Raport BCC: Polski Ład - analiza projektu ustawy podatkowej

Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawyo podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw („ProjektUstawy”) realizujący postulaty programu podatkowego Polskiego Ładu zakładapoprawę sytuacji osób o dochodach minimalnych, co należy ocenić pozytywnie.Podniesienie kwoty wolnej do 30.000 zł jest jak najbardziej zasadne. Równieżzwiększenie progu podatkowego do 120.000 zł jest bardzo ważnym krokiem, tymbardziej, że przez ostatnie 12 lat średnie wynagrodzenie wzrosło o ponad 70%,a tym samym podatnicy szybciej byli opodatkowani wyższą stawką podatkową 32%.Projekt Ustawy wprowadza także tzw. ulgę dla klasy średniej dla osób zatrudnionych naumowę o pracę i zarabiających określony poziom przychodów.

Jednak przyglądając się głębiej proponowanym zmianom w podatkach, można w nich dostrzec szereg zmian pogłębiających niesprawiedliwość systemu podatkowego, co w szczególności dotyczy zmian zasad rozliczania składki zdrowotnej.

Zmiana podstawy wymiaru składki zdrowotnej, której podstawą obliczania ma być rzeczywisty dochód przedsiębiorcy (w miejsce stałej opłaty ryczałtowej) jest najbardziej kontrowersyjnym pomysłem Polskiego Ładu. Ponadto, zlikwidowana ma zostać możliwość odliczenia części zapłaconej składki na ubezpieczenie zdrowotne od podatku dochodowego od osób fizycznych. W efekcie, oznacza to de facto wzrost podatku o 7,5 punktów procentowych.

W uzasadnieniu do Projektu Ustawy, projektodawcy wskazują na dążenie do stworzenia przyjaznego i sprawiedliwego systemu podatkowego, jaki powinien zafunkcjonować w nowej rzeczywistości gospodarczej. Najbardziej chwytliwym hasłem propagandowym jest wyższe, w tym progresywne, opodatkowanie bogatych i transfer do biedniejszych. Jest to tak samo nośne medialne, jak nieprawdziwe twierdzenie.

Ustawodawca całkowicie arbitralnie określa rodzaje źródeł przychodów i dla nich tworzy odmienne zasady opodatkowania, w tym rozliczania kosztów podatkowych. Skutek jest taki, że równy dochód jest nierówno opodatkowany.

W tym zakresie, należy zwłaszcza zwrócić uwagę na wyższe opodatkowanie dochodów z pracy (działalności wykonywanej osobiście). Już samo obliczenie wysokości dochodu prowadzi do ustalenia wyższej podstawy opodatkowania (m.in. limitowane niskie koszty uzyskania przychodów). Taka konstrukcja obliczenia dochodu, a następnie jego progresywne opodatkowanie skutkuje nie tylko dyskryminacją osób podejmujących zwiększony wysiłek celem uzyskania wyższych zarobków, ale także zachęca do unikania opodatkowania, poprzez ucieczkę w szarą strefę bądź reklasyfikacji przychodów do innych źródeł (zwłaszcza działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem liniowym).

Powyższe nieuzasadnione różnicowanie wysokości podatku ulegnie jeszcze zwiększeniu po wprowadzeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 9% dochodu. Składka na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 9% nieodliczana od podatku to dodatkowy podatek zwiększający opodatkowanie dochodu dla niektórych, już najmocniej opodatkowanych, źródeł przychodów.

Wprowadzenie skomplikowanego systemu progresywnego opodatkowania (także poprzez uzależnienie składek na ubezpieczenie zdrowotne od wysokości dochodu) prowadzić będzie do jeszcze większego nierespektowania zasady sprawiedliwości podatkowej. Poza realizacją populistycznych haseł politycznych nie przyniesie w dłuższej perspektywie efektywnego zwiększenia wpływów podatkowych, a pobór podatku stanie się jeszcze bardziej skomplikowany i kosztowny.

Warto podkreślić, że już obecne opodatkowanie progresywne tylko niektórych rodzajów dochodów jest sprzeczne z Konstytucją RP. Po wprowadzeniu zapowiedzianych zmian (w tym dodatkowej składki na ubezpieczenie zdrowotne) podatek dochodowy od osób fizycznych stanie się jeszcze bardziej niesprawiedliwy.

Progresja podatkowa narusza w rażącym stopniu zasady równości i sprawiedliwości podatkowej poprzez objęcie rosnącym obciążeniem dochodów z wybranych rodzajów źródeł przychodów. Najmocniej obciążona jest praca własna (działalność wykonywana osobiście), a proporcjonalne opodatkowanie dotyczy dochodów kapitałowych. Wydaje się tymczasem, że to dochody z pracy, które wymagają wytężonej pracy własnej, winny być najniżej opodatkowane. Dlatego w przypadku dochodów z tych źródeł powinny obowiązywać stawki regresywne.

 

Najważniejsze zmiany podatkowe

 

WZROST KWOTY WOLNEJ OD PODATKU DO 30 000 ZŁ

 

Projekt wprowadza kwotę wolną od podatku w wysokości 30 000 zł (obecnie kwota wolna wynosi 8 000 zł), która będzie miała zastosowanie do wszystkich podatników opodatkowanych na zasadach ogólnych (niezależnie od kwoty osiąganych przychodów).

Zgodnie z założeniami kwota wolna ma być weryfikowana w odniesieniu do sytuacji gospodarczej raz do roku.

Zmianę należy ocenić pozytywnie, gdyż:

a) wpływa na zmniejszenie opodatkowania najmniej zarabiających;

b) upraszcza system (brak skomplikowanych wyliczeń kwoty wolnej – degresja kwoty wolnej była niesprawiedliwa);

c) wprowadza mechanizm „waloryzacji” kwoty wolnej w przyszłości.

 

PODWYŻSZENIU DRUGIEGO PROGU PODATKOWEGO DO 120 000 ZŁ

 

Projekt Ustawy zakłada zmianę wysokości progów podatkowych z 85 528 zł na 120 000 zł rocznego dochodu. Jest to pierwsza taka zmiana od 12 lat.

Do podstawy obliczenia podatku nieprzekraczającej 120 000 zł stosowana będzie stawka podatku w wysokości 17%. Dopiero do nadwyżki ponad tę kwotę podatek będzie obliczany według stawki 32%.

Jest to zdecydowanie zmiana korzystna.

 

ULGA DLA KLASY ŚREDNIEJ (PRACOWNICY)

 

Projekt Ustawy zakłada wprowadzenie ulgi dla osób osiągających przychody z tytułu szeroko pojętego stosunku pracy. Ulga nie będzie jednak przysługiwała osobom osiągającym przychody z tytułu umów cywilnoprawnych, czy działalności wykonywanej osobiście.

Ulga dotyczy wyłącznie osób osiągających przychody w przedziale od 68 412 do 133 692 zł rocznie (5 700 – 11 140 zł miesięcznie) i przewidziana jest możliwość jej rozliczania na bazie miesięcznej i rocznej.

Celem wprowadzenia tej ulgi ma być sztuczne obniżenie dochodu dla określonego przedziału dochodowego, aby zniwelować stratę spowodowaną zniesieniem odliczalności składki zdrowotnej. Dla dochodów poniżej tego przedziału strata ta jest niwelowana kwotą wolną od podatku, z kolei dla dochodów powyżej tego przedziału intencją ustawodawcy jest, by podatnicy płacili wyższy podatek.

Należy jednak zwrócić uwagę na algorytm obliczania ulgi, który wprowadza niespotykaną dotąd technikę obniżenia podstawy opodatkowania dla szerokiego kręgu podatników, w szczególności mało czytelne wzory o skomplikowanej budowie (długi ułamek dziesiętny oraz wartość ujemna w jednym wzorze i dodatnia w drugim).

Ulga preferuje pracowników, natomiast dyskryminuje osoby osiągające dochody z umów cywilnoprawnych (także z działalności gospodarczej). Można założyć, że intencją ulgi jest także zniechęcanie do zawierania tzw. umów śmieciowych. W naszym przekonaniu, ulga dla klasy średniej tego celu nie będzie realizować, gdyż nie stwarza większych bodźców po stronie pracodawców do tego, aby wybierali umowy o pracę. Należy dodać, że problem umów śmieciowych dotyczy głównie osób poniżej progu dochodów 68 412 zł (dolny próg ulgi dla klasy średniej), zatem nieobjęcie tą ulgą umów cywilnoprawnych nie ma większego uzasadnienia.

Zmianę należy ocenić negatywnie z uwagi na następujące kwestie:

a) duża komplikacja systemu podatkowego poprzez wprowadzenie dodatkowego odliczenia wyliczanego w oparciu o skomplikowany wzór;

b) ulga odnosi się do określonego grona osób i może nie być zrozumiała dla większości osób (np. może się pojawić argument, że ma ona na celu preferowanie osób zarabiające powyżej średniej krajowej);

c) ulga wprowadza tylko preferencje dla osób na określonych typach umów.

W związku z tym inne osoby opodatkowane na zasadach ogólnych nie będą mogły z niej korzystać;

d) wprowadzenie niezrozumiałych podziałów wśród podatników w oparciu o kwoty przychodów przez nich osiąganych...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »