Rata leasingowa jako koszt podatkowy w okresie zawieszenia działalności

Pytanie: Czy w okresie zawieszenia działalności gospodarczej koszty poniesionych rat leasingowych w ich wysokości netto (pomniejszonych o podatek VAT), udokumentowane na podstawie wystawianych przez finansującego faktur z tytułu zawartej wcześniej umowy leasingu, będą mogły być nadal zaliczane jako koszt uzyskania przychodu, pomimo zawieszenia prowadzenia działalności?

Odpowiedź:

Stosownie do art. 44 ust. 1 pkt 1 ustawy z 26 lipca 1991 o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnicy osiągający dochody z działalności gospodarczej, są obowiązani bez wezwania wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy według zasad określonych w ust. 3, bądź też określonych w ust. 3f-3h.

Zgodnie natomiast z art. 44 ust. 10 ww. ustawy podatnik, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 (osiągający dochody z działalności gospodarczej, o której mowa w art. 14), który na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej zawiesi wykonywanie działalności gospodarczej, jest zwolniony, w zakresie tej działalności z obowiązków wynikających z ust. 1 pkt 1, ust. 3, 3f, 3g, 6 i 6b za okres objęty zawieszeniem.

Po okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej podatnicy, o których mowa w ust. 10 i 11, wpłacają zaliczki według zasad, o których mowa w ust. 3, 3f, 3g, 6 i 6b (art. 44 ust. 13 ww. ustawy). Zaznaczyć tu należy, że przepis cytowanego art. 44 ust. 10 ustawy, odnosi się wyłącznie do sytuacji zawieszenia działalności dokonanego zgodnie z przepisami ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Jakie prawa ma przedsiębiorca w okresie zawieszenia działalności

W myśl art. 14a ust. 1 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca niezatrudniający pracowników może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres od 30 dni do 24 miesięcy. W myśl art. 14a ust. 3 ww. ustawy, w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. W okresie zawieszenia wykonywania działalności, zgodnie z ust. 4 tegoż artykułu, przedsiębiorca:

1. ma prawo wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów;
2. ma prawo przyjmować należności lub obowiązek regulować zobowiązania, powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej;
3. ma prawo zbywać własne środki trwałe i wyposażenie;
4. ma prawo albo obowiązek uczestniczyć w postępowaniach sądowych, postępowaniach podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej;
5. wykonuje wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa;
6. ma prawo osiągać przychody finansowe, także z działalności prowadzonej przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej;
7. może zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą.

Zestawiając brzmienie przepisów obu tych ustaw, tzn. ustawy o PIT i ustawy o o swobodzie działalności gospodarczej, należy stwierdzić, że podatnik niezatrudniający pracowników może zgłosić zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej. Przy czym, aby podatnik był zwolniony z obowiązku zapłaty zaliczek na podatek dochodowy, w okresie zawieszenia działalności gospodarczej nie może wykonywać działalności gospodarczej (usług będących przedmiotem tejże działalności). Może jednak wykonywać czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, przyjmować należności lub regulować zobowiązania powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności.

Zachowanie/zabezpieczenie źródła przychodów

Kwestię kosztów uzyskana przychodów należy rozpatrywać w oparciu o ogólną zasadę dotyczącą kosztów uzyskania przychodów zawartą w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którą kosztem uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. W powołanym wyżej przepisie, ustawodawca nie wymienia enumeratywnie, jakie konkretne wydatki mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów. Wskazuje jedynie, że aby określony wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu musi być ponoszony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu, nie może być wymieniony w art. 23 ww. ustawy (wśród wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów) oraz musi być należycie udokumentowany.

Zwrot „w celu” użyty w ww. przepisie oznacza, że aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, poniesienie wydatku musi mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu, bądź też ewentualnie zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodu. Definicja kosztów wskazuje ponadto, że kosztami mogą być wydatki o bardzo zróżnicowanej naturze, gdyż mogą to być wydatki bezpośrednio, jak również pośrednio związane z celem, jakim jest uzyskanie przychodu. W przypadku źródła przychodów, jakim jest prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej można przyjąć, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Należy podkreślić, że o tym co jest celowe i potrzebne, czyli racjonalnie uzasadnione w prowadzonej działalności, decyduje podmiot prowadzący działalność gospodarczą, a nie organ podatkowy. Na podatniku spoczywa zatem obowiązek wykazania, że dany wydatek spełnia ustawowe kryteria uznania go za koszt uzyskania przychodu, tj. w szczególności obowiązek wykazania związku poniesionych kosztów z działalnością gospodarczą, zwłaszcza w sytuacji wystąpienia sporu w tej kwestii.

Rata leasingowa może być kosztem

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że w okresie zawieszenia działalności gospodarczej koszty poniesionych rat leasingowych, udokumentowane na podstawie wystawianych przez finansującego faktur z tytułu zawartej wcześniej umowy leasingu, będą mogły być nadal zaliczane do kosztów uzyskania przychodu. Potwierdza to także fiskus. Przykładowo w interpretacji indywidualnej z 9 maja 2014 r., sygn. IBPBI/1/415-186/14/ESZ, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy (wspólnik spółki cywilnej) odnośnie zaliczania do kosztów rat leasingowych. Przedsiębiorca uznał, że:

Po wznowieniu prowadzenia działalności Wnioskodawca zamierza ją prowadzić również przy użyciu samochodu osobowego stanowiącego przedmiot leasingu, tak więc aby móc zachować przedmiot (samochód osobowy), który służyć będzie do prowadzona działalności gospodarczej, koniecznym jest opłacanie rat leasingu. W świetle powyższego opłacanie rat leasingu w okresie zawieszenia działalności gospodarczej służyć będzie zachowaniu źródła przychodów. Reasumując, stwierdzić należy, że w okresie zawieszenia działalności gospodarczej faktury z tytułu zawartej wcześniej umowy leasingu mogą być zaliczane jako koszt uzyskania przychodu.

Red.