Rachunkowość 2016. Uproszczenia w prawie bilansowym

Przepisy nowelizowanej ustawy o rachunkowości, w zakresie uproszczeń, będą miały zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań finansowych za rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2016 r. lub po tej dacie, z możliwością wcześniejszego zastosowania do sprawozdań finansowych sporządzonych za rok obrotowy kończący się po dniu wejścia w życie ustawy, czyli za rok 2015.

Celem tej nowelizacji była przede wszystkim implementacja dyrektywy ws. rachunkowości*, odnośnie nowej kategorii jednostek – jednostek małych. Wprowadzone zostały również inne uproszczenia w rachunkowości, podyktowane zmieniającym się środowiskiem gospodarczym.

Główne zmiany z zakresu uproszczeń:

Uproszczenia dla jednostek małych
Wprowadzono nową kategorię jednostek – jednostki małe. Są to podmioty spełniające określone w art. 3 ust. 1c i 1d ustawy o rachunkowości wielkości sumy bilansowej, przychodów oraz zatrudnienia. Do jednostek tych nie kwalifikują się podmioty działające na rynku finansowym oraz jednostki sektora finansów publicznych.

Uproszczenia dla jednostek małych polegają na:

• możliwości sporządzania skróconego sprawozdania finansowego (jedynie uproszczonego bilansu, rachunku zysków i strat oraz informacji dodatkowej z ograniczoną ilością ujawnień),
• zwolnieniu ze sporządzania sprawozdania z działalności, pod warunkiem, że niektóre informacje, objęte dotychczas jego zakresem informacyjnym, zostaną przez jednostki małe ujawnione w informacji dodatkowej,
• zwolnieniu z obowiązku sporządzania zestawienia zmian w kapitale własnym oraz rachunku przepływów pieniężnych.

Zakres informacyjny sprawozdania finansowego dla jednostek małych, składający się z bilansu, rachunku zysków i strat oraz informacji dodatkowej został określony w nowym załączniku nr 5 do ustawy o rachunkowości.

Uproszczenia dla szerszego niż dotychczas kręgu jednostek w następujących obszarach:

• klasyfikowanie umów leasingu w sposób uproszczony, tj. według zasad określonych w przepisach podatkowych,
• odstąpienie do ustalania aktywów i tworzenia rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego,
• niestosowania rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych.

Wprowadzenie możliwości prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów zamiast ksiąg rachunkowych na warunkach i zasadach określonych w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie dla tzw. małych organizacji pozarządowych, niebędących spółkami kapitałowymi, oraz stowarzyszeń jednostek samorządu terytorialnego

Kolejna nowelizacja ustawy o rachunkowości będzie związana z implementacją dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/95/UE z dnia 22 października 2014 r. zmieniającej dyrektywę 2013/34/UE w odniesieniu do ujawniania informacji niefinansowych i informacji dotyczących różnorodności przez niektóre duże jednostki oraz grupy; państwa członkowskie zobowiązane są do wdrożenia jej postanowień do dnia 6 grudnia 2016 r.

W dużym uproszczeniu przepisy tej dyrektywy prowadzą do rozszerzenia zakresu informacji niefinansowych prezentowanych przez duże jednostki oraz grupy kapitałowe oraz wprowadzają nowe ujawnienia w zakresie polityki różnorodności dla dużych podmiotów giełdowych.

Departament Rachunkowości i Rewizji Finansowej przeprowadził już prekonsultacje w obszarach, w których niniejsza dyrektywa pozostawia dowolność krajom członkowskim. Wyniki prekonsultacji są dostępne na stronie internetowej Ministerstwa Finansów w zakładce rachunkowość/aktualności.

W związku z wpisaniem projektu ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości, implementującego tę dyrektywę, do wykazu prac legislacyjnych – nr UC 184, Departament Rachunkowości i Rewizji Finansowej przystąpi do opracowywania projektu zmian ustawy.

* tj. dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek, zmieniającej dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/43/WE oraz uchylającej dyrektywy Rady 78/660/EWG i 83/349/EWG (Dz. Urz. UE L 182 z 29.06.2013, s. 19.

www.mf.gov.pl