spółki z o.o. P. C. M. Z kolei w pkt 4 § 7 postanowiono, że sprawy związane z organizowaniem przetargów, zawieraniem umów gospodarczych należą do Zarządu Spółki z o.o. P. C. M. Zgodnie zaś z § 10 pkt 5 – podstawą gospodarki finansowej jest plan finansowy opracowany przez Zarząd Spółki zatwierdzony uchwałą Zgromadzenia Wspólników. W ocenie Sądu, powyższe postanowienia statutu wskazują, iż pewne wyodrębnienie majątkowe i osobowe NZOZ nie stanowi o jego samodzielności w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT w sytuacji, gdy sprawy kadrowe, finansowe, administracyjne i związane z zawieraniem umów gospodarczych pozostają w gestii Zarządu tworzącej go Spółki. Zatem w najważniejszych sprawach dotyczących funkcjonowania NZOZ nie ma samodzielności.

3. Skarga kasacyjna.

3.1. W skardze kasacyjnej Spółka zaskarżyła powyższy wyrok w całości zarzucając mu:
naruszenie przepisów postępowania w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 134 § 1 ustawy p.p.s.a., przez brak wyjścia WSA poza granice skargi i niedostrzeżenie, że postępowanie podatkowe i sentencja wieńczącej je decyzji pozostają nieadekwatne do istoty problemu, co z kolei doprowadziło do naruszenia art. 151 w zw. z art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) ustawy p.p.s.a. wobec oddalenia skargi, mimo naruszenia przez organy podatkowe art. 120, art. 121 ust. 1, jak również art. 165 § 1 i 2 oraz art. 207 O.p. w związku ze wszczęciem postępowania podatkowego i wydaniem decyzji odmawiającej zarejestrowania NZOZ jako podatnika VAT czynnego, podczas gdy powinno zostać przeprowadzone postępowanie i ewentualnie wydana decyzja w sprawie wykreślenia NZOZ z rejestru podatników VAT.

3.2. Skarżąca zarzuciła także naruszenie przepisów prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy (art. 145 §1 pkt 1 lit. a) w zw. z art. 174 pkt 1 ustawy p.p.s.a.), tj.: art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, przez błędną wykładnię tego przepisu i uznanie, iż NZOZ utworzony przez Spółkę nie był podatnikiem w rozumieniu ustawy o VAT, co z kolei doprowadziło do naruszenia art. 96 ust. 1 i 4 ustawy o VAT przez niezastosowanie tych przepisów i uznanie, że NZOZ nie mógł zostać zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, mimo dokonania trzy lata wcześniej przez organ podatkowy takiej rejestracji na podstawie zgłoszenia złożonego przez NZOZ i wydania potwierdzenia takiego zarejestrowania.

3.3. W związku z powyższymi zarzutami Spółka wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości oraz w przypadku stwierdzenia naruszenia przepisów postępowania w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy, o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Łodzi, bądź uchylenie (na podstawie art. 188 ustawy p.p.s.a.) decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w Ł.

3.4. Uzasadniając zarzuty naruszenia przez Sąd przepisów postępowania, skarżąca podniosła, że WSA nie wyszedł poza granice skargi i nie dostrzegł tego, iż decyzja organu podatkowego powinna dotyczyć zupełnie innego zagadnienia niż to, które stało się przedmiotem rozstrzygnięcia. W ...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »